شرایط ازدواج، شرایطی است که در برای ذکر کرده است. به این معنا که در صورت وجود این شرایط عقد ازدواج درست است و در غیر این صورت نیست؛ مانند اینکه طرفین باشند، ازدواج داشته باشند، با و اقدام به کنند. ازدواج در یعنی با هم جفت شدن، جفت گرفتن، ، ، و به معنی هم می‌آید. عمید، حسن، فرهنگ عمید، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۳، چاپ اول، ص۱۱۰. وکیل رایگان قوه قضاییه در تهران وکیل می‌تواند به شما کمک کند تا در مسائل حقوقی خود راهنمایی کامل و حرفه‌ای داشته باشید و از حقوق و تعهدات خود بهترین استفاده را ببرید .
و در ، ازدواج (نکاح) رابطه‌ای است حقوقی و عاطفی که بوسیلۀ عقد (به نظر می‌رسد که منظور از عقد (مفهوم شرعی نکاح) نه تنها صیغه، بلکه مراد حاصل از آن است که در فارسی به «زن گرفتن» تعبیر می‌شود.) بین زن و مرد حاصل می‌گردد و به آنها می‌دهد که با یکدیگر زندگی کنند؛ و مظهر بارز این رابطه حقّ است. محقق داماد، سید مصطفی، بررسی فقهی حقوقی خانواده، نکاح و نحلال آن، تهران، مرکز نشر و علوم اسلامی، تهران، ۱۳۸۲، چاپ دهم، ص۲۲. مادّه ۱۰۶۲ قانون مدنی، شرط وقوع ازدواج را، به الفاظی که صریحاً بر قصد ازدواج نماید، می‌داند. از لزوم صریح بودن بر قصد نکاح، نباید نتیجه گرفت که ازدواج است و تنها با بیان الفاظ خاص واقع می‌شود. نکاح با واقع نمی‌شود. با وجود این، می‌تواند از زندگی مشترک زن و مرد و سایر قرائن وقوع نکاح را احراز کند.
کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی، ص۶۶۱، تهران، نشر میزان، ۱۳۸۲، چاپ هشتم. معاطات: یک است که ایجاب و قبول آن لفظی یا کتبی و یا اشاره نبوده بلکه به دادن و ستادن صورت می‌گیرد مانند . غالب فقها عقود معاطاتی را عقد نمی‌دانند مثلاً بیع معاطاتی را عقد نمی‌دانند ولی بیع می‌دانند و بیع از نظر آنان دو قسم است: ، غیرعقدی، بیع عقدی بیعی که ایجاب و قبول آن لفظی است و بیع غیر عقدی (معاطاتی) بیعی که به دادن و ستدن صورت می‌گیرد. مثلاً می‌ری نانوایی بدون اینکه حرف بزنی را بالای منبر می‌گذاری و نانت را برمی‌داری.) به نقل از شماره ۵۲۸۴ جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، ص۶۶۰، تهران، کتابخانه گنج دانش، ۱۳۶۷، چاپ سیزدهم، ۱۳۸۲.
و در ماده ۱۰۶۳ قانون مدنی از ایجاب و قبول به طور اصالت یا نیابت، بحث شده است. و در ماده ۱۰۶۴ قانون مدنی، به موضوع عاقد در عقد نکاح (ازدواج) پرداخته است و می‌گوید که: عاقد باید و باشد. و علّتش این است که نکاح، چون عقد است باید شرایط اساسی سایر عقود را با‌اندک تفاوت دارا باشد؛ یعنی زن و شوهر باید قاصد و بالغ باشند و جهت عقد نیز مشروع باشد یعنی و و نباشند. وانگهی، عقد نکاح یکی از عقود معیّن است و بدین جهت علاوه بر شرایط عمومی برای صحّت عقود، باید دارای شرایط مختصه به خود نیز باشد. امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج۴، ص۴۱۳، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۷۷، چاپ شانزدهم.
قانونگذار در ماده ۱۰۶۵ قانون مدنی، لزوم را شرط صحت عقد نکاح شمرده است. و توضیحش این هست که: باید در زمانی گفته شود که عرف آن را متوالی و مربوط به ایجاب بداند یعنی پشت سر هم. نه اینکه در ساعتی و قبول در ساعتی دیگر یا ایجاب در مکان و و قبول پس از آن. فلذا می‌گویند توالی عرفی ایجاب و قبول و اگر چنین نشود، بدلیل عدم رعایت توالی ایجاب و قبول، عقد نکاح باطل است. البته این ، ویژۀ نکاح نیست و در تمام قراردادها باید رعایت شود. امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ص۶۶۲، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۷۷، چاپ شانزدهم. دلیل لزوم توالی بین ایجاب و قبول را باید در قواعد عمومی قراردادها مطالعه کرد؛ زیرا این حکم ویژۀ نکاح نیست و در تمام قراردادها، قبول باید در زمانی گفته شود که ایجاب هنوز به حیات حقوقی خود ادامه دهد. کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده، ص۶۱، تهران، نشر میزان، ۱۳۸۲، چاپ سوم.
درماده ۱۰۶۶ انعقاد نکاح با اشاره را برای افراد لال مجاز شمرده شده است؛ مشروط بر اینکه بطور وضوح حاکی از باشد. البته ظاهر ماده مذکور نیز دلالت بر لزوم انعقاد نکاح به الفاظ در موارد عادی می‌کند و مکتوب و و و مانند اینها را شامل نمی‌شود. با وجود این، بنظر می‌رسد که در موارد ضروری نیز بیان اراده بوسیلۀ نوشته کافی است. در ماده ۱۰۶۷ لزوم تعیین زن و شوهر را متذکّر شده است. و در توضیح ماده مذکور بایستی عنایت داشت که: ۱- تعیین نامزدها، ممکن است بوسیلۀ تعیین و مشخصّات آنان یا با دیدن و اشاره انجام گیرد. ۲- تعیین زن و شوهر برای خود آنان از شرایط درستی عقد است و نیامدن نام و نشان زن و یا شوهر در عقد به اعتبار آن صدمه نمی‌زند. کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، ص۶۶۲. محقق داماد، سید مصطفی، بررسی فقهی حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن، ص۱۸۳، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، ۱۳۸۲، چاپ دهم.
ذکر این نکته ضروری است که منظور از تعیین دقیق زوجه و زوج، تعیین و هویّت ویژه آنان است و لزومی ندارد صفات خارج از آنان که در تشخیص و تعیین دخالتی ندارد، ذکر شود. مثلاً لازم نیست بگویند: زید فرزند علی دارای فلان شغل. و در ماده ۱۰۶۸ بطلان عقد معلّق را مطرح می‌کند. و در توضیح آن متذکّر می‌شویم که: ۱- تعلیق در صورتی موجب [[|بطلان]] نکاح است که ناظر به ایجاد باشد و تعلیق در مهر، تابع شرایط عمومی قراردادها است. ۲- اگر نکاح معلّق به وجود یکی از شرایط درستی آن باشد (مانند اینکه مرد بگوید: با تو ازدواج می‌کنم به آنکه در عدّه مرد دیگری نباشی) صحیح است.
قصد و رضای طرفین
یکی از موضوعات مهم در خصوص صحت عقد ازدواج ، قصد و رضای طرفین است . زن و مردی که می خواهند به عقد هم درآیند باید قصد انجام این کار را داشته باشند ؛ یعنی نباید مست یا بیهوش باشند که در این صورت عقد باطل است . همچنین ، باید به انجام این عقد رضایت داشته باشند . بنابراین ، اگر هریک از آنها تحت تاثیر دیگری مجبور به نکاح بشوند ، عقد نافذ نیست . بر اساس ماده 1070 قانون مدنی رضایت زوجین شرط نافذ بودن عقد است . یعنی اگر یکی از زوجین به عقد رضایت نداشته باشند ، عقد غیر نافذ است ؛ لکن این شخص می تواند بعدا آن را تنفیذ نماید .
اهلیت طرفین
در اصطلاح حقوقی اهلیت داشتن به این معناست که شخص بالغ ، رشید و عاقل باشد . یعنی به سن بلوغ رسیده باشد ، رشید شده باشد و دیوانه یا مجنون نباشد . برای مطالعه بیشتر درباره بلوغ ، رشد و جنون کلیک کنید . بر اساس ماده 1041 قانون مدنی ” عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن 13 سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن 15 سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی ، به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح ” . در مورد سفیه یا کسی که به سن رشد نرسیده است ، قانونگذار محدودیتی را برای ازدواج در نظر نگرفته است . چرا که بر اساس قانون مدنی شخص سفیه توانایی تصرف در اموال و حقوق مالی خود را ندارد . اما عقد ازدواج یکی از عقد غیر مالی است . بجز در خصوص که جنبه مالی دارد و نیازمند اجازه ولی یا قیّم او است . در مورد مجنون یا دیوانه نیز به دلیل اینکه هیچ قصدی وجود ندارد ، ازدواج او صحیح نیست .
زن و شوهر در عقد نکاح باید دقیقا معلوم و مشخص باشند . بر اساس ماده 1067 قانون مدنی تعیین زن و مرد به نحوی که برای هیچ یک از طرفین در شخص طرف دیگر شبهه نباشد ، شرط صحت نکاح است . لذا اشتباه در شخص طرف عقد ازدواج می تواند در مواردی سبب ایجاد شود . بعلاوه این ، اگر عقد منعقد شده بین طرفین ، عقد موقت باشد ، لزوما بایستی مدت عقد موقت و تعیین شده باشد ؛ در غیر اینصورت عقد باطل است . علاوه بر این ، جهت ازدواج یا هدف ازدواج بایستی یک هدف مشروع باشد . مثل زندگی مشترک و رابطه زوجیت . اما اگر هدف از ازدواج یک هدف نامشروع باشد ، عقد باطل است . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط صحت عقد نکاح به مراجعه کنید . کارشناسان مرکز نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط صحت عقد نکاح پاسخ دهند .
نظرات کاربران
سلام ببخشید اگر دختر و پسری فقط برای اینکه دوست دختر و دوست پسر نباشند چون از نظر شرع اسلام گناه است، بخواهند تا روز ازدواج بصورت پنهانی نامزد باشند وه یک شاهد داشته باشند این امر گناه محسوب می شود یا صحیح است پاسخ مشاور: با سلام. عقد موقت دختر باکره نیاز به اذن پدر دارد. همچنین مشخص کردن مدت و مهر. برای صحت عقد موقت نیاز به شاهد نیست. برای عقد کردن آیا رضایت والدین پسر و دختر ضروری هست؟ پاسخ مشاور: سلام صرفا رضایت پدر دختر. اگر باکره باشد سلام.من یک سوالی برام پیش اومد توی زمان قدیم که پدرها و مادرها به زور دخترانشون رو به عقد مردی درمیاوردن یعنی عقد باطلب بوده؟ پاسخ مشاور: سلام . عدم رضایت به عقد سبب عدم نفوذ عقد می شود نه باطل بودن . همین که زن به زندگی ادامه بدهد نشان دهنده تنفیذ عقد یا رضایت به آن است .
باسلام.سن قانونی برای عقد دختر چند سال هست؟اگر دختر به سن قانونی نرسیده باشه نمیشه عقد کرد؟ پاسخ مشاور: سن قانونی 13 سال تمام است و عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن 13 سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی ، به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه . سلام برای خوندن عقد موقت باید چه مواردی رعایت بشه؟ پاسخ مشاور: سلام. تعیین مدت و مهریه عقد موقت جزء ارکان صحیح بودن عقد موقت است . باسلام دختری که به سن رشد نرسیده برای عقد محدودیتی دارد؟ پاسخ مشاور: خیر رشد شرط ازدواج نیست . سلام میشه بگید توی چه شرایطی مرد میتونه نکاح رو باطل کنه؟ممنون
پاسخ مشاور: سلام. بطلان عقد به اراده مرد نیست . در صورتی که عقد شرایط صحت را نداشته باشد ، خود به خود باطل است . سلام خسته نباشید میخواستم بدونم قانون برای ازدواج دختر سن تعیین کرده؟من شنیدم باید 13سال به بالا باشه پاسخ مشاور: سلام. بله ، سن دختر باید بالاتر از سیزده سال باشد. سلام سفیه یعنی چی؟ پاسخ مشاور: سفیه یعنی کسی که به سن رشد نرسیده است باسلام و خسته نباشید.میشه در مورد فسخ نکاح هم مطلب بذارید ممنون پاسخ مشاور: برای مطالعه در این باره به مقاله فسخ نکاح و موارد آن مراجعه بفرمایید . پدری در ازدواج و در نهایت اجازه برای ازدواج با بیگانگان.