عرض آنها کمتر از دو متر است. آنقدر باریک است که حتی دو نفر می توانند به زور از آن عبور کنند. به همین دلیل است که آنها را مصلح نامیدند; آنها قبلاً جذابیت خاص خود را داشتند اما خیابان ها دیگر برای ساکنان مزاحم نیستند.
خیابان های آشتی خیابان های باریکی هستند که بیشتر در محله های قدیمی یافت می شوند. عموم مردم بر این باور بودند که وقتی دو دوست که با هم قهر بودند هنگام عبور از این خیابان ها با هم برخورد کردند، این وضعیت مضحک باعث خنده و آشتی آنها شد. وجود این کوچهها در حاشیه شهرهای کویری رنگارنگتر بود و سایههای آنها باعث میشد که از نور گرم و مستقیم خورشید در امان بمانند. برخی معتقدند این کوچه ها برای دسترسی زنان به سرویس بهداشتی ساخته شده و فقط برای زنان بوده است.
در شهر شلوغی مثل تهران، هنوز نمونه هایی از خیابان های آشتی وجود دارد. از منطقه شمیرانات تا پاسداران و پامن آرا؛ کوچه هایی که برای بسیاری از گردشگران جذاب است و سوژه عکاسی می شود، اما شهروندانی که در این خیابان ها خانه دارند پر از ترافیک است. از اثاثیه گرفته تا آمبولانس و موانع برای رفت و آمد وسایل نقلیه شخصی آنها.
علیرضا زمانی – کارشناس فرهنگی و اجتماعی – وی درباره این خیابان ها به خبر فوری گفت: در گذشته ساخت و ساز بر اساس اصول خاصی صورت نمی گرفت، بحث مدیریت بحران مطرح نمی شد و محله ها معمولاً بر اساس کوچه، پیاده رو و بازار ایجاد می شد. بعضی از کوچه ها باریک بود و می گفتند اگر دو دوست بخواهند از خیابانی رد شوند باید از هم رد شوند و اگر با هم قهر می کردند جلوی هم آشتی می کردند. از این رو این کوچه ها به خیابان های آشتیانکن معروف بودند. یعنی «دوستان» از تنگی کوچه ها حرف می زدند. این کوچه ها در منطقه سنگلج و عودلاجان تهران فراوان بود و هنوز هم وجود دارد. اکثریت طبقه متوسط در این محله ها زندگی می کردند و کمتر این کوچه ها را در محله های اصیل نشین عودلاجان می بینیم.
به گفته وی اصولی در طرح های شهرداری در نظر گرفته شده است به گونه ای که عرض کوچه ها معمولا 6 یا 8 متر است و با وجود مدیریت بحران و طرح های عمرانی در تهران، خانه های این خیابان ها قطعا باید باشد. بهبود گسترده باشید. در نتیجه این کوچه ها به تدریج در حال از بین رفتن هستند.
در کنار خیابان های آشتیکنان انواع بسیار دیگری مانند ساباط ها، کوچه های هزاران درخت و خیابان های دربندن به چشم می خورد، اما شاید کمتر کسی بداند که نمونه اولیه این کوچه ها کجا و چگونه ساخته شده است.
حمیدرضا بیگ زاده – کارشناس معماری – «بافت بومی شهر تحت تأثیر عوامل متعددی قرار گرفته است: ترتیب حرکت آب یا شیب زمین، ترتیب مسیرهای مالرو، آدامرو یا کاروان، تقسیم و محاصره در طول زمان. وی به خبر فوری گفت: بافت. جایی که در اثر جابجایی آب، معابر باریکی بین قطعات ایجاد میشد و بیشتر آنها زمین کشاورزی بود، در مواردی بین این قطعات دیوار میکشیدند زیرا در آن زمان بحث حمل و نقل وسیله نقلیه مطرح نبود. . . شاید شکل گیری اولیه کوچه آشتی به دلیل همین مسیرهای بین مزارع و باغات بود. بعداً با اضافه شدن این موارد به محدوده ساخت و ساز مسکن، کوچه ها شکل باریک خود را حفظ می کنند. در بسیاری از زمینهها، در حومههای تاریخی تهران یا شهرهای حاشیه کویر، کوچههای بسیار باریک به دلیل تقسیمبندی زمین و یا گاهی به دلیل شرایط آب و هوایی مورد استفاده قرار میگرفتند. این خیابان های باریک دیگر با استانداردهای امروزی شناخته شده نیستند. یکی از معیارهای بافت بافت، ضد آب بودن آن است و تعریف آن این است که عرض راهروها کم باشد و خودرو در آن حرکت نکند».
وی ادامه میدهد: «اگر پارچه ثبت ملی یا حمایت عمومی نشود، بیشتر کوچهها تخریب میشوند. به خصوص با ترافیک امروزی که اکثر مردم دوست دارند ماشین جلوی درب خانه یا داخل خانه بیاید، یعنی ماشین بخشی از زندگی آنهاست.
استاد دانشگاه فنی و حرفه ای یزد گفت: ضمن اینکه نگاه عمومی به این کوچه ها چندان مثبت نیست، در گذشته اگر خانه شخصی در این کوچه ها بود ویژگی مثبتی بود، اما امروز وضعیت فرق کرده است. و عاملی است که از ارزش ملک می کاهد و ماهیت آن را تغییر می دهد. برخی از خانه های تاریخی در کوچه ها در حال از بین رفتن هستند و نمونه های مشابه آن در شهرهای تاریخی زیاد است.» و به جایی می رسیم که تبدیل به سبت می شود. یک خاطره.
به گفته بیگ زاده، «با توجه به شرایط اقلیمی در مناطق کویری، بیشتر نمونه کوچه های آشتیکنان در شهرهای حاشیه کویر دیده می شود، زیرا میزان سایه در این معابر زیاد است». این کوچه ها به دلیل ماهیت نسخه داخلی است و در این شرایط بافت متراکم تر است. از سوی دیگر هزارتوی خیابان های آشتی جنبه دفاع از شهر و بافت مسکونی را نیز داشت اما اکنون شرایط متفاوت است و مانند گذشته نیست و با توجه به تسکین موجود این امر می تواند تهدیدی تلقی شود. آنها قسمت مربوط به مشکلات است. در کوه های پر برف به دلیل برف و نیاز به نور بیشتر، کوچه های کمتری وجود دارد. ما چیزی به نام شهر، شهرک یا بافت تاریخی داریم که حفظ اصالت و هویت آن یک اولویت کلی است، اما ارزشی که برای ماندن مردم در این فضاها نیست و نمی توان محکوم به زندگی در این مکان ها شد. تغییر این فضاها مانند یک عملیات مورد به نقطه است که می توان آن را نقطه به نقطه مشاهده کرد تا بتوانید بدون آسیب رساندن به آن گام بردارید. عرض خیابان ها در آشتیانکن کمتر از دو متر است. اگر چاقوی قصابی برداریم و بگوییم هر کوچه چهار متری خرابی بزرگی است و این نوع بافت های شهری بسیار ظریف هستند.
یکی از مشکلات سازه های قدیمی این است که در صورت بروز حادثه، آمبولانس هایی مانند آمبولانس یا آتش نشانی نمی توانند وارد محلات شوند، بنابراین امدادرسانی به آنها در این مناطق دشوار است. اما این معمار راه حلی هم برای این موضوع دارد: «اگر بخواهیم آمبولانس ها و ماشین های آتش نشانی به خانه های فردی دسترسی داشته باشند، منجر به کشته شدن این سازه ها می شود، اما راه حل هایی در این زمینه و آمبولانس یا تجهیزات وجود دارد. قابل دسترسی است. خودرو تا یک فاصله مشخص مجاز است. به هر حال زندگی در این کوچه ها سخت است، اما اینطور نیست که باید کل بافت را خراب کنیم. در کشور ما روی این موضوع کم کار شده است، در حالی که در برخی از شهرهای دنیا که وظیفه حفظ بافت تاریخی را بر عهده دارند، این دستگاه توسط ماشین آلات خاصی طراحی شده است. آمبولانس های مورد استفاده در بافت تاریخی با آمبولانس های مورد استفاده در سایر نقاط شهر متفاوت است. در مورد ما می توان از ماشین های کوچک یا ماشین های برقی استفاده کرد یا این امکانات را با هزینه ای متعادل در اختیار ساکنان این سایت ها قرار داد. به نظر من بی دلیل نیست که خودروهای امدادی بر اساس این مسیرها طراحی شوند یا از کشورهای دیگر خریداری شوند. اگر تجهیزات شهری آتش نشانی را در بافت تاریخی تهیه کنیم، حتی اگر اتفاق ناخوشایندی بیفتد، استفاده از خودروی آتش نشانی در این محله ها ضروری نیست. اکثر بافت هایی که من در شهرهای تاریخی می شناسم با این وسایل قابل دسترسی هستند، البته این موضوع باید حل شود تا مردم با آگاهی و درک مراقبت از این خیابان ها سختی های زندگی در این فضاها را بپذیرند. “در آلمان تعدادی فضاهای مسکونی جدید طراحی شده است که وسایل نقلیه قبل از واحدها به آنجا نمی رسند و کسانی که در مسیر هستند باید از دوچرخه استفاده کنند یا در جاده راه بروند.”
انتهای پیام/