استان‌شناسانی که در حال شکار مکان‌های باستانی اطراف شمال‌غربی فرانسه بودند، از سنگی با نشانه‌های اسرارآمیز با قدمت ۴۰۰۰ سال، به عنوان یک جور «نقشۀ گنج» استفاده کرده‌اند.
این تخته سنگ معروف به «سن بلک» عصر برنز نخستین بار سال ۱۹۰۰ در بریتانی کشف شد و سپس بعد از مدت‌ها مفقودی، سال ۲۰۱۴ دوباره در سرداب یک قلعه فرانسوی پیدا شد.
سال ۲۰۲۱ محققان گفتند این تخته‌سنگ با ابعاد ۵ در ۶.۵ فوت، قدیمی‌ترین نقشه‌ی منطقه‌ای شناخته‌شده در اروپا است. حالا آن‌ها از آن برای یافتن مکان‌های باستانی بیشتر استفاده می‌کنند.
مکانی که سنگ سن‌بلک صدسال قبل در آنجا یافت شد
ایوان پیلر، استاد دانشگاه بریتانی غربی که این تخته‌سنگ را «نقشه گنج» توصیف کرده می‌گوید: «استفاده از نقشه برای یافتن مکان‌های باستانی یک رویکرد عالی است. ما تا کنون هرگز اینطور کار نکردیم».
این نقشه، منطقه‌ای تقریباً ۳۰ در ۲۱ کیلومتری را مشخص کرده و کلمنت نیکولاس از مؤسسه تحقیقاتی CNRS معتقد است محققان باید کل این قلمرو را طبق علائم روی تخته سنگ بررسی کنند، کاری که به گفته او شاید ۱۵ سال طول بکشد. این محقق، عضوی از تیمی بود که سال ۲۰۱۴ تخته‌سنگ را پیدا کردند.
این تخته سنگ نخستین بار حین حفاری در یک گورستان ماقبل تاریخ در فینیستر، در غرب بریتانی، توسط یک باستان‌شناس محلی به نام پل دو شاتلیه کشف شد.
به گفته موزه ملی باستان‌شناسی فرانسه، برای بیرون آوردن تخته‌سنگ سنگین از تپه، جایی که از آن برای تشکیل دیواره یک صندوق تدفینی بزرگ استفاده شده بود، بیش از ده کارگر نیاز بود. این تخته سنگ از سال ۱۹۲۴ در مجموعه‌های موزه نگهداری شده است.
این باور وجود دارد که این قطعه سنگ مربوط به اوایل عصر برنز، یعنی بین سال‌های ۱۹۰۰ تا ۱۶۵۰ قبل از میلاد است و نقوش مکرر روی آن که با خطوطی به هم متصل شده‌اند، طرح یک نقشه هستند.
در مطالعه قبلی در خبرنامه انجمن ماقبل تاریخ فرانسه گفته شده بود که نشانه‌های روی نقشه نشان‌دهنده دره «رودخانه اودت» است و به نظر می‌رسد چندین خط، شبکه رودخانه‌های منطقه را به تصویر کشیده‌اند.
کارشناسان فرانسوی به همراه همکارانی از سایر مؤسسات داخلی و خارجی در حال حاضر در تلاش برای فهمیدن نقشه هستند.
این طرح نشان می‌دهد که تخته‌سنگ سن‌بلک نقشۀ کدام منطقه از فرانسه است
پیلر گفت: «چند نماد حکاکی‌شده وجود داشت که بلافاصله معنایشان را فهمیدیم.» به گفته پیلر، برخی از برجستگی‌ها و خطوط درشت روی تخته سنگ، شبیه کوه‌ها و رودخانه‌های رودوالک، بخشی از منطقه بریتانی در حدود ۵۰۰ کیلومتری غرب پاریس هستند.
محققان این تخته‌سنگ را اسکن کردند و آن را با نقشه‌های کنونی مقایسه کردند و تقریباً ۸۰ درصد تطابق یافتند. این تخته‌سنگ دارای حفره‌های کوچکی هم هست که احتمالاً به گورتپه‌ها، خانه‌ها یا رسوبات زمین‌شناسی اشاره دارد.
اگر واقعاً بتوان حکاکی‌های روی این تخته سنگ را رمزگشایی کرد، می‌تواند منجر به اکتشافات بیشتری شود، فراتر از آنچه قبلاً کشف شده است.
کلمنت نیکولاس گفته است که ما هنوز باید تمام نمادهای هندسی و افسانه‌های توام با آن‌ها را شناسایی کنیم.
باستان‌شناسان در حال انجام کاوش در مکانی هستند که بیش از یک قرن پیش، این تخته سنگ آنجا کشف شد تا بتوانند زمینه‌سازی این کشف را بهتر انجام دهند و راهی برای تاریخ‌گذاری آن پیدا کنند.
تلاش‌های آن‌ها منجر به پیدا شدن برخی از قطعات کشف‌نشده قبلی از تخته سنگ شده که بعد از شکسته شدن از آن به عنوان دیوار مقبره استفاده شده است.
نیکولاس گفته است که این کشف به یک پادشاهی باستانی مربوط است که زمانی پر رونق بوده، اما هزاران سال پیش در سلسله‌ای از شورش‌ها از میان رفت و شکسته شدن این سنگ هم احتمالا در جریان همین شورش‌ها رخ داده است.
۲۲۷۲۲۷