پارازیت ها و آلودگی صوتی آزار دهنده برای خلبان خاموش کردن موبایل در هواپیما

هنگام سفر با هواپیما یکی از اولین درخواست هایی که از سوی خدمه پرواز می شنوید خاموش کردن تلفن همراه یا قرار دادن آن در حالت پرواز است. این دستورالعمل که سال هاست به بخشی جدایی ناپذیر از پروتکل های ایمنی پرواز تبدیل شده غالباً با سوالاتی در ذهن مسافران همراه است. آیا واقعاً یک دستگاه کوچک الکترونیکی می تواند چنین تأثیری بر عملکرد یک غول آهنی مدرن داشته باشد؟ بسیاری گمان می کنند که روشن ماندن گوشی ممکن است منجر به اختلالات جدی در سیستم های حیاتی هواپیما مانند مسیریابی یا حتی کنترل پرواز شود و پیامدهای ناگواری به همراه داشته باشد. اما واقعیت کمی پیچیده تر از این تصور عمومی است. در حالی که هواپیماهای امروزی با پیشرفته ترین فناوری ها محافظت شده اند و احتمال تداخل مستقیم امواج تلفن همراه با سیستم های اصلی بسیار پایین است دلیل اصلی این درخواست به مسئله ای پنهان تر و کمتر شناخته شده مربوط می شود: تأثیر سیگنال های موبایل بر ارتباطات رادیویی کابین خلبان و برج مراقبت. این امواج می توانند نویز و پارازیت های آزاردهنده ای ایجاد کنند که تمرکز خلبانان و تیم کنترل ترافیک هوایی را مختل کرده و بر کیفیت ارتباطات حیاتی آن ها تأثیر بگذارند. در ادامه به بررسی دقیق تر این موضوع می پردازیم و روشن می کنیم که چرا این اقدام ایمنی ساده تا این اندازه اهمیت دارد و چگونه می تواند به حفظ آرامش و تمرکز کادر پرواز کمک کند.

درخواست خاموش کردن یا قرار دادن تلفن همراه در وضعیت پرواز (Airplane Mode) یکی از رایج ترین دستورالعمل هایی است که در آغاز هر سفر هوایی از سوی کادر پرواز به مسافران داده می شود. این توصیه که گاهی با تصورات نادرست در مورد خطرات جدی مانند سقوط هواپیما همراه است ریشه در مسائل فنی و ایمنی دارد که شاید برای عموم مردم چندان واضح نباشد. هدف اصلی از این اقدام نه لزوماً جلوگیری از از کار افتادن سیستم های اصلی و حیاتی هواپیما بلکه پیشگیری از ایجاد تداخل در سیستم های ارتباطی و ناوبری است که برای مدیریت پرواز ضروری هستند. در واقع تمرکز بر روی حفظ یکپارچگی و وضوح ارتباطات رادیویی بین خلبانان و مراکز کنترل ترافیک هوایی است. این سیستم های ارتباطی بر پایه فرکانس های رادیویی خاصی عمل می کنند و هرگونه منبع تداخل خارجی می تواند بر کیفیت سیگنال های دریافتی و ارسالی تأثیر بگذارد. با وجود پیشرفت های چشمگیر در فناوری هواپیماها و افزایش مقاومت آن ها در برابر امواج الکترومغناطیسی همچنان احتیاط در این زمینه یک اصل کلیدی محسوب می شود. بنابراین درک دلیل واقعی این درخواست که بیشتر به جلوگیری از مزاحمت های صوتی و اختلالات جزئی اما مهم در ارتباطات مربوط می شود تا خطرات فاجعه بار به مسافران کمک می کند تا اهمیت همکاری در این زمینه را بهتر درک کنند و با آرامش خاطر بیشتری سفر کنند.

یکی از نگرانی های اصلی در مورد استفاده از تلفن های همراه در هواپیما احتمال تداخل امواج الکترومغناطیسی آن ها با سیستم های حساس ناوبری و کنترل پرواز است. هواپیماهای مدرن مجهز به مجموعه ای پیچیده از تجهیزات الکترونیکی هستند که برای مسیریابی دقیق برقراری ارتباط با زمین و سایر هواپیماها و نظارت بر وضعیت فنی هواپیما طراحی شده اند. این سیستم ها از امواج رادیویی و سیگنال های الکترونیکی برای انجام وظایف خود استفاده می کنند. نظریه ای وجود دارد که امواج ساطع شده از تلفن های همراه مسافران می تواند با این سیگنال ها تداخل پیدا کرده و باعث بروز خطا یا اختلال در عملکرد آن ها شود. با این حال شایان ذکر است که هواپیماهای امروزی با استانداردهای بسیار سخت گیرانه ای در زمینه مقاومت در برابر تداخلات الکترومغناطیسی ساخته می شوند. بدنه هواپیما و کابل کشی های داخلی اغلب محافظت شده اند تا اثرات امواج خارجی به حداقل برسد. علاوه بر این تحقیقات و بررسی های متعددی در طول دهه های گذشته انجام شده است اما شواهد مستند و قاطعی که نشان دهد روشن بودن تلفن همراه باعث اختلال جدی در سیستم های مسیریابی و منجر به حوادث ناگوار شده باشد بسیار نادر است. با این حال نبود شواهد قطعی به معنای صفر بودن ریسک نیست و مقامات هوانوردی همچنان رویکرد محتاطانه ای را در پیش گرفته اند و توصیه به خاموش کردن دستگاه ها یا استفاده از حالت پرواز را حفظ کرده اند.

عملکرد تلفن همراه در ارتفاعات بالا تفاوت قابل توجهی با عملکرد آن بر روی سطح زمین دارد. شبکه های تلفن همراه زمینی از دکل ها و آنتن های مخابراتی متعددی تشکیل شده اند که پوشش دهی منطقه ای را فراهم می کنند. گوشی شما در حالت عادی به نزدیک ترین و قوی ترین دکل متصل می شود و با حداقل توان لازم برای حفظ ارتباط سیگنال ارسال و دریافت می کند. اما زمانی که در هواپیما و در ارتفاع چند هزار پایی قرار دارید وضعیت کاملاً متفاوت است. تلفن همراه شما قادر به شناسایی دکل های مخابراتی بسیار بیشتری در فواصل دورتر خواهد بود. در تلاش برای یافتن یک شبکه پایدار و برقراری ارتباط دستگاه شروع به جستجو و اسکن گسترده ای در میان فرکانس های مختلف می کند و برای جبران فاصله زیاد با دکل ها توان خروجی سیگنال خود را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. این افزایش توان و گستردگی جستجو باعث می شود که امواج ساطع شده از یک تلفن همراه در هواپیما به مراتب قوی تر و متنوع تر از امواجی باشد که همان گوشی بر روی زمین منتشر می کند. این تفاوت در رفتار دستگاه در ارتفاع نقش کلیدی در ایجاد مشکلاتی دارد که به دلیل آن از مسافران خواسته می شود تلفن های خود را خاموش کنند.

همانطور که اشاره شد افزایش توان و گستردگی سیگنال های ساطع شده از تلفن های همراه در ارتفاع بالا منجر به تولید امواج رادیویی قوی تری می شود که می تواند برای سیستم های ارتباطی هواپیما مشکل ساز باشد. اصلی ترین مشکلی که این امواج ایجاد می کنند تولید پارازیت و آلودگی صوتی در سیستم های رادیویی است که خلبانان و کنترل کننده های ترافیک هوایی برای برقراری ارتباط با یکدیگر از آن ها استفاده می کنند. این سیستم ها به ویژه در فرکانس های مورد استفاده برای ارتباطات صوتی بسیار حساس هستند. سیگنال های ناخواسته از دستگاه های الکترونیکی می توانند به صورت نویز خش خش یا صداهای مزاحم دیگر در هدست های خلبانان شنیده شوند. تصور کنید در یک لحظه حساس از پرواز مانند هنگام برخاستن یا فرود که خلبان نیاز به شنیدن دستورالعمل های دقیق و حیاتی از برج مراقبت دارد این صداهای مزاحم ارتباط را دشوار یا غیرممکن کنند. این آلودگی صوتی نه تنها آزاردهنده است بلکه می تواند تمرکز خلبان را مختل کرده و به طور بالقوه ایمنی پرواز را به خطر اندازد. این مسئله به ویژه زمانی حاد می شود که تعداد زیادی از مسافران به طور همزمان تلفن های خود را روشن نگه دارند زیرا اثر تجمعی امواج آن ها می تواند یک میدان تداخلی قوی تر و مزاحمت آورتر ایجاد کند.

بسیاری از مسافران ممکن است تصور کنند که روشن نگه داشتن تلفن همراه در طول پرواز بی خطر است به خصوص اگر یک نفر یا تعداد کمی این کار را انجام دهند. در حالی که ممکن است روشن ماندن یک یا تعداد معدودی دستگاه به تنهایی باعث سقوط هواپیما نشود اما مسئله اصلی در اثر تجمعی است. اگر تعداد قابل توجهی از مسافران به طور همزمان تلفن های خود را روشن نگه دارند مجموعه این دستگاه ها یک میدان قوی از امواج رادیویی ایجاد می کنند که می تواند به طور جدی در سیستم های ارتباطی رادیویی هواپیما تداخل ایجاد کند. این تداخل به صورت نویز پارازیت یا قطع و وصل شدن صدا در مکالمات بین خلبانان و کنترل کننده های ترافیک هوایی ظاهر می شود. این مسئله در مراحل حیاتی پرواز مانند هنگام تیک آف صعود اولیه فرود و تاکسی روی باند فرودگاه که ارتباطات دقیق و بی وقفه ضروری است می تواند بسیار خطرناک باشد. اختلال در شنیدن دستورالعمل ها یا گزارش های وضعیت می تواند منجر به سوء تفاهم ها تصمیم گیری های نادرست یا تأخیر در واکنش ها شود. بنابراین در حالی که روشن ماندن یک گوشی ممکن است پیامد فوری و فاجعه باری نداشته باشد عدم رعایت این قانون توسط تعداد زیادی از مسافران می تواند یک ریسک جدی برای ایمنی پرواز ایجاد کند و منجر به شرایطی شود که تمرکز و ارتباطات کادر پرواز را مختل کند.

با وجود اینکه استفاده از تلفن همراه برای برقراری تماس یا استفاده از داده های سیم کارت در طول پرواز معمولاً ممنوع است اما بسیاری از خطوط هوایی امروزه امکان استفاده از اینترنت را در طول سفر فراهم می کنند. این امکان از طریق سیستم وای فای داخلی هواپیما ارائه می شود. این سیستم وای فای با شبکه های تلفن همراه زمینی متفاوت است و برای استفاده در محیط هوانوردی طراحی شده است. اتصال به اینترنت از طریق وای فای هواپیما نیازمند این است که دستگاه شما در حالت پرواز (Airplane Mode) باشد. در این حالت بخش مربوط به ارتباطات سلولی (سیم کارت) گوشی شما غیرفعال می شود و تنها قابلیت های ارتباطی دیگر مانند وای فای و بلوتوث (که معمولاً استفاده از آن ها در ارتفاع کروز مجاز است) فعال می مانند. بنابراین استفاده از وای فای هواپیما برخلاف تلاش گوشی برای اتصال به شبکه تلفن همراه زمینی با توان بالا تداخلی در سیستم های حساس هواپیما ایجاد نمی کند. برخی هواپیماها حتی مجهز به ایستگاه های مخابراتی کوچک داخلی هستند که امکان برقراری تماس های تلفنی را از طریق سیستم های ماهواره ای یا زمینی خاص فراهم می کنند اما این سرویس ها نیز از فرکانس ها و توان خروجی کنترل شده ای استفاده می کنند که برای جلوگیری از تداخل با سیستم های هواپیما بهینه سازی شده اند و با عملکرد یک گوشی موبایل عادی که به دنبال دکل های زمینی است متفاوت هستند. هزینه استفاده از اینترنت یا تماس در هواپیما معمولاً بر اساس نوع سرویس و کلاس پروازی متفاوت است.

آیا در هواپیما موبایل را خاموش کنیم؟

بله توصیه می شود تلفن همراه خود را خاموش یا در حالت پرواز قرار دهید. این اقدام برای جلوگیری از ایجاد پارازیت و اختلال در سیستم های ارتباطی رادیویی خلبانان و برج مراقبت ضروری است.

آیا با روشن بودن موبایل هواپیما سقوط می کند؟

خیر روشن بودن تلفن همراه به تنهایی معمولاً باعث سقوط هواپیما نمی شود. سیستم های هواپیما مقاوم هستند اما امواج موبایل می توانند در ارتباطات رادیویی کادر پرواز نویز ایجاد کنند.

آیا امواج تلفن همراه در سیستم مسیریابی هواپیما اختلال ایجاد می کند؟

احتمال تداخل مستقیم امواج موبایل با سیستم های مسیریابی هواپیماهای مدرن بسیار کم است زیرا این سیستم ها محافظت شده اند. مشکل اصلی بیشتر مربوط به تداخل با سیستم های ارتباطی صوتی است.

بزرگ ترین مشکلی که گوشی موبایل در هواپیما ایجاد می کند چیست؟

بزرگ ترین مشکل ایجاد نویز و پارازیت در سیستم های ارتباطی رادیویی خلبان و برج مراقبت است که می تواند مانع شنیدن واضح دستورالعمل ها و گزارش های حیاتی شود.

چرا استفاده از وای فای در هواپیما مجاز است؟

وای فای هواپیما یک سیستم داخلی و کنترل شده است که با فرکانس هایی متفاوت از شبکه های سلولی کار می کند و تداخلی با سیستم های حیاتی هواپیما ندارد. برای استفاده از آن گوشی باید در حالت پرواز باشد.