سرپرست سازمان امور عشایر ایران با تأکید بر نقش مهم جامعه عشایری در حوزه های تولید امنیت غذایی و حفاظت از محیط زیست گفت: عشایر ایران با پیشینه تاریخی و فرهنگ منحصر به فرد خود نقشی حیاتی در حفظ میراث فرهنگی و توسعه اقتصادی کشور ایفا می کنند.
به گزارش خبر فوری جهانبخش میرزاوند – سرپرست سازمان امور عشایر ایران در نشست خبری امروز که در سازمان امور عشایر برگزار شد اظهار کرد: جامعه عشایر با پیشینه ای غنی فرهنگی سرشار از سنت ها آیین ها و باورهای خاص خود همواره تأثیر بسزایی در تولید غذا امنیت غذایی پاسداری از منابع طبیعی و حفاظت از محیط زیست داشته است. زنان عشایری نیز با تولید صنایع دستی مبتنی بر هنر و زیبایی نقشی مهم در حفظ این سبک زندگی دارند.
وی افزود: سبک زندگی عشایری که از اقوام مختلف با زبان گویش هنر و آیین های منحصر به فرد خود تشکیل شده یک میراث معنوی و هویت بخش محسوب می شود. حتی سرپناه عشایر لباس های سنتی و شیوه زندگی آن ها برگرفته از تاریخ اقلیم و جغرافیای هر منطقه است. جامعه عشایری با توجه به تغییرات فصلی دما و بارندگی کوچ می کند و در زمستان ها از مزایا و امکانات موجود در مسیر بهره مند می شود.
میرزاوند با اشاره به اهمیت حفظ آیین ها و سنت های عشایری در دنیای مدرن گفت: حفظ این فرهنگ و هنرها نه تنها جذابیت های زیادی برای جوامع امروزی دارد بلکه می تواند به عنوان یک ظرفیت بزرگ در اقتصاد غیرنفتی و تنوع بخشی به تولید در کشور مورد استفاده قرار گیرد. جامعه عشایری با بهره برداری از حدود ۷۰ میلیون هکتار از عرصه های کشور نقش مهمی در رصد و صیانت از این منابع ایفا می کند.
وی در ادامه تأکید کرد: جامعه عشایری همواره حافظ تمامیت ارضی ایران و صیانت از دین مبین اسلام بوده است. تمامی مرزهای خشکی و سواحل کشور محل استقرار عشایر است و هر چادر و خانواده عشایری در واقع یک پایگاه دیده بانی و پاسگاه امنیتی محسوب می شود. افزون بر این عشایر با حفظ هنرهای سنتی لباس های بومی و مناسک خاص خود نمادی از هویت ایرانی به شمار می آیند. ایران عزیز به واسطه تنوع جغرافیایی و قومی خود از اقوامی با زبان ها گویش ها لباس ها و صنایع دستی متنوع تشکیل شده است که همگی فرصتی ارزشمند برای سرمایه گذاری و توسعه فرهنگی و اقتصادی کشور محسوب می شوند.
سرپرست سازمان امور عشایر ایران همچنین با اشاره به اقدامات این سازمان در کاهش تصادفات جاده ای اظهار داشت: بر اساس گزارش پلیس راهور ۶۰ درصد تصادفات در محدوده های ۳۰ کیلومتری شهرها و آبادی ها رخ می دهد. سازمان امور عشایر با عضویت در ستاد خدمات سفر اقدام به برپایی نوروزگاه ها در این مناطق کرده است.
وی ادامه داد: این نوروزگاه ها علاوه بر ایجاد محلی برای استراحت مسافران و رفع خستگی فرصتی برای آشنایی مردم با سبک زندگی عشایری محصولات تولیدی آن ها و ظرفیت های گردشگری این جامعه محسوب می شود. در این نوروزگاه ها مسافران می توانند با صنایع دستی شیوه های زیست سنتی و محصولات سالم و ارگانیک عشایری آشنا شوند. این اقدام علاوه بر معرفی فرهنگ عشایری به رونق اقتصادی و توسعه گردشگری این جامعه کمک شایانی کرده است.
سرپرست سازمان امور عشایر ایران اظهار کرد: در ستاد هماهنگی سفر عضو رسمی هستیم و در این مسیرها نقش مهمی در کاهش سرعت استراحت مسافران نوروزی و در نهایت کاهش تصادفات داشته ایم.
وی افزود: سال جدید با شعار “سرمایه گذاری برای تولید” از سوی مقام معظم رهبری مزین شده است. با نگاهی به ظرفیت های جامعه عشایری مشاهده می شود که یکی از سریع ترین و پربازده ترین سرمایه گذاری ها در این حوزه امکان پذیر است. چرا که هر خانواده عشایری یک واحد تولید دامداری و دامپروری محسوب می شود. علاوه بر آن هر چادر یا سرپناه عشایری می تواند به عنوان یک کانون گردشگری عمل کند و هر خانواده عشایری یک کارگاه هنرآفرینی صنایع دستی به شمار می آید.
میرزاوند ادامه داد: دست بافته های زنان عشایری نه تنها محصولاتی صرفاً تزئینی نیستند بلکه تاریخ زیسته ی این جامعه را در تار و پود خود نمایان می کنند. هر نقش و نگاره ای بر این دست بافته ها مبتنی بر فرهنگ و تاریخ این جامعه است. از سوی دیگر سرمایه گذاری در حوزه صنایع دستی می تواند سهم کشور را از گردش مالی جهانی این صنعت که بالغ بر هزار میلیارد دلار است افزایش دهد. متأسفانه سهم ایران از این بازار بسیار پایین است. در حالی که کشور صنعتی و پیشرفته ای مانند آلمان در دو تا سه سال گذشته سالانه بیش از یک میلیارد دلار صادرات صنایع دستی داشته صادرات ایران در این حوزه عددی بسیار ناچیز است.
وی ادامه داد: سرمایه گذاری در صنایع دستی عشایری نه تنها به بهبود اقتصاد خانواده های عشایری کمک می کند بلکه می تواند نقشی کلیدی در اقتصاد غیرنفتی کشور ایفا کند و به حفظ میراث فرهنگی نیز منجر شود. اقتصاد مبتنی بر دامپروری به تنهایی پاسخگوی هزینه های بالای زندگی امروزی برای عشایر نیست. از این رو ضروری است که تنوعی در معیشت و اقتصاد این قشر ایجاد شود.
سرپرست سازمان امور عشایر ایران مطرح کرد: در گذشته تمامی فرش ها رواندازها و زیراندازهای جامعه شهری و روستایی توسط زنان عشایری بافته می شد. حتی مواد اولیه ی این صنایع دستی نیز دارای دانش بومی خاصی بود که با محیط زیست سازگار بوده و تولید سالمی را رقم می زد. به عنوان مثال رنگرزی و رنگ آمیزی نخ ها و خامه های مورد استفاده در صنایع دستی خود یک زنجیره ی ارزشمند محسوب می شود که می تواند به عنوان یک جاذبه ی گردشگری نیز مطرح شود.
وی افزود: از سوی دیگر برخی از ظرفیت های اقتصادی عشایری که در گذشته سودآور بودند امروزه به دلیل عدم توجه و حمایت به معضلات زیست محیطی تبدیل شده اند. به عنوان مثال صنعت نمدمالی که در گذشته از پشم گوسفند برای تولید زیراندازهای گرم و باکیفیت استفاده می کرد امروزه بهره کافی گرفته نمی شود. این در حالی است که می توان با احیای این صنعت و بهره گیری از شرکت های دانش بنیان نمد را در ساختمان سازی عایق های صوتی و حرارتی به کار برد و به بهینه سازی مصرف انرژی کمک کرد.
میرزاوند در ادامه گفت: متأسفانه با از بین رفتن این زنجیره های تولید پشم گوسفندان عشایری به دلیل نداشتن قیمت مناسب بلااستفاده باقی می ماند و در نهایت در طبیعت رها می شود که این امر خود به یک معضل زیست محیطی تبدیل شده است. در صورتی که با برنامه ریزی و سرمایه گذاری مناسب می توان این زنجیره تولید را احیا کرده و از آن در جهت رشد اقتصادی جامعه عشایری بهره برد.
ادامه دارد