تاریخچه کاخ دولما باغچه در استانبول، نمادی بی بدیل از گذر از سنت به مدرنیته در امپراتوری عثمانی است. این بنای باشکوه، که در قرن نوزدهم به دستور سلطان عبدالمجید اول ساخته شد، جایگزین کاخ توپ قاپی شد و تا به امروز، شاهد رویدادهای مهمی از جمله اقامت سلاطین و آخرین روزهای زندگی مصطفی کمال آتاترک بوده است. این قصر، با معماری تلفیقی اروپایی و عثمانی و تزیینات مجلل، بازتابی از عظمت و شکوه آن دوران است و اکنون به عنوان یکی از مهم ترین موزه های استانبول، بازدیدکنندگان را به سفری در دل تاریخ دعوت می کند.
استانبول، شهری که در نقطه تلاقی دو قاره آسیا و اروپا قرار گرفته است، همواره مهد تمدن ها و امپراتوری های بزرگ بوده است. در میان بناهای تاریخی بی شمار این شهر، کاخ دولما باغچه، نگینی درخشان بر کرانه تنگه بوسفور است که با شکوه و عظمت خود، داستان های بسیاری از دوران پایانی امپراتوری عثمانی را روایت می کند. این قصر، نه تنها یک اثر معماری برجسته است، بلکه نمادی از تغییرات عمیق اجتماعی و سیاسی در قرن نوزدهم ترکیه محسوب می شود.
تاریخچه کاخ دلما باغچه استانبول
آشنایی با کاخ دلما باغچه استانبول
این قصر باشکوه، بزرگترین کاخ در کشور ترکیه است که در بخش اروپایی استانبول، در منطقه بشیکتاش و در امتداد تنگه بوسفور قرار دارد. ساخت آن در اواسط قرن نوزدهم، نشان دهنده تمایل سلاطین عثمانی به سمت سبک زندگی و معماری غربی بود. پیش از این، کاخ توپ قاپی، برای قرن ها مرکز اداری و اقامتگاه اصلی سلاطین بود، اما با ورود مدرنیته و تأثیرپذیری از فرهنگ اروپا، نیاز به یک اقامتگاه جدید با سبک و سیاقی متفاوت احساس شد.
این بنا، از سال ۱۸۵۶ تا ۱۹۲۴ میلادی، به عنوان مرکز اداری و اقامتگاه اصلی شش سلطان عثمانی و سپس خلیفه عبدالمجید افندی مورد استفاده قرار گرفت. پس از فروپاشی امپراتوری و تأسیس جمهوری ترکیه، این کاخ به عنوان اقامتگاه تابستانی مصطفی کمال آتاترک، بنیان گذار جمهوری ترکیه، مورد استفاده قرار گرفت و او آخرین روزهای عمر خود را در یکی از اتاق های همین قصر سپری کرد. امروزه، این کاخ به یک موزه ملی تبدیل شده و هر ساله پذیرای میلیون ها بازدیدکننده از سراسر جهان است که به دنبال کشف عظمت گذشته عثمانی هستند.
اطلاعات کامل درباره کاخ دلما باغچه استانبول عظمت امپراتوری عثمانی
کاخ کنار بوسفور، با مساحتی حدود ۴۵ هزار متر مربع، نمونه ای بی نظیر از ترکیب هنر معماری سنتی عثمانی با سبک های رایج اروپایی نظیر باروک، روکوکو و نئوکلاسیک است. این تلفیق هنری، جلوه ای خیره کننده به این بنا بخشیده که هر بیننده ای را مجذوب خود می کند. هدف از ساخت این کاخ، نه تنها فراهم آوردن اقامتگاهی مدرن برای سلطان، بلکه نمایش قدرت و ثروت امپراتوری در برابر چشم جهانیان بود، به خصوص که در آن زمان، امپراتوری عثمانی با چالش های بسیاری دست و پنجه نرم می کرد.
قرار گرفتن این قصر در کنار تنگه استراتژیک بوسفور، بر اهمیت و جذابیت آن افزوده است. این موقعیت مکانی، به سلاطین امکان می داد تا از چشم اندازهای بی نظیر دریا لذت ببرند و در عین حال، به امور دولتی خود در یک فضای مجلل و مدرن رسیدگی کنند. تزیینات داخلی و خارجی این مجموعه، شاهدی بر سلیقه و ذوق هنری آن دوران است و نشان می دهد که چگونه امپراتوری عثمانی تلاش می کرد تا خود را همگام با پیشرفت های غرب نشان دهد، در حالی که ریشه های شرقی خود را نیز حفظ کند.
این کاخ، نه تنها یک اثر معماری برجسته است، بلکه نمادی از تغییرات عمیق اجتماعی و سیاسی در قرن نوزدهم ترکیه محسوب می شود.
تاریخچه ساخت کاخ دولما باغچه
در اواسط قرن نوزدهم، سلطان عبدالمجید اول، سی ویکمین پادشاه امپراتوری عثمانی، احساس کرد که کاخ توپ قاپی، با وجود قدمت و ارزش تاریخی، دیگر پاسخگوی نیازهای یک امپراتوری رو به مدرنیته نیست. او به دنبال ساخت بنایی بود که هم بازتابی از قدرت و جلال دوران خود باشد و هم نمادی از ورود ترکیه به عصر جدید و تأثیرپذیری از فرهنگ غرب. بدین ترتیب، در سال ۱۸۴۳ میلادی، دستور ساخت این قصر باشکوه در محلی نزدیک به کاخ قدیمی ساحلی بشیکتاش صادر شد.
معماران برجسته ارمنی، گاربت بالیان و پسرش نیگوگایوس بالیان، به همراه اوانیس کالفا، مسئولیت طراحی و ساخت این شاهکار معماری را بر عهده گرفتند. خانواده بالیان، برای پنج نسل، به مدت صد سال به سلاطین عثمانی خدمت کرده بودند و تجربه و مهارت بی نظیری در ساخت بناهای عظیم داشتند. این انتخاب، تضمین کننده نتیجه ای خارق العاده بود که امروزه نیز می توان شکوه و دقت آن را مشاهده کرد.
هزینه کمرشکن ساخت دولما باغچه در استانبول
ساخت این بنای عظیم، هزینه های سرسام آوری را بر دوش امپراتوری عثمانی تحمیل کرد. با وجود اینکه امپراتوری در گذشته از ثروت عظیمی برخوردار بود، اما در زمان سلطان عبدالمجید اول، اوضاع مالی چندان مساعد نبود. با این حال، سلطان با دریافت وام های کلان از کشورهای اروپایی، به خصوص انگلستان، و همچنین چاپ گسترده پول کاغذی، بودجه لازم برای این پروژه را تأمین کرد. این فشار مالی به حدی بود که یک چهارم درآمد مالیاتی سالیانه دولت، صرف ساخت این قصر شد.
تا زمان اتمام ساخت در سال ۱۸۵۶، حدود ۵ میلیون لیر طلای عثمانی برای این پروژه هزینه شد. برآوردها در سال ۲۰۲۱ نشان می دهد که این مبلغ معادل بیش از ۳۵ تن طلا بوده که ارزش تقریبی آن به ۱.۹ میلیارد دلار می رسد. این هزینه های گزاف، نه تنها برای این قصر، بلکه برای ساخت دیگر بناهای مجلل سبک جدید مانند کاخ کوچوکسو نیز صرف شد. با این وجود، عظمت و زیبایی کنونی این بنا، نشان می دهد که این سرمایه گذاری بی شک ارزشش را داشته است.
معماری مصالح و مساحت بنای کاخ دولمه باغچه
این قصر در استانبول، با مساحتی بالغ بر ۴۵ هزار متر مربع و ۱۱.۱ جریب وسعت، به عنوان بزرگترین کاخ ترکیه شناخته می شود. این بنا از ۲۸۵ اتاق، ۴۶ تالار، ۶ حمام ترکی و ۶۸ سرویس بهداشتی تشکیل شده است. در معماری این شاهکار، ترکیبی هنرمندانه از سبک های اروپایی باروک، روکوکو و نئوکلاسیک با عناصر اصیل معماری عثمانی به کار رفته است که جادویی از رنگ ها و طرح ها را خلق کرده است. این ترکیب، نمادی از تلاش امپراتوری برای همگام شدن با غرب و در عین حال حفظ هویت خود بود.
مصالح به کار رفته در ساخت این قصر، گواهی بر هزینه بالای آن است. در جای جای این بنا، آثار استفاده از طلا و کریستال به چشم می خورد. تنها برای طلاکاری سقف ها، ۱۴ تن طلا به کار رفته است. سنگ های مرمر، پورفیری، گرانیت و کلسیت از کشورهای خارجی وارد شده اند و نقاشی هایی از برجسته ترین هنرمندان ترک و اروپایی دیوارهای آن را زینت بخشیده اند. این دقت در انتخاب مصالح و تزیینات، نشان دهنده اهمیت و جایگاه این بنا برای سلاطین عثمانی بود.
کاخ دولما باغچه از چه بخش های تشکیل شده؟
این قصر باشکوه، به چندین بخش اصلی تقسیم می شود که هر کدام کاربری خاص خود را داشته اند. ورودی اصلی بنا به سالن مدال معروف است که مخصوص جلسات رسمی و مردان حکومتی بود و هیچ زنی اجازه ورود به آن را نداشت. اتاق دبیرخانه یا اتاق کارمند، با نقاشی های مشهور نظیر دختر هلندی و آتش سوزی تئاتر پاریس، نمونه ای از تأثیر سبک فرانسوی در دکوراسیون داخلی است که با مبلمان و گلدان های اروپایی تزیین شده است.
یکی از مهم ترین بخش ها، حرم سرا بود که محل اقامت خانواده سلطان، همسران و مادرش بود. این بخش، کاملاً از دنیای بیرون جدا بود و ورودی اصلی آن در ضلع باریک جنوبی قرار داشت. حرم سرا شامل ۸ سازه کوچک تر متصل به هم بود که هر یک مخصوص زنان و مادر سلطان بودند و حمام های مخصوص به خود را داشتند. سالن تشریفات یا تالار پلکانی کریستالی نیز یکی از برجسته ترین بخش هاست که با لوسترهای کریستال خیره کننده، ستون های مرمری و گنبد شیشه ای چشم نواز، برای مراسم و رویدادهای مهم استفاده می شد.
در کاخ دلما باغچه چه آثاری در انتظار شماست؟
بازدید از این قصر، تجربه ای بی نظیر برای غرق شدن در تاریخ و هنر امپراتوری عثمانی است. در سالن تشریفات، بزرگترین لوستر کریستالی بوهمیایی جهان با ۷۵۰ لامپ و وزنی نزدیک به ۴.۵ تن آویزان شده است. این لوستر که ابتدا گمان می رفت هدیه ای از ملکه ویکتوریا باشد، در واقع توسط سلطان عبدالمجید خریداری شده بود. همچنین، فرش های بی نظیر هرکه که تماماً توسط کارخانه امپراتوری هرکه بافته شده اند، از دیگر دیدنی های برجسته هستند؛ فرشی که در تالار اصلی نمایش داده می شود، بزرگترین فرش هرکه در جهان است.
علاوه بر این، فرش های ۱۵۰ ساله ساخته شده از پوست خرس که هدیه تزار روسیه، نیکلای اول، به پادشاه عثمانی بوده اند، در این کاخ نگهداری می شوند. اتاق آتاترک نیز یکی از نقاط مهم و تأثیرگذار است؛ اتاقی که مصطفی کمال آتاترک در آن چشم از جهان فرو بست. تمامی ساعت های این اتاق در ساعت ۹ و ۵ دقیقه، لحظه فوت آتاترک، متوقف شده اند که نمادی از احترام عمیق مردم ترکیه به پدر ملت خود است. این جزئیات، در کنار نقاشی های هنرمندان برجسته و تزیینات طلایی و کریستالی، عظمت و شکوه دوران گذشته را به خوبی به نمایش می گذارند.
تمامی ساعت های اتاق آتاترک در ساعت ۹ و ۵ دقیقه، لحظه فوت مصطفی کمال آتاترک، متوقف شده اند که نمادی از احترام عمیق مردم ترکیه به پدر ملت خود است.
آدرس کاخ دلما باغچه در استانبول
این قصر در بخش اروپایی استانبول، منطقه بشیکتاش، محله ویشنزاده و در خیابان دولما باغچه قرار دارد. آدرس دقیق آن Vişnezade, Dolmabahçe Cd., 34357 Beşiktaş/İstanbul, Türkiye است. موقعیت استراتژیک این بنا در کنار تنگه بوسفور، دسترسی به آن را از نقاط مختلف شهر آسان کرده است و منظره ای چشم نواز از دریا را برای بازدیدکنندگان فراهم می آورد. این منطقه به دلیل وجود بناهای تاریخی و مراکز تفریحی متعدد، یکی از محبوب ترین نقاط گردشگری استانبول محسوب می شود.
چگونه از تکسیم به کاخ دلمه باغچه برویم
برای دسترسی به این قصر از میدان تکسیم، گزینه های حمل و نقل متنوعی وجود دارد. یکی از مقرون به صرفه ترین روش ها، استفاده از مترو است. می توانید در میدان تکسیم سوار مترو شده و در ایستگاه کاباتاش پیاده شوید. پس از پیاده شدن، با ۱۵ تا ۲۰ دقیقه پیاده روی در امتداد ساحل، به ورودی کاخ خواهید رسید. این مسیر پیاده روی، فرصتی عالی برای لذت بردن از مناظر زیبای بوسفور و فضای دلنشین اطراف کاخ است.
روش دیگر، استفاده از اتوبوس است. از میدان تکسیم می توانید سوار اتوبوس خط ۴۲T شوید و در ایستگاه بشیکتاش پیاده شوید. از آنجا با ۴ تا ۵ دقیقه پیاده روی به کاخ دسترسی خواهید داشت. تاکسی نیز گزینه ای راحت تر، اما گران تر است که شما را مستقیماً به درب ورودی کاخ می رساند. بیشتر رانندگان تاکسی تسلط خوبی به زبان انگلیسی دارند و می توانید به راحتی مقصد خود را با آن ها در میان بگذارید، بدون نیاز به دانستن زبان ترکی.
ساعت کار کاخ دولما باغچه
قصر دولما باغچه همه روزه به جز روزهای دوشنبه، پذیرای بازدیدکنندگان است. درهای این مجموعه در ساعت ۹ صبح باز شده و در ساعت ۱۸ عصر بسته می شوند. لازم به ذکر است که آخرین ساعت ورود به کاخ ۱۷ عصر است و دفاتر فروش بلیط در این ساعت تعطیل می شوند. توصیه می شود برای اطمینان از ساعت های دقیق کار، به ویژه در ایام تعطیلات رسمی یا مناسبت های خاص، پیش از بازدید به وب سایت رسمی کاخ دولما باغچه (Millisaraylar.gov.tr/Dolmabahce Palace) مراجعه کنید، زیرا ممکن است ساعت ها به دلیل بازسازی یا رویدادهای خاص تغییر کنند.
هزینه ورودی کاخ دولما باغچه
در سال ۲۰۲۳، هزینه ورودی این مجموعه برای هر نفر ۴۵۰ لیر ترکیه است. پیش از این، برای بازدید از هر بخش کاخ بلیط های جداگانه فروخته می شد، اما از ماه می سال ۲۰۲۲، تنها یک بلیط ترکیبی برای دسترسی به تمامی بخش ها شامل تالارهای اصلی، اتاق های حرم سرا، موزه ها و دربار کاخ ارائه می شود. این بلیط ترکیبی، امکان بازدید کامل از تمامی قسمت های جذاب و تاریخی را فراهم می آورد.
در هفت ماه از سال، یعنی از ماه آوریل تا نوامبر که اوج فصل گردشگری استانبول است، صف های طولانی برای خرید بلیط در جلوی کاخ تشکیل می شود. برای صرفه جویی در زمان و اجتناب از ایستادن در صف، می توانید بلیط های skip-the-line را به صورت آنلاین خریداری کنید. این بلیط ها به شما امکان می دهند تا با ملاقات راهنمای تور در دروازه، به صورت گروهی و بدون نیاز به انتظار طولانی، وارد کاخ شوید و از توضیحات راهنما درباره تاریخ و جزئیات شگفت انگیز این بنا لذت ببرید.
این بنای باشکوه، با معماری تلفیقی اروپایی و عثمانی و تزیینات مجلل، بازتابی از عظمت و شکوه آن دوران است.
علت نام گذاری کاخ دولما باغچه چه بود؟
نام دولما باغچه در زبان ترکی به معنای باغ پرشده است. این نام گذاری به دلیل تاریخچه مکان ساخت کاخ است. پیش از ساخت این بنا، محوطه کنونی آن یک خلیج کوچک در کنار تنگه بوسفور بود که برای لنگر انداختن کشتی های عثمانی استفاده می شد. این خلیج در قرن ۱۸ میلادی پر شد و به یک باغ سلطنتی زیبا تبدیل گشت. از این رو، به دلیل پر شدن خلیج و وجود باغ در آن، نام دولما باغچه برای این کاخ انتخاب شد.
کاخ دولما باغچه توسط چه کسی ساخته شد؟
کاخ دولما باغچه به دستور سلطان عبدالمجید اول، سی ویکمین پادشاه امپراتوری عثمانی، ساخته شد. طراحی و نظارت بر ساخت این بنا بر عهده معماران برجسته ارمنی، گاربت بالیان و پسرش نیگوگایوس بالیان، به همراه اوانیس کالفا بود. خانواده بالیان نسل ها به سلاطین عثمانی خدمت کرده و بناهای مهم دیگری را نیز در استانبول طراحی و ساخته بودند.
کاخ دولما باغچه در چه سالی ساخته شد؟
ساخت کاخ دولما باغچه در تاریخ ۱۳ ژوئن سال ۱۸۴۳ میلادی آغاز شد و پس از ۱۳ سال، در تاریخ ۷ ژوئن سال ۱۸۵۶ میلادی به اتمام رسید و افتتاح شد. این دوره ساخت و ساز طولانی، نشان دهنده دقت و عظمت پروژه و همچنین چالش های مالی و مهندسی در آن زمان بود.
چه مدت برای بازدید از کاخ دولما باغچه زمان لازم است؟
برای بازدید کامل و لذت بردن از تمامی بخش های کاخ دولما باغچه، شامل سالن های اصلی، حرم سرا، موزه ها و باغ های اطراف، معمولاً بین ۲ تا ۳ ساعت زمان لازم است. این زمان بسته به سرعت بازدید و میزان علاقه شما به جزئیات تاریخی و معماری، می تواند کمی متغیر باشد.