در مورد عصب کشی دندان چقدر اطلاعات دارید؟ آیا با عوارض آن آشنایی دارید؟ می‌دانید چرا یک دندان نیاز به عصب کشی پیدا می‌کند؟ گاهی با وجود مراقبت درست و منظم از دندانها، پرهیز از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های مضر و مراجعه منظم به دندانپزشک، دندانها دچار پوسیدگی می‌شوند یا با مشکلات دیگری روبرو می‌شوند. زمانی که دندان بپوسد دچار عفونت می‌شود و وقتی این عفونت به ریشه دندان برسد میتواند درد شدیدی ایجاد کند. در این زمان تنها راه چاره و خلاصی از این درد عصب کشی است.
برای انجام عصب کشی دندان، ابتدا قسمت مورد نظر بی‌حس می‌شود، سپس دندان تراشیده می‌شود و با استفاده از ابزار مخصوصی عصب آسیب‌دیده و بافت مرده پالپ دندان برداشته می‌شود. سپس این حفره‌ی ایجاد‌شده با استفاده از مواد خاصی پر می‌شود. و در نهایت ممکن است دنداپزشک استفاده از روکش را بر روی دندان ترمیم‌شده ضروری بدانید.
عصب کشی یکی از متداول است. اگر در حال خواندن این مطلب هستید یعنی اینکه یا این درمان را انجام داده‌اید یا می‌خواهید انجام بدهید. هرچند اسم عصب کشی ترسناک است و احتمالا خاطره دردناکی از آن دارید، اما بهتر است بدانید که این درمان دیگر مانند قبل سخت و دردناک نیست.
دریافت نوبت اینترنتی از بهترین دکترهای دندان پزشکی از سراسر ایران
درمان کانال ریشه یا عصب کشی دندان چیست؟
نوبت اینترنتی
درمان کانال ریشه برای چه منظور انجام می‌شود؟
هنگامی که بافت عصبی یا پالپ دندان آسیب می‌بیند، تجزیه می‌شود و باکتریها در اتاق پالپ شروع به تکثیر‌شدن می‌کنند. باکتریها و سایر اجزای باقیمانده پوسیده می‌توانند باعث عفونت یا آبسه دندان شوند. آبسه، یک کیسه پر از چرک است که در انتهای ریشه‌های دندان ایجاد می‌شود. آبسه زمانی رخ می‌دهد که عفونت تا انتهای ریشه‌های دندان گسترش پیدا می‌کند. عفونت در کانال ریشه دندان میتواند باعث بروز موارد زیر شود:
- ورمی که ممکن است به سایر نواحی صورت، گردن یا سر گسترش پیدا کند.
- تحلیل استخوان در اطراف نوک ریشه.
این عفونت ممکن است گسترش پیدا کند و موجب ازدست‌رفتن دندان شود، به همین خاطر به عصب کشی یا درمان کانال ریشه نیاز است.
چه زمانی به عصب کشی دندان نیاز داریم؟
این علائم به شما که نشان می‌دهند که یکی از دندانهای شما به عصب کشی نیاز دارد:
- شدید هنگام جویدن یا اعمال فشار
- حساسیت طولانی‌مدت (درد) به دمای گرم یا سرد (حتی پس از این که محرک گرم یا سرد از بین رفت)
- تغییر رنگ (تیره شدن) دندان
- ورم و حساسیت در لثه مجاور دندان آسیب‌دیده
- آبسه مقاوم یا تکرارشونده روی لثه.
البته گاهی اوقات دندانی که باید عصب کشی شود، هیچ علائمی را نشان نمی‌دهد.
دندون شما هم نیاز به عصب‌کشی داره؟
عصب کشی چگونه انجام می‌شود؟
در این قسمت به مراحل درمان کانال ریشه اشاره کرده‌ایم:
مرحله ۱: بی‌حسی موضعی
از بی‌حسی موضعی برای بی حس کردن دندان و ناحیه اطراف آن استفاده می‌شود. برای شروع درمان، پزشک کمی پس از استعمال بی‌حسی صبر می‌کند تا ناحیه موردنظر کاملاً بی حس شود.
مرحله ۲: سوراخ کردن
برای دسترسی به اتاق پالپ مرده، یک سوراخ کوچک در دندان آسیب‌دیده ایجاد می‌شود. بسته به موقعیت دندان، این سوراخ ممکن‌است در بالا یا پشت دندان باشد.
مرحله۳: برداشتن بافت و عصبها
برای برداشتن بافت مرده پالپ و عصبها از ابزار مخصوص عصب کشی استفاده می‌شود. در این مرحله، دندان آسیب‌دیده دیگر نمیتواند درد را حس کند.
مرحله ۴: ضدعفونی‌کردن
شاید یکی از مهم‌ترین مراحل این فرایند، ضدعفونی‌کردن قسمت داخلی (کانال‌های) دندان آسیب‌دیده باشد.
مرحله ۵: قراردادن ابزار انعطاف‌پذیر مخصوص عصب کشی
ابزار انعطاف‌پذیر مخصوص عصب کشی در کانال‌های دندان قرار داده می‌شوند تا به شکل‌دهی قسمت موردنظر برای پرکردن دندان و قراردادن سیلر کمک کنند. در این مرحله هم یک پاکسازی کامل انجام می‌شود تا هرگونه آثار باقیمانده کاملا پاک شود.
مرحله ۶: پرکردن دندان
برای از یک ماده پرکننده ترموپلاستیک و لاستیک مانند (به نام گوتا پرکا) در کانال‌های ریشه استفاده می‌شود. این ماده توسط یک سیلر چسبنده در جای خود قرار می‌گیرد. سیلر برای پیشگیری از عفونت مجدد دندان در آینده، نقش بسیار مهمی دارد.
مرحله ۷: در صورت نیاز، قرارگیری پست
بسته به ساختار دندان آسیب‌دیده، ممکن است در طول فرایند پرکردن دندان، یک پست در کانال ریشه قرار داده شود. این پست به نگه‌داشتن مواد پر کننده موقت یا دائمی در جای خود کمک می‌کند.
اگر از مواد پر کننده موقت برای شما استفاده شده باشد، باید دوباره برای پرکردن دائمی یا قراردادن روکش دندان برگردید تا از عفونت جلوگیری شود.
در اکثر موارد، برای درمان هر عفونت باقیمانده‌ای، یک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. تجربه درد و ناراحتی جزئی پس از عصب کشی دندان معمول است، اما این احساس نباید بیشتر از چند روز طول بکشد.
مرحله ۸: قراردادن روکش دندان بعد از عصب کشی
دندان در حال حاضر شکننده‌تر و حساس‌تر از قبل است. دندانی که بدون پالپ است باید مواد مغذی موردنیاز خود را از طریق رباطی که دندان را به استخوان متصل می‌کند، دریافت کند. این منبع کافی است، اما باگذشت زمان، دندان شکننده‌تر از قبل خواهد شد؛ بنابراین روکش یا پرکردن دندان، از دندان محافظت می‌کند.
تا زمانی که فرایند قراردادن روکش یا پرکردن یا سایر روش‌های کامل نشده است، بیمار نباید با دندان موردنظر چیزی بجود یا گاز بگیرد. هنگامی که روکش یا پرکردن دندان تکمیل شد، فرد میتواند همچون قبل از دندان استفاده کند.
تعداد کانال‌های دندانها
همه‌ی دندانها مثل هم نیستند. دندانهای ثنایای جلویی و دندان کانین (دندان نیش) معمولا دارای یک ریشه هستند که دارای ۱ کانال ریشه است. دندانهای پرمولر (دندانهای آسیاب کوچک) و دندانهای مولر یا دندانهای آسیای عقبی دارای ۲ یا ۳ ریشه هستند که هر یک دارای ۱ یا ۲ کانال ریشه است.
هر چه تعداد ریشه‌های یک دندان بیشتر باشد، درمان به میزان بیشتری طول می‌کشد و هزینه بالاتری دارد. به همین خاطر معمولا عصب کشی دندان نیش هزینه پایین‌تری نسبت به عصب کشی دندانهای مولر دارد.
اگرچه احتمال داشتن دندانهای مولر با چهار ریشه نادر است، اما این اتفاق ممکن است رخ دهد و پزشکان باید از این واقعیت آگاه باشند و برای رویارویی با آن آماده باشند. تنوع آناتومیک در تعداد ریشه‌ها و کانال‌های ریشه، ممکن است در هر دندانی رخ دهد. دندانپزشک قبل از انجام هردرمانی روی دندانهای شما یک عکس از دندانها می‌گیرد تا موقعیت دقیقت ریشه و کانال‌ها مشخص شود.
بهترین دکتر برای عصب‌کشی رو پیدا کن.
روش انجام کاشت ایمپلنت دیجیتال، به روش جدیدی از کاشت ایمپلنت دندان گفته می شود که در آن از تکنولوژی دقیقی برای جراحی با حداقل برش، استفاده می شود
انواع روش‌های عصب کشی
روش‌های مختلفی برای درمان کانال ریشه وجود دادر که عبارت‌اند از:
۱– درمان غیر جراحی کانال ریشه
این درمان، یک نوع استاندارد درمان کانال ریشه برای برداشتن بافت عصبی است. اگر دندانتان دچار پوسیدگی اساسی شده باشد تا جایی که حتی پرکردن هم نتواند آن را درمان کند، به درمان غیرجراحی کانال ریشه نیاز دارید. همچنین زمانی که عفونت به عصبها می‌رسد، ازبین‌بردن آن با روش‌های دیگر دشوار خواهد بود؛ بنابراین، متخصص اندودنتیست، این فرایند را به‌عنوان یک گزینه درمانی توصیه می‌کند.
۲– اپیکواکتومی
زمانی که عصب کشی با روش غیر جراحی ناموفق باشد، ممکن است اندودنتیست اپیکواکتومی را توصیه کند. این درمان زمانی مناسب‌است که عفونت و التهاب به استخوان آلوئولار رسیده‌است (این استخوان بخشی از فک است). ازآنجایی‌که در این شرایط درد شدیدی در سرتاسر صورتتان منتشر می‌شود، انجام این فرایند ضروری خواهد شد.
طی این درمان، اندودنتیست بی‌حسی موضعی را در ناحیه‌ای که دچار عفونت‌شده تزریق می‌کند. سپس نوک ریشه دندان را برمی‌دارد و از مواد پرکننده برای محافظت از کانال استفاده می‌کند. چند ماه پس از جراحی، ریشه دندان شما به‌طور خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند. بااین‌حال، نیازی نیست که مدت خیلی طولانی منتظر بمانید.
اپیکواکتومی یک فرایند است که در آن میتوانید بلافاصله پس از جراحی به خانه بروید. همچنین میتوانید پس از این درمان، فعالیت‌های روزمره‌تان را انجام دهید.
۳– پالپوتومی و پالپکتومی
پالپوتومی و پالپکتومی برای عصب کشی دندان شیری کودک مناسب هستند. متخصص اندودنتیست از این تکنیک‌ها به برای عصب کشی دندان کودک استفاده می‌کند. این درمان‌ها دندانهای طبیعی کودک را نجات می‌دهند و از رشد سالم دندانها پشتیبانی می‌کنند. در قسمت زیر به توضیح مفصل درباره هر دو درمان پرداخته‌ایم:
- در پالپوتومی، متخصص اندودنتیست پالپ دندان را از اتاق پالپ خارج می‌کند. علاوه بر این، برای رشد طبیعی ریشه دندان، به پالپ سالم دست نمی‌زند. این درمان برای بافتهای عصبی داخلی آسیب‌دیده یا عفونی دندانهای کودکان مناسب است.
- در پالپکتومی، اندودنتیست تمام پالپ را خارج می‌کند و از مواد پرکننده در کانال استفاده می‌کند. زمانی که اندودنتیست بر این باور است که درمان پالپوتومی نمیتواند مؤثر باشد از این درمان استفاده می‌کند. این درمان، پوسیدگی یا عفونت گسترده دندانهای کودک را درمان می‌کند.
تجربه و مهارت دندانپزشک در نتیجه نهایی عصب کشی و تجربه شما از آن جراحی دندان تأثیر زیادی دارد. پس اگر می‌خواهید یک عصب کشی بدون درد و حرفه‌ای داشته باشید، باید به دنبال بهترین دندانپزشک در شهر خود بگردید و اینجاست که دکترتو به کمک شما می‌آید. با دکترتو نه تنها با بهترین پزشکان در شهر خود آشنا می‌شوید بلکه میتوانید به‌صورت اینترنتی یا تلفنی با آنها مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
نحوه روکش دندان عصب کشی شده
از آنجایی که دندان عصب‌کشی‌شده شکننده‌تر از قبل است گاها لازم است که روکش شود. مراحل انجام روکش عبارتند از:
- بی‌حس‌کردن دندان: ازآنجایی‌که ابزار عصب کشی خیلی به دندان نزدیک می‌شوند، بهتر است در این مرحله از بی‌حسی استفاده شود.
- تصویربرداری و انتخاب رنگ اولیه: لابراتواری که روکش دندانتان را درست می‌کند به یک مدل دقیق از ساختار منحنی دندان، جایی که دندان رشد می‌کند، قوس فک بالا و قوس فک پایین نیاز دارد. اگر یک روکش سرامیک انتخاب کرده‌اید، قبل از آماده‌سازی دندان، دندانپزشک به رنگ دقیق دندان نیاز دارد.
- آماده‌سازی دندان: برای این که روکش به‌خوبی روی دندان قرار بگیرد، قسمت باقیمانده زیر روکش باید کاهش پیدا کند تا روکش بتواند روی آن قرار بگیرد.
- تهیه تصویر نهایی: تصویربرداری رادیولوژی نهایی از دندان آماده شده، بخش مهمی از درمان قراردادن روکش دندان است. حتی کوچک‌ترین نقصی در تصویربرداری میتواند منجر به تهیه روکشی شود که اندازه نیست.
- قراردادن یک روکش موقت: این کار برای اهداف زیبایی و محافظت از دندان انجام می‌شود. بدون روکش موقت، دندان نسبت به دما و فشار، بیش‌ازحد واکنش نشان می‌دهد.
- برداشتن روکش موقت و قراردادن روکش دائمی:معمولا آماده‌سازی روکش دائمی چند روز طول می‌کشد. حتی اگر دندان از قبل آماده شده باشد، قبل از قرارگیری این روکش دندانپزشک باید دندان را به‌خوبی تمیز کند.
- بررسی نحوه قرارگیری دندانها روی‌هم: پس از این که روکش روی دندان قرار گرفت دندانپزشک نحوه قرارگیری دندان روکش شده روی دندانهای مقابل را بررسی می‌کند. این مرحله از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا بلند بودن روکش منجر به بروز حساسیت و درد می‌شود.
مراقبت‌های قبل از عصب کشی
برای انجام این روش درمانی، حتما باید اطمینان حاصل کنید که از سلامت کافی برخوردار هستید. قبل از مراجعه به دندانپزشک برای درمان کانال ریشه، داشتن یک خواب خوب در شب ضروری است. بدنتان باید قوی باشد و سیستم ایمنی‌تان باید در بهترین وضعیت خود باشد. در این صورت میتوانید درمان را تحمل کنید و دوره بهبودی سریع و موفقی داشته باشید.
یکی از اقدامات مؤثر برای تقویت سیستم ایمنی این است که خوب غذا بخورید. بدنتان به تمام مواد مغذی ضروری نیاز دارد. بلافاصله پس از اتمام عصب کشی، تا چند روز و گاهی تا یک هفته نمی‌توانید به‌درستی غذا بخورید. پس حتما قبل از انجام این فرایند، به اندازه کافی غذا بخورید تا سیر شوید!
قبل از درمان مقداری یخ منجمد کنید. پس از این فرایند دهانتان بی حس خواهد بود. یخ به بهبود هر درد و ورمی که ممکن است رخ‌داده باشد کمک می‌کند. آماده‌کردن یخ، به شما این امکان را می‌دهد که دسترسی سریع و آسانی به یک روش تسکین‌دهنده درد داشته باشید.
مراقبت‌های پس از عصب کشی
بعد از درمان بهتر است کارخهای زیر را انجام دهید تا دندان سریعتر ترمیم شود:
آب گرم همراه با نمک را غرغره کنید.
پس از درمان کانال ریشه آسیب‌دیده، لثه اطراف دندان درمان شده به میزان زیادی در معرض عفونت قرار دارد. در صورت بروز عفونت، ممکن است فرد درد بسیار زیادی را تجربه کند. برای جلوگیری از بروز آن، شستشوی منظم دهان با آب گرم و مقداری نمک، به تمیز نگه‌داشتن دهان و جلوگیری از بروز عفونت کمک زیادی می‌کند.
تا چند روز از انجام هرگونه فعالیت شدیدی خودداری کنید.
تاحدامکان چند روز اول پس از عصب کشی، کمی به خودتان استراحت دهید. حداقل به مدت ۴۸ ساعت، هیچ‌گونه فعالیت بدنی شدیدی را انجام ندهید. این به این معناست که از انجام فعالیت‌هایی نظیر دویدن، کوهنوردی و ورزش خودداری کنید.
دندانهای خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
بعد از درمان کانال ریشه، روتین بهداشت دهان و دندانتان را تغییر ندهید. شکل‌گیری پلاک منبع اصلی پوسیدگی دندان است. به همین علت از رعایت بهداشت غافل نشوید. مراقبت باشید که به‌آرامی مسواک بزنید تا به لثه و دندانی که تحت درمان قرار گرفته آسیبی وارد نکنید.
از جویدن مواد غذایی سفت و ترد خودداری کنید.
قبل از این که بتوانید دوباره به سبک زندگی عادی‌تان برگردید، به دندان‌هایتان زمان کافی برای بهبودی بدهید.
در عصب کشی دندان تراشیده می‌شود، بافت پالپ مرده و عصب برداشته شده و جای آن با مواد خاصی پر می‌شود، سس دندان پر یا روکش می‌شود.
خطرات و عوارض عصب کشی
همچون هر فرایند درمانی، این روش هم ممکن است عوارضی را به دنبال داشته باشد که برخی از آنها عبارت‌اند از:
- گاهی دندانپزشک فقط سه کانال ریشه را در دندانی که چهار کانال دارد پیدا می‌کند. اگر یک کانال درمان نشده باقی بماند، ممکن است عفونت ادامه پیدا کند و به استخوان منتقل شود.
- دندانپزشک باید اطمینان حاصل کند که مواد پرکننده به اندازه کافی داخل کانال رفته‌اند تا آن را کاملا پر کنند. اگر کانال ریشه به‌درستی درزگیری نشده باشد، احتمال بازگشت عفونت وجود دارد.
- در طول این فرایند، ممکن است ریشه دندان ترک بخورد یا ابزار در کانال بشکنند و یا این که کانال را سوراخ کنند. این اتفاق، پرکردن مؤثر دندان را دشوار می‌کند.
بااین‌حال، عوارض عصب‌کشی‌نکردن دندان از عوارض عصب‌کشی‌کردن آن بسیار بیشتر هستند. در صورت بروز عوارض، متخصص میتواند مشکل را رفع کند و درمان کانال ریشه را تکمیل کند.
برای جلوگیری از بروز عوارض، باید همیشه از دستورالعمل‌های دندانپزشک پیروی کنید. در صورت نیاز به آنتی‌بیوتیک، حتما به میزان توصیه شده آنتی‌بیوتیک مصرف کنید.
قیمت عصب کشی دندان
هزینه عصب کشی دندان بسته به تعداد کانال‌های دندان موردنظر متفاوت است و معمولا به این شرح است:
- هزینه عصب کشی تک کانال از ۶۰۰ هزار تومان شروع می‌شود.
- قیمت عصب کشی دو کانال معمولا از ۸۰۰ هزار تومان شروع می‌شود.
- هزینه عصب کشی سه کانال معمولا از ۹۰۰ هزار تومان شروع می‌شود.
- قیمت عصب کشی چهار کانال معمولا از یک میلیون تومان شروع می‌شود.
بیشتر بخوانید:
تجربه و مهارت دندانپزشک در نتیجه نهایی عصب کشی و تجربه شما از آن جراحی دندان تأثیر زیادی دارد. پس اگر می‌خواهید یک عصب کشی بدون درد و حرفه‌ای داشته باشید، باید به دنبال بهترین دندانپزشک در شهر خود بگردید و اینجاست که دکترتو به کمک شما می‌آید. با دکترتو نه تنها با بهترین پزشکان در شهر خود آشنا می‌شوید بلکه میتوانید به‌صورت اینترنتی یا تلفنی با آنها مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
چرا گاهی اوقات دندان عصب کشی شده دوباره باید درمان شود؟
گاهی درمان عصب کشی موفقیت‌آمیز نیست، در این شرایط بیمار باید مجدداً عصب کشی را انجام دهد یا این که دندان را بکشد. برخی از رایج‌ترین علائم ناموفق بودن درمان عصب کشی یا نشانه‌های عصب کشی بدعبارتند از:
۱. شاخه‌های کانال کشف نشده
برخی از دندانها دارای چهار کانال هستند و گاهی بدون این که دندانپزشک تشخیص دهد، ممکن است پشت یکدیگر پنهان شوند. درصورتی‌که این شاخه‌های کانال شناسایی نشده، تحت درمان قرار نگیرند، ممکن است باعث عدم موفقیت درمان عصب کشی شوند.
۲. انسداد
اگر انسدادی (نظیر پرکردن یا یک دندان دیگر) در دندانهای شما وجود داشته باشد که مانع از انجام کامل این فرایند توسط دندانپزشک شود، ممکن است منجر به ناموفق بودن درمان عصب کشی شود. برای یک عصب کشی موفق، دندانپزشک باید به کانال دندان دسترسی پیدا کند و آن را به‌طور کامل تمیز کند.
۳. شکاف در ریشه
یکی دیگر از علل عدم موفقیت درمان عصب کشی، ترک خوردن ریشه است. گاهی ممکن است ریشه‌ها در عمق لثه شکسته شوند یا شکاف بردارند. این امر، بستن کامل کانال ریشه را با مشکل روبرو می‌کند. در این شرایط احتمال عفونت دندان عصب کشی شده، حساسیت، و درد شدید دندان عصب کشی شده بالا می‌رود.
جایگزین عصب کشی دندان چیست؟
تاحدامکان حفظ دندانهای طبیعی بهترین گزینه است. تنها درمان جایگزین برای عصب کشی، کشیدن دندان است. سپس دندانی که کشیده شده با بریج، ایمپلنت یا دندان مصنوعی جزئی متحرک جایگزین می‌شود تا عملکرد جویدن فرد را بازیابی کند و مانع از جابه‌جایی دندانهای مجاور شود. این جایگزین‌ها نه‌تنها گران‌قیمت‌تر از درمان کانال ریشه هستند، بلکه به زمان درمان بیشتر و فرایندهای اضافی برای دندانهای مجاور و بافتهای نگهدارنده نیاز دارند.
مراجعه به دندانپزشک پس از درمان کانال ریشه
درصورتی‌که درمان عصب کشی شما دو مرحله‌ای باشد، در عرض چند روز پس از درمان کانال ریشه باید به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک برای اطمینان از برطرف‌شدن هرگونه عفونت، با استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس از دندان‌هایتان عکس تهیه می‌کند. سپس مواد پرکننده موقت را با مواد دائمی جایگزین می‌کند و دندان را برای قراردادن روکش آماده می‌کند.
نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
عصب کشی جزو خدمات و درمانهای تخصصی دندانپزشکی است. این درمان زمانی انجام می‌شود که پوسیدگی و عفونت به ریشه دندان رسیده باشد و پالپ دندان را از بین برده باشد. این عفونت و پوسیدگی باعث درد شدیدی می‌شود که شما به مطب دندانپزشک می‌کشاند. البته گاهی هم دندانی که به عصب رسیده است علائم خاصی ندارد. اگر دندان شما در می‌کند، نسبت به سرما و گرما حساس است و یا دائما آبسه میزند احتمالا باید درمان کانال ریشه را انجام دهید.
در این روش ابتدا دندان بی‌حس می‌شود، سپس دندان تراشیده می‌شود و پالپ و عصب دندان با استفاده از ابزار مخصوصی برداشته می‌شود، کانال ضدعفونی می‌شود و با ماده خاصی پر می‌شود. در نهایت دندان پر می‌شود یا روکش می‌شود. پون این دندان نسبت به قبل حساس‌تر و شکننده‌تر است.
گاهی ممکن است بعد از عصب کشی مجددا دندان عفونت کند و درد داشته باشد. این حالت عموما زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از کانال‌ها عصب کشی نشده باشد یا اینکه کانال به‌خوبی پر نشده باشد. این اتفاق زمانی می‌افتد که دندانپزشک خوبی انتخاب نکرده باشید.
مراجعه یه و متخصص کارآزموده تأثیر بسزایی در کاهش عوارض و خطرات احتمالی دارد. در پنل پزشکان دکترتو میتوانید بهترین دندانپزشکان را پیدا کرده و حتی به‌صورت تلفنی ونکات کلیدی در مورد عصب کشی دندان که بهتر است بدانید
برای این که عصب کشی را بهتر متوجه شوید ابتدا باید اندکی با ساختار دندان آشنا شوید.
ساختار دندان
دندان از دو بخش تاج و ریشه تشکیل شده است. تاج همان کلاهک سفید رنگی است که در دهان میبینید و به عنوان دندان می شناسید و ریشه بخشی از دندان در زیر تاج است که در داخل لثه و استخوان فک فرو رفته تا تاج را ثابت نگه دارد.
همه دندان ها سه لایه اصلی دارند:
- از بیرون به داخل ابتدا لایه مینا قرار دارد که سفید رنگ است و کامل دندان را احاطه کرده تا از بخشهای آسیب پذیر داخل دندان محافظت کند. مینا سخت ترین ماده در بدن انسان است.
- عاج لایه زیر مینا است که رنگ آن به زردی میزند. در جاهایی از دندان که مینا از بین رفته است، می توان تاج دندان را دید به خصوص در کسانی که دندان قروچه دارند و دندانهای خود را به هم می سایند در سطح جونده یا برنده دندانهایشان ممکن است عاج نمایان شده باشد. عاج از مینا نرمتر و آسیب پذیرتر است.
- پالپ هسته دندان است که خانه عصب دندان و رگهای خونی است که دندان را تغذیه رسانی می کنند. پالپ تنها بخش زنده دندان است . هنگامی که پالپ دندانمان دچار عفونت می شود، باید کامل تخلیه و پاکسازی شده و با مواد مخصوصی پر شود. به این کار عصب کشی می گوییم.
چه زمانی نیاز به عصب کشی دندان وجود دارد
عصب کشی در مواردی انجام می شود که پالپ آسیب برگشت ناپذیر دیده است و چاره ای به جز تخلیه و تمیز کردن آن و پر کردن آن با مواد پر کننده مخصوص، وجود ندارد. علت آسیب دیدن پالپ معمولا یکی از موارد زیر است:
- شکستن دندان طی یک حادثه مانند تصادف، زمین خوردن یا بازی.
- که درمان نشده و به پالپ رسیده است.
- نشت پرکردگی قدیمی یا نامناسب که باعث شده زیر آن پوسیدگی اتفاق بیفتد.
اگر هر علائمی مانند درد دندان یا یا هر چیز دیگری که غیر معمول است تجربه می کنید به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت دندانها را بررسی کند. همچنین مرتبا برای بررسی به دندانپزشک مراجعه کنید تا اگر از دندان جدا شده یا ترک خورده است هر چه زودتر تعویض شود.
علائم عفونت پالپ دندان به صورت زیر است :
- درد در هنگام غذا خوردن یا نوشیدن به خصوص هنگامی که دمای آن خیلی سرد یا گرم است.
- درد در هنگام جویدن.
- لقی دندان.
تشخیص دقیق وضعیت پالپ تنها با عکس دندان که با اشعه ایکس گرفته می شود، صورت می گیرد.
اگر دندان درد برطرف شد یعنی نیازی به عصب کشی ندارم؟
توجه داشته باشید با پیش رفتن عفونت ممکن است این علائم از بین بروند چون پالپ نابود شده و عصبها دیگر پیامی ارسال نمی کنند. ممکن است تصور کنید دندانتان خوب شده است اما در واقع عفونت گسترش یافته است. در نهایت ممکن است علائم زیر پدیدار شوند:
- بازگشت درد در هنگام جویدن
- ورم لثه در اطراف دندانی که درگیر شده است
- ترشحات چرکی از دندان
- ورم صورت
- تیره تر شدن رنگ دندان
توجه داشته باشید اگر دندان درد دارید حتما باید آن را بررسی کنید. دندانی که دچار عفونت شده خود به خود بهبود نمی یابد. اگر دندان را به حال خود رها کنید وضعیت آن بدتر شده و دندانها و استخوان مجاور آن نیز در خطر قرار می گیرند. اگر عفونت گسترده باشد احتمال موفقیت درمان عصب کشی دندان کاهش می یابد.
مراحل عصب کشی دندان
برای درمان عفونت پالپ دندان، باید باکتریها و بافتهای صدمه دیده برداشته شوند. اگر به موقع به داد دندان نرسید مجبور می شوید . از آنجایی که پروتزهای مصنوعی جایگزین دندان مشکلات زیادی دارند و دائما برایتان هزینه می تراشند، بهتر است تا جایی که میتوانید دندان طبیعی خود را حفظ کنید.
- برای عصب کشی ابتدا دهان بی حسی می شود.
- سپس دندانپزشک سوراخی در تاج دندان ایجاد می کند تا به پالپ دسترسی پیدا کند.
- با کمک ابزار های مخصوص دندانپزشکی مانند دریل و فایل، تمامی محفظه پالپ تخلیه و برداشته می شود.
- دیواره های محفظه پالپ و ریشه و به خصوص نوک ریشه نیز کامل باید تراشیده و تمیز شوند.
- پس از پاکسازی کامل هسته دندان، نوبت به پر کردن آن می رسد. با مواد پر کننده مخصوصی دندانپزشک با دقت تمامی پالپ را پر می کند و در نهایت دندان را مهر و موم می نماید تا راهی برای نفوذ باکتریها باقی نماند.
- در آخر معمولا دندان باید روکش شود. روکش همان تاج مصنوعی است که روی دندان قرار می گیرد و آن را احاطه می کند. به این ترتیب دیگر فشار چندانی بر تاج واقعی دندان وارد نمی شود و خطر شکستن آن کاهش می یابد.
چرا گاهی اوقات دندان عصب کشی شده دوباره باید درمان شود؟
این امکان وجود دارد که دندان طبق انتظار بهبود نیابد و علیرغم درمان اولیه، نیاز به درمان مجدد پیدا کند. دلایل موفق نبودن عصب کشی می تواند یکی از موارد زیر باشد:
- تنگی یا انحنای مجرای ریشه دندان باعث شده بخشی از آن در عصب کشی اولیه خوب تمیز و درمان نشود.
- پیچیدگی ساختار آناتومی مانند انشعابهای فرعی مجرای ریشه در درمان اولیه شناسایی نشده است .
- اتصال روکش یا ترمیم دیگر بر روی دندان، پس از عصب کشی به موقع انجام نشده و به تاخیر افتاده است.
- ترمیم دندان عصب کشی شده نتوانسته جلوی آلوده شدن داخل دندان به بزاق دهان را بگیرد در نتیجه عفونت مجدد شروع شده است.
همچنین به دلایل زیر دندانی که با موفقیت عصب کشی شده است، ممکن است دوباره دچار مشکل شود:
-
- ایجاد پوسیدگی جدید
- شکستن، ترک خوردن یا شل شدن روکش یا پرکردگی دندان (که قرار بوده جلوی نفوذ مواد خارجی را بگیرد اما دیگر نمیتواند)
- شکستن دندان
در این شکل مجرای ریشه دندان نشان داده شده است. در تصویر پایین میبینید که ریشه دندان مجرای فرعی دارد که ممکن است در هنگام عصب کشی دیده نشود و تحت درمان قرار نگیرد. در نتیجه درمان عصب کشی با شکست مواجه می شود.
مجرای فرعی ریشه دندان چیست؟
سوالات متداول در مورد درمان عصب کشی و اندو دندان
۱. آیا عصب کشی درد دارد؟
اگر چه ممکن است عصب کشی به نظرتان ترسناک برسد اما تجربه آن مشابه پرکردن عمیق دندان است. در طول عصب کشی دردی احساس نمی کنید چون تحت تاثیر بی حسی قرار دارید. برای درد پس از عصب کشی هم مسکن به شما داده می شود تا در صورت نیاز مصرف کنید. این درد با مسکن های معمولی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن کنترل می شود.
ممکن است پیش از عصب کشی آنتی بیوتیک به شما داده شود تا باکتریها از بین بروند.
بر اساس یک پژوهش بازبینی که بر روی ۷۲ تحقیق دیگر که بر روی بیمارانی که عصب کشی انجام داده بودند صورت گرفت مشخص شد درد پیش از درمان در این افراد زیاد بوده اما ظرف یک روز پس از درمان به اندازه متوسط افت کرده و ظرف یک هفته پس از درمان تا حد چشمگیری فروکش کرده و به حداقل رسید.
۲. آیا در دوران بارداری می توان دندان را عصب کشی کرد؟
اگر باردار هستید توصیه می شود هیچ درمان انتخابی (مانند درمانهای زیبایی دندانها) انجام ندهید اما درمانهای ضروری دندان باید انجام شود. عصب کشی درمانی است که در هر مرحله ای از بارداری که قرار دارید نباید به تاحیر بیفتد. با این حال به دلیل نیاز به عکس پرتوی ایکس، توصیه می شود این کار در سه ماهه دوم بارداری انجام شود.
۳. آیا در شرایط قرنطینه (به دلیل بیماری کرونا) میتوان برای مشکلات دندان دست نگه داشت؟
برای درمانهای دندانپزشکی ضروری باید حتما هر چه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید. از جمله مواردی که مراجعه بابت آنها ضرورت دارد عبارتند از:
- ورم لثه، گونه یا صورت که گسترده شده است و به سمت گردن یا چشمها و یا کف دهان رفته است.
- درد شدید که باعث شده خواب یا تمرکزتان را از دست بدهید.
- زخم دهانی که پس از دو هفته بهبود نیافته است.
- خونریزی بیشتر از ۲۰ دقیقه پس از کشیدن دندان که با فشار محکم فک بر روی پانسمان هم متوقف نمی شود.
- شکستن دندان که باعث درد و یا احتمال صدمه دیدن گونه یا زبان شده است.
- کنده شدن دندان
- خونریزی به دلیل جراحت در ناحیه صورت
۴. چه تفاوتی بین عصب کشی دندان جلو و دندان عقل یا آسیاب بزرگ وجود دارد؟
برای عصب کشی باید سوراخی در تاج دندان ایجاد شود تا دندانپزشک به پالپ دسترسی پیدا کند. برای دندانهای جلو این سوراخ غالبا در سطح پشتی دندان ایجاد می شود اما برای دندانهای عقبی معمولا سوراخ در سطح بالایی آنها یعنی سطحی از دندان که با آن غذا را می جویم ایجاد می شود.
پس از پایان کار، برای دندانهای جلویی سوراخ ایجاد شده با مواد پر کننده دندان بسته می شود. معمولا از مواد موقتی استفاده می شود تا زمانی که آماده شده و به دندان چسبانده شود. با این حال گاهی اوقات روکش برای دندانهای جلو ضرورت ندارد چون فشار زیادی بر این دندانها وارد نمی شود . اما برای دندانهای عقبی که تحت فشار زیادی قرار دارند، اغلب روکش لازم است تا جلوی شکستن و خرد شدن دندان را بگیرد.
برای روکش کردن دندان جلویی که عصب کشی شده باید در زیبایی ترمیم نیز دقت شود چرا که اختلاف رنگ آن با دندانهای دیگر میتواند زیبایی لبخند را تحت تاثیر قرار دهد. حتی زمانی که روکش دقیقا همرنگ دندانهای مجاور انتخاب می شود، به دلیل تغییر رنگ تدریجی دندانهای دیگر و مقاومت روکش در مقابل تغییر رنگ ممکن است به مرور تفاوت رنگ ایجاد شود. در این صورت میتوان با سفید کردن دندانها این مشکل را برطرف کرد.
یک تفاوت مهم دیگر در تفاوت عصب کشی دندانهای جلویی و عقبی، تعداد ریشه های آنهاست. دندانهای جلویی ریشه های کمتری (معمولا یک ریشه حاوی یک مجرای ریشه) دارند. معمولا دندانهای آسیاب کوچک یا پره مولر و دندانهای عقبی دو یا سه ریشه دارند که هر کدام حاوی یک یا دو مجرای ریشه می باشند. هر چه تعداد ریشه ها بیشتر باشد، درمان عصب کشی طولانی تر می شود. ممکن است درمان ظرف یک جلسه تمام نشود و چند جلسه لازم باشد تا درمان تکمیل شود.
۵. عصب کشی دندان در خانه به چه شکل است ؟
عصب کشی دندان در خانه یک روش طبیعی است که برای رفع درد و عفونت ریشه ی دندان در خانه انجام می شود. این روش موقتی است و تا حدودی عفونت ریشه ی دندان را تسکین می دهد، حتما باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
حال در ادامه چند روش را برای تسکین درد عصب ارائه می دهیم :
- در این مواقع می توانید از کمپرس آب سرد استفاده نمایید. زمانی که دندان شما دچار التهاب و عفونت می شود با استفاده از یخ یا کیسه های آب یخ می توانید کمی از درد و التهاب دندانتان بکاهید.
- زردچوبه نیز یکی دیگر از مواردی است که التهاب و درد دندان را کاهش می دهد زیرا زردچوبه خاصیت ضد التهابی قوی دارد. باید زردچوبه را با مقدار کمی آب مخلوط کنید تا حالت خمیری بدست آید آن وقت پنبه را به آن آغشته کرده و بر روی لثه قسمتی که درد می کند قرار دهید. این کار را باید ۳ الی ۴ بار در روز انجام دهید تا التهاب و درد دندانتان کم شود.
- استفاده از روغن درخت چای نیز می تواند درد عصب دندان را کاهش دهد. می توانید چند قطره از این روغن را بر روی قسمتی که درد می کند بریزید و ماساژ دهید و یا اینکه با آب مخلوط کرده و در دهانتان بچرخانید. این کار را ۳ الی ۴ بار انجام دهید.
- استفاده از آب نمک که یکی از راه های معروف درد دندان است. آب نمک خواص ضد عفونی دارد و باعث می شود عفونت ریشه ی دندان کمتر شود. این کار را نیز باید ۳ الی ۴ بار در روز انجام دهید.
۶. عمر دندان عصب کشی شده چقدر است ؟
در درمان عصب کشی دندان به دلیل پوسیدگی دندان و عفونت ریشه، پالپ دندان را خارج می کنند و درون آن را از موادی پر می کنند. این دندان چون آسیب دیده است نسبت به سایر دندان های سالم ضعیف تر است به همین دلیل هرچقدر هم که درمان شود باز عمر کمتری نسبت دندان های دیگر دارد. حدودا یک دندان عصب کشی شده ۱۰ تا ۱۵ سال عمر می کند. البته می توانید با استفاده از روکش دندان و یا روش های دیگر ماندگاری آن را بیشتر کنید.
آنلاین مشاوره‌های لازم را دریافت کنید.