شکایت برای گرفتن طلب

وقتی کسی به شما بدهکار است و از پرداخت آن امتناع می کند، ثبت شکایت برای گرفتن طلب راهی قانونی است که به شما امکان می دهد با ارائه مدارک و دلایل، از طریق مراجع قضایی، حقوق خود را مطالبه کنید و به این بن بست مالی پایان دهید.

در زندگی روزمره، شرایط بسیاری پیش می آید که یک نفر از دیگری طلبکار می شود، خواه این طلب از یک معامله باشد یا ناشی از یک قرض دوستانه. شاید پول کالایی را پرداخت نکرده باشند، یا در ازای خدماتی که ارائه کرده اید، به شما بدهکار باشند. فرقی نمی کند منشأ این طلب چه باشد، وقتی بدهکار از پرداخت طفره می رود، حس ناامیدی و سردرگمی به سراغمان می آید. در چنین لحظاتی، این پرسش اساسی مطرح می شود که چگونه می توانیم به صورت قانونی، به حقوق خود دست یابیم و طلبمان را وصول کنیم. شاید احساس کنید در یک پیچ و خم حقوقی گرفتار شده اید و نمی دانید از کجا شروع کنید؛ اما نگران نباشید، مسیر قانونی برای مطالبه وجه و گرفتن طلب، مشخص و روشن است.

در این راهنمای جامع، قدم به قدم با شما همراه می شویم تا از مفهوم اولیه طلب و مطالبه وجه گرفته تا مراحل پیچیده تنظیم دادخواست و پیگیری اجرای حکم، همه چیز را به زبان ساده و کاربردی فرا بگیرید. هدف این است که درک درستی از فرآیند حقوقی داشته باشید و با اطمینان خاطر، برای احقاق حق خود اقدام کنید. با ما همراه شوید تا این مسیر را به شکلی اثربخش و با دانش کافی طی کنید.

درک مفهوم مطالبه طلب و وجه نقد در نظام حقوقی ایران

قدم اول در هر مسیر حقوقی، شناخت دقیق مفاهیم و اصطلاحات است. در این بخش، تلاش می کنیم تا ماهیت مطالبه طلب را در نظام حقوقی ایران به خوبی درک کنیم و تمایز آن را با سایر انواع دعاوی، به ویژه دعاوی کیفری، روشن سازیم. این درک پایه و اساس هر اقدام حقوقی موفقی در این زمینه است.

مطالبه وجه/طلب چیست؟

تصور کنید که مبلغی پول یا مال مشخصی را به دیگری داده اید و اکنون زمان بازپرداخت آن فرا رسیده است، اما طرف مقابل از پرداخت امتناع می کند. در چنین شرایطی، شما یک طلبکار هستید و فرد مقابل بدهکار. اقدام قانونی شما برای پس گرفتن این وجه یا مال، در اصطلاح حقوقی مطالبه وجه یا مطالبه طلب نامیده می شود. این دعوا اساساً یک دعوای حقوقی است، به این معنا که هدف آن الزام بدهکار به انجام تعهد مالی خود و جبران خسارت های احتمالی است، نه اعمال مجازات کیفری.

بسیاری از افراد در ابتدا ممکن است تصور کنند که عدم پرداخت بدهی توسط بدهکار، نوعی کلاهبرداری یا خیانت در امانت است و باید شکایت کیفری مطرح کنند. اما باید بدانید که صرف عدم پرداخت بدهی، فی نفسه یک جرم کیفری محسوب نمی شود. برای اینکه یک پرونده، ماهیت کیفری پیدا کند (مثلاً کلاهبرداری یا خیانت در امانت)، باید عنصر سوء نیت و قصد فریب یا اضرار به دیگری از ابتدا وجود داشته باشد که اثبات آن معمولاً بسیار دشوار است و نیاز به شواهد محکمی دارد. بنابراین، در اغلب موارد، مسیر صحیح و مؤثر برای گرفتن طلب، از طریق دادگاه های حقوقی و با طرح دعوای مطالبه وجه است.

منشأهای رایج طلب (در چه مواردی می توان شکایت کرد؟)

طلب شما می تواند از منابع و روابط حقوقی گوناگونی نشأت گرفته باشد. شناسایی منشأ دقیق طلب به شما کمک می کند تا مدارک و دلایل مناسب تری را برای اثبات ادعای خود جمع آوری کنید. در ادامه، به برخی از رایج ترین منشأهای طلب اشاره می شود:

• قرض الحسنه: این رایج ترین شکل طلب است؛ وقتی شما به صورت دوستانه یا رسمی مبلغی را به دیگری قرض می دهید و او متعهد به بازپرداخت آن در زمان مشخصی می شود. این قرض می تواند با رسید کتبی یا حتی به صورت شفاهی باشد که البته اثبات آن بدون مدرک کتبی دشوارتر است.
• ثمن معامله: اگر کالا، ملک، خودرو یا هر دارایی دیگری را فروخته اید و خریدار هنوز بهای آن (ثمن معامله) را به طور کامل پرداخت نکرده است، شما از او طلبکار هستید. مبایعه نامه یا فاکتورهای فروش، مدارک اصلی در این موارد هستند.
• اجرت کار یا خدمات انجام شده: فرض کنید کاری را برای کسی انجام داده اید، مثلاً طراحی وب سایت، تعمیرات منزل، خدمات مشاوره یا تدریس، اما حق الزحمه یا اجرت توافق شده را دریافت نکرده اید. در این حالت، شما بابت اجرت خدمات ارائه شده طلبکار محسوب می شوید.
• خسارات ناشی از قرارداد یا حوادث: گاهی اوقات، به دلیل عدم ایفای تعهدات قراردادی توسط طرف مقابل، یا وقوع یک حادثه (مانند تصادف رانندگی)، به شما خسارت مالی وارد شده است. در این شرایط، می توانید برای مطالبه این خسارات به دادگاه مراجعه کنید.
• اسناد تجاری (چک، سفته، برات): این اسناد از قوی ترین مدارک برای مطالبه وجه به شمار می روند. اگر چک شما برگشت خورده یا سفته ای که در دست دارید، در موعد مقرر پرداخت نشده است، می توانید از طریق مراجع قضایی اقدام کنید.
• واریز اشتباهی وجه به حساب دیگران: شاید برایتان پیش آمده باشد که سهواً مبلغی را به حساب فرد دیگری واریز کرده اید. در این صورت، با اثبات واریز اشتباهی، حق مطالبه و استرداد آن وجه را خواهید داشت.
• سایر تعهدات مالی: هرگونه توافق یا تعهدی که منجر به ایجاد دین مالی به نفع شما شود، می تواند منشأ دعوای مطالبه طلب باشد، حتی اگر در دسته بندی های بالا نگنجد.

مراحل گام به گام شکایت حقوقی برای گرفتن طلب

وقتی تصمیم به پیگیری قانونی طلب خود می گیرید، ورود به این فرآیند حقوقی مستلزم طی کردن مراحل مشخص و گام به گام است. این مراحل هرچند در ابتدا شاید پیچیده به نظر برسند، اما با آگاهی و دقت می توانید آن ها را با موفقیت پشت سر بگذارید. در ادامه، این مسیر را به تفصیل بررسی می کنیم تا با هر گام از آن آشنا شوید.

گام اول: جمع آوری و مستندسازی دلایل و مدارک

ستون فقرات هر دعوای حقوقی، دلایل و مدارکی است که ادعای شما را اثبات می کند. در پرونده مطالبه طلب، هر چیزی که نشان دهنده وجود دین و بدهی باشد، می تواند به عنوان مدرک مورد استفاده قرار گیرد. از همین رو، قبل از هر اقدامی، با دقت تمام، هر آنچه را که در دست دارید، جمع آوری کنید.

مدارک قوی و قابل استناد

برخی مدارک در نظام حقوقی از اعتبار بالاتری برخوردارند و روند اثبات طلب را بسیار تسهیل می کنند. این مدارک شامل موارد زیر است:

• رسیدهای بانکی و فیش های واریزی: اگر پول را به صورت الکترونیکی یا از طریق بانک منتقل کرده اید، رسید واریزی، یکی از قوی ترین مدارک شماست.
• قراردادهای کتبی: هرگونه قرارداد، مبایعه نامه، اجاره نامه یا توافق نامه کتبی که در آن تعهد مالی طرف مقابل به صراحت ذکر شده باشد.
• چک، سفته و برات: اسناد تجاری که در صورت عدم پرداخت در موعد مقرر، می توانند مستند دعوای شما قرار گیرند.
• اقرارنامه و دست نوشته با امضا و اثر انگشت: سندی که بدهکار در آن به صراحت به بدهی خود اقرار کرده و آن را امضا یا اثر انگشت زده باشد.
• فاکتورهای رسمی و مهر و امضا شده: در معاملات تجاری، فاکتورهای معتبر که توسط بدهکار تأیید شده باشند.

مدارک تکمیلی و راهکارهای اثبات در نبود سند کتبی

حتی اگر مدارک قوی و کتبی در دست ندارید، امید را از دست ندهید. قانون راه هایی را برای اثبات طلب بدون مدرک پیش بینی کرده است:

• پیامک ها، ایمیل ها و اسکرین شات ها: مکالمات دیجیتالی که در آن ها به طلب و بدهی اشاره شده باشد، می توانند به عنوان اماره و قرینه قوی، ادعای شما را تقویت کنند. البته صرفاً به تنهایی ممکن است کافی نباشند و نیاز به تأیید دادگاه دارند.
• شهادت شهود: اگر افرادی در زمان ایجاد طلب یا اقرار بدهکار حضور داشته و از موضوع مطلع هستند، شهادت آن ها می تواند در اثبات دعوا مؤثر باشد.
• سوگند: در شرایط خاص و با تشخیص دادگاه، ممکن است از طرفین درخواست سوگند شود.
• اوضاع و احوال حاکم بر قضیه: گاهی اوقات، مجموعه شواهد و قرائن غیرمستقیم، مانند سابقه روابط مالی، هدف از انتقال وجه و … می تواند دادگاه را به وجود طلب متقاعد سازد.

نکته مهم: در تمامی مستندات، دقت کنید که تاریخ، مبلغ دقیق، و مشخصات کامل طرفین (نام و نام خانوادگی، کد ملی) به وضوح قید شده باشد. این جزئیات کوچک، نقش بزرگی در استحکام پرونده شما خواهند داشت.

گام دوم: ارسال اظهارنامه قضایی (پیش از دادخواست)

پیش از هر اقدام جدی در دادگاه، ارسال اظهارنامه قضایی به بدهکار، می تواند یک گام هوشمندانه و مؤثر باشد. اظهارنامه، سندی رسمی است که از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به بدهکار ابلاغ می شود و حاوی خواسته شما برای پرداخت طلب است.

اهمیت و مزایا:

• ثبت رسمی مطالبه: ارسال اظهارنامه، تاریخ رسمی مطالبه طلب شما را ثبت می کند. این تاریخ در محاسبه خسارت تأخیر تأدیه (دیرکرد) اهمیت حیاتی دارد.
• فشار روانی بر بدهکار: بسیاری از بدهکاران با دریافت اظهارنامه رسمی و آگاهی از جدی شدن موضوع، برای پرداخت طلب اقدام می کنند تا از ورود به فرآیندهای قضایی پرهیز کنند.
• مدرک معتبر در دادگاه: اظهارنامه خود یک مدرک است که نشان می دهد شما پیش از طرح دعوا، برای حل مسالمت آمیز موضوع تلاش کرده اید.

نحوه تنظیم و ارسال: برای ارسال اظهارنامه، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و با ارائه اطلاعات هویتی خود و بدهکار و شرح مختصر طلب، اظهارنامه را تنظیم و ارسال کنید.

گام سوم: تنظیم و تقدیم دادخواست مطالبه وجه/طلب

اگر اظهارنامه اثربخش نبود یا از ابتدا تصمیم به پیگیری قضایی دارید، گام بعدی، تنظیم و تقدیم دادخواست است. دادخواست، برگه ای رسمی است که ادعای شما را به دادگاه ارائه می دهد و شامل اطلاعات ضروری پرونده است.

اجزای اصلی دادخواست:

• خواهان: شما (طلبکار) که دادخواست را ارائه می دهید.
• خوانده: بدهکار، که از او طلب دارید.
• خواسته: مبلغ اصلی طلب و سایر مواردی که مطالبه می کنید (مثل خسارت تأخیر تأدیه، هزینه های دادرسی، حق الوکاله وکیل).
• دلایل و مستندات: تمامی مدارکی که در گام اول جمع آوری کرده اید.
• شرح: توضیح مختصر و روشن از چگونگی ایجاد طلب و عدم پرداخت آن توسط بدهکار.

راهنمای تکمیل: دادخواست نیز از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تکمیل و ثبت می شود. کارشناسان این دفاتر می توانند در پر کردن فرم ها به شما کمک کنند. حتماً در بخش خواسته، علاوه بر مبلغ اصلی طلب، درخواست خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی را نیز مطرح کنید.

گام چهارم: تعیین مرجع رسیدگی (دادگاه صالح)

یکی از نکات مهم در طرح دعوا، تشخیص دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به پرونده شما را دارد. این موضوع به دو بخش صلاحیت ذاتی و صلاحیت محلی تقسیم می شود:

صلاحیت ذاتی

صلاحیت ذاتی به نوع دادگاهی که باید به دعوا رسیدگی کند، اشاره دارد:

• شورای حل اختلاف: اگر مبلغ طلب شما تا 20 میلیون تومان باشد، پرونده در شورای حل اختلاف بررسی می شود. رسیدگی در شورا معمولاً سریع تر و کم هزینه تر است.
• دادگاه عمومی حقوقی: برای مبالغ بالاتر از 20 میلیون تومان، باید به دادگاه عمومی حقوقی مراجعه کنید.

صلاحیت محلی

صلاحیت محلی به مکانی اشاره دارد که دادگاه باید در آنجا واقع شده باشد. در دعوای مطالبه طلب، قاعده کلی این است که دادگاه محل اقامت خوانده (بدهکار) صالح به رسیدگی است. به عنوان مثال، اگر بدهکار در تهران زندگی می کند، باید دادخواست خود را در دادگاه های تهران ثبت کنید.

گام پنجم: پرداخت هزینه های دادرسی

طرح هر دعوای حقوقی، مستلزم پرداخت هزینه هایی است که هزینه دادرسی نامیده می شود. این هزینه بر اساس ارزش خواسته (مبلغ طلب شما) محاسبه می شود. در حال حاضر، نرخ هزینه های دادرسی در دادگاه های عمومی حقوقی برای مرحله بدوی (اولیه) حدود 3.5 درصد ارزش خواسته و برای مراحل تجدیدنظر و بالاتر، کمی بیشتر است. اگر توانایی پرداخت این هزینه را به صورت یکجا ندارید، می توانید همزمان با تقدیم دادخواست، درخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را به دادگاه ارائه دهید. در صورت اثبات اعسار، دادگاه شما را از پرداخت نقدی معاف می کند.

گام ششم: پیگیری پرونده و جلسات دادگاه

پس از ثبت دادخواست و پرداخت هزینه ها، پرونده شما به یکی از شعب دادگاه ارجاع می شود و وقت رسیدگی تعیین می گردد. در این مرحله، حضور فعال و پیگیری مستمر پرونده اهمیت زیادی دارد. ممکن است نیاز به حضور در جلسات دادگاه برای ارائه توضیحات و دفاع از خود داشته باشید. در این جلسات، شما باید دلایل و مدارک خود را به قاضی ارائه دهید و به سؤالات او پاسخ دهید. اگر وکیل داشته باشید، وکیل شما عهده دار تنظیم لوایح دفاعیه، حضور در جلسات و پاسخگویی به سؤالات قاضی خواهد بود و می تواند با استراتژی حقوقی مناسب، شانس موفقیت شما را افزایش دهد.

گام هفتم: صدور حکم و مراحل اجرای آن

پس از بررسی دلایل و مستندات و شنیدن اظهارات طرفین، دادگاه رأی خود را صادر می کند. در صورت صدور حکم به نفع شما، این حکم باید قطعی شود (یعنی مهلت تجدیدنظرخواهی یا فرجام خواهی به پایان رسیده یا رأی در مراحل بالاتر تأیید شده باشد). پس از قطعیت حکم، شما می توانید درخواست صدور اجراییه کنید.

با صدور اجراییه، پرونده شما به اجرای احکام دادگستری ارجاع می شود و واحد اجرای احکام، وظیفه وصول طلب شما را بر عهده می گیرد. در این مرحله، راهکارهای مختلفی برای اجبار بدهکار به پرداخت وجود دارد:

• توقیف اموال: از مهم ترین و مؤثرترین راهکارها، توقیف اموال منقول (مانند خودرو، موجودی حساب بانکی) و غیرمنقول (مانند ملک) بدهکار است. می توانید با معرفی اموال او به اجرای احکام، درخواست توقیف کنید.
• مسدودی حساب های بانکی: با دستور دادگاه، حساب های بانکی بدهکار مسدود شده و طلب شما از موجودی آن برداشت می شود.
• ممنوع الخروجی: در برخی موارد، برای فشار آوردن به بدهکار، می توان درخواست ممنوع الخروجی او را صادر کرد.
• جلب: در صورت عدم پرداخت و عدم معرفی مال، در موارد خاص و با شرایط قانونی، امکان درخواست جلب (بازداشت) بدهکار وجود دارد تا زمان پرداخت طلب.

پیگیری در این مرحله بسیار حیاتی است. حتی با وجود صدور حکم، تا زمانی که شما فعالانه پیگیر اجرای آن نباشید، ممکن است به نتیجه نرسید.

مطالبه طلب یک مسیر گام به گام است؛ از جمع آوری دقیق مدارک تا پیگیری قاطعانه اجرای حکم. هر مرحله نیازمند توجه و دانش حقوقی است تا به بهترین نتیجه دست یابید و حق خود را استیفا کنید.

نکات کلیدی و حقوقی مهم برای طلبکاران و بدهکاران

در کنار مراحل اصلی طرح دعوا، برخی نکات حقوقی و کلیدی وجود دارند که آگاهی از آن ها می تواند سرنوشت پرونده شما را تغییر دهد. هم برای طلبکار و هم برای بدهکار، شناخت این موارد حیاتی است تا بتوانند از حقوق خود دفاع کرده یا بهترین استراتژی را در پیش بگیرند.

خسارت تأخیر تأدیه (دیرکرد)

اگر طلب شما از نوع وجه رایج (پول ایران) باشد و بدهکار در پرداخت آن تأخیر کند، می توانید علاوه بر اصل طلب، خسارت تأخیر تأدیه (همان دیرکرد) را نیز مطالبه کنید. اما این مطالبه شرایط خاصی دارد:

• شرایط دقیق مطالبه:
  • طلب باید از نوع وجه رایج (ریال یا تومان) باشد.
  • موعد پرداخت دین فرا رسیده باشد.
  • طلبکار، طلب خود را مطالبه کرده باشد (مثلاً با ارسال اظهارنامه یا تقدیم دادخواست).
  • بدهکار تمکن مالی برای پرداخت داشته باشد اما از پرداخت امتناع کند.
  • شاخص تورم سالانه از زمان سررسید تا زمان پرداخت، تغییر فاحشی داشته باشد.
• نحوه محاسبه: این خسارت بر اساس شاخص تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران محاسبه می شود و هدف آن جبران کاهش ارزش پول در طول زمان است.
• نقطه شروع محاسبه: خسارت تأخیر تأدیه معمولاً از تاریخ مطالبه رسمی طلب (تاریخ ابلاغ اظهارنامه یا تاریخ تقدیم دادخواست) محاسبه می شود، مگر اینکه طرفین توافق دیگری کرده باشند.

تأمین خواسته (توقیف اموال قبل از حکم)

یکی از نگرانی های اصلی طلبکاران، احتمال انتقال یا مخفی کردن اموال توسط بدهکار پیش از صدور حکم نهایی است. برای رفع این نگرانی، قانونی به نام تأمین خواسته وجود دارد. تأمین خواسته به شما این امکان را می دهد که حتی قبل از اینکه حکم نهایی دادگاه صادر شود، اموال بدهکار را توقیف کنید.

• اهمیت: این اقدام مانع از آن می شود که بدهکار با انتقال اموال خود، امکان وصول طلب شما را از بین ببرد و تضمینی برای اجرای حکم در آینده است.
• شرایط و مراحل درخواست: می توانید همزمان با تقدیم دادخواست اصلی یا پیش از آن، درخواست تأمین خواسته را به دادگاه بدهید. در برخی موارد (مثل زمانی که مستند شما چک یا سفته رسمی است)، نیازی به واریز خسارت احتمالی نیست؛ اما در سایر موارد، ممکن است دادگاه از شما بخواهد مبلغی را به عنوان خسارت احتمالی به حساب دادگستری واریز کنید تا در صورت بی حقی شما، خسارت وارده به بدهکار جبران شود.
• نحوه کشف و استعلام اموال بدهکار: اگر از اموال بدهکار اطلاعی ندارید، می توانید از دادگاه درخواست کنید تا از مراجع ذی ربط (مانند بانک مرکزی برای موجودی حساب ها، پلیس راهور برای خودرو، اداره ثبت اسناد و املاک برای املاک) استعلام بگیرد تا اموال بدهکار شناسایی و توقیف شوند.

اعسار و تقسیط بدهی توسط بدهکار

در مقابل طلبکار، بدهکار نیز حقوقی دارد. اگر بدهکار واقعاً توانایی پرداخت یکجای بدهی خود را نداشته باشد، قانون به او اجازه می دهد تا درخواست اعسار (ناتوانی از پرداخت) و تقسیط بدهی را مطرح کند. در صورت اثبات اعسار، دادگاه می تواند حکم به پرداخت بدهی به صورت اقساطی بدهد.

• حقوق بدهکار: بدهکار می تواند با ارائه مدارک و شهادت شهود، ناتوانی خود را از پرداخت یکجای بدهی به دادگاه ثابت کند.
• نحوه درخواست: دادخواست اعسار می تواند همزمان با دفاع از دعوای اصلی یا پس از صدور حکم محکومیت به پرداخت وجه، مطرح شود.
• راهکارهای مقابله طلبکار با اعسار: طلبکار نیز می تواند به درخواست اعسار اعتراض کرده و با ارائه دلایل (مانند معرفی اموالی که بدهکار پنهان کرده است)، تمکن مالی بدهکار را اثبات کند. اینجاست که توقیف اموال به صورت پنهانی و قبل از ابلاغ به طرف، اهمیت خود را نشان می دهد، زیرا مانع از انتقال اموال توسط بدهکار برای فریب دادگاه و اثبات اعسار خود می شود.

نقش وکیل متخصص در دعوای مطالبه طلب

گرچه هر فردی حق دارد شخصاً برای مطالبه طلب خود اقدام کند، اما بهره مندی از خدمات یک وکیل متخصص در دعاوی مالی می تواند تفاوت چشمگیری در نتیجه و روند پرونده ایجاد کند. مسیرهای حقوقی اغلب پیچیدگی ها و ظرایف خاص خود را دارند که بدون آگاهی کافی، ممکن است به طولانی شدن فرآیند یا حتی از دست رفتن حق منجر شود.

• مزایای بهره مندی از وکیل:
  • تسریع فرآیند: وکیل با تجربه و آشنایی کامل به رویه های دادگاه، می تواند پرونده شما را با سرعت و دقت بیشتری پیش ببرد.
  • تنظیم دقیق لوایح و دادخواست: تنظیم صحیح و قانونی دادخواست و لوایح دفاعیه، از اهمیت بالایی برخوردار است. یک وکیل متخصص می تواند بهترین شکل نگارش را انتخاب کند تا شانس موفقیت شما را افزایش دهد.
  • بهترین استراتژی حقوقی: وکیل با تحلیل پرونده، بهترین استراتژی را برای اثبات طلب شما و مقابله با دفاعیات بدهکار ارائه می دهد.
  • پیگیری اجرای حکم: مراحل اجرای حکم، توقیف اموال و وصول طلب، خود یک فرآیند تخصصی است که وکیل به بهترین نحو آن را پیگیری می کند.
  • مشاوره تخصصی: وکیل می تواند در تمام مراحل، مشاوره های لازم را به شما ارائه دهد و از اشتباهات احتمالی جلوگیری کند.
• حق الوکاله وکیل: حق الوکاله وکیل بر اساس تعرفه های قانونی، ارزش خواسته و پیچیدگی پرونده تعیین می شود. در بسیاری از موارد، می توان حق الوکاله را به گونه ای توافق کرد که بخشی از آن پس از وصول طلب پرداخت شود، که این خود یک راهکار مناسب برای طلبکاران است. همچنین، هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل، قابل مطالبه از بدهکار و اضافه شدن به اصل خواسته است.

نمونه های کاربردی دادخواست مطالبه وجه/طلب

یکی از دغدغه های اصلی افرادی که قصد شکایت برای گرفتن طلب خود را دارند، نحوه تنظیم دادخواست است. دادخواست باید به صورت دقیق و با رعایت اصول قانونی تنظیم شود تا مورد پذیرش دادگاه قرار گیرد. در این بخش، به بررسی چند نمونه کاربردی از دادخواست های مطالبه وجه/طلب می پردازیم که می تواند راهنمای شما در شرایط مختلف باشد. اگرچه این ها فقط نمونه هستند و برای پرونده های واقعی، تنظیم دقیق و اختصاصی توسط وکیل توصیه می شود، اما به شما دید خوبی از ساختار و محتوای لازم می دهند.

نمونه دادخواست مطالبه وجه (قرض الحسنه با رسید بانکی/دست نوشته)

فرض کنید به دوستی مبلغی قرض داده اید و اکنون او از بازپرداخت آن خودداری می کند. شما یک رسید بانکی یا یک دست نوشته امضا شده از او دارید. در این حالت، دادخواست شما می تواند به شرح زیر باشد:

خواهان: (مشخصات کامل شما)
خوانده: (مشخصات کامل بدهکار)
وکیل: (در صورت وجود)

خواسته:
1. مطالبه مبلغ (عدد) ریال بابت اصل قرض الحسنه.
2. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ مطالبه (تاریخ اظهارنامه یا دادخواست) تا زمان اجرای حکم.
3. مطالبه کلیه هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل (در صورت وجود).
4. بدواً صدور قرار تأمین خواسته جهت توقیف اموال خوانده.

دلایل و مستندات:
1. رونوشت مصدق رسید بانکی/فیش واریزی (شماره و تاریخ).
2. رونوشت مصدق دست نوشته اقرار به دین (تاریخ).
3. رونوشت مصدق اظهارنامه قضایی شماره (در صورت ارسال).
4. شهادت شهود (در صورت وجود).

شرح مختصر:
احتراماً به استحضار می رساند، اینجانب خواهان در تاریخ (تاریخ قرض) مبلغ (عدد) ریال به صورت قرض الحسنه به خوانده محترم پرداخت نمودم. این مبلغ طی رسید بانکی/دست نوشته مورخ (تاریخ) به حساب ایشان واریز/توسط ایشان دریافت شده است. با وجود مراجعات و درخواست های مکرر و همچنین ارسال اظهارنامه قضایی به شماره (شماره اظهارنامه) در تاریخ (تاریخ ارسال)، خوانده از پرداخت بدهی خود امتناع ورزیده است.
لذا، با استناد به مدارک فوق الذکر و مواد قانونی مربوطه، صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت اصل طلب به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و کلیه خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل، و همچنین صدور قرار تأمین خواسته پیش از ابلاغ به خوانده، مورد استدعاست.

نمونه دادخواست مطالبه ثمن معامله (ملک، کالا یا خودرو با مبایعه نامه/فاکتور)

اگر مالی (مانند خودرو یا کالا) را فروخته اید و خریدار از پرداخت کامل وجه آن طفره می رود، دادخواست شما می تواند بر اساس مبایعه نامه یا فاکتور فروش تنظیم شود:

خواهان: (مشخصات کامل شما)
خوانده: (مشخصات کامل خریدار)
وکیل: (در صورت وجود)

خواسته:
1. مطالبه مبلغ (عدد) ریال بابت باقیمانده ثمن معامله (نوع مال).
2. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید پرداخت تا زمان اجرای حکم.
3. مطالبه کلیه هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل.
4. بدواً صدور قرار تأمین خواسته.

دلایل و مستندات:
1. رونوشت مصدق مبایعه نامه/قرارداد فروش/فاکتور به تاریخ (تاریخ).
2. رونوشت مصدق اظهارنامه قضایی (در صورت ارسال).
3. شهادت شهود (در صورت وجود).

شرح مختصر:
احتراماً به استحضار می رساند، اینجانب خواهان به موجب مبایعه نامه/فاکتور مورخ (تاریخ)، (نوع مال) را به خوانده محترم فروخته ام. مبلغ کل معامله (عدد) ریال تعیین گردید که بخشی از آن پرداخت شده و مبلغ (عدد) ریال باقیمانده، در تاریخ (تاریخ سررسید) می بایست پرداخت می شد. علی رغم سررسید موعد مقرر و پیگیری های اینجانب، خوانده از پرداخت باقیمانده ثمن امتناع ورزیده است.
لذا، با تقدیم این دادخواست و مستنداً به قرارداد فروش، صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت باقیمانده ثمن معامله، خسارت تأخیر تأدیه و کلیه خسارات قانونی، و همچنین صدور قرار تأمین خواسته، مورد تقاضاست.

نمونه دادخواست مطالبه اجرت خدمات انجام شده (با توافق شفاهی/کتبی)

در صورتی که خدمتی ارائه داده اید و مزد آن را دریافت نکرده اید، می توانید با تکیه بر توافقات و شواهد موجود، دادخواست خود را تنظیم کنید:

خواهان: (مشخصات کامل شما)
خوانده: (مشخصات کامل دریافت کننده خدمت)
وکیل: (در صورت وجود)

خواسته:
1. مطالبه مبلغ (عدد) ریال بابت اجرت خدمات (شرح مختصر خدمات).
2. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ مطالبه تا زمان اجرای حکم.
3. مطالبه کلیه هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل.

دلایل و مستندات:
1. رونوشت مصدق قرارداد خدمات (در صورت کتبی بودن).
2. اسکرین شات مکاتبات (پیامک، ایمیل، واتساپ) مبنی بر توافق و ارائه خدمات.
3. شهادت شهود مبنی بر انجام کار و توافق بر اجرت.
4. رونوشت مصدق اظهارنامه قضایی (در صورت ارسال).

شرح مختصر:
احتراماً به استحضار می رساند، اینجانب خواهان به موجب توافق شفاهی/کتبی مورخ (تاریخ)، خدمات (شرح مختصر خدمات، مثلاً طراحی لوگو و وب سایت) را برای خوانده محترم انجام داده و به اتمام رسانده ام. بر اساس توافق، اجرت این خدمات مبلغ (عدد) ریال تعیین شده بود. علی رغم انجام کامل خدمات، خوانده از پرداخت اجرت مربوطه خودداری می نماید.
لذا، با استناد به دلایل و مدارک پیوستی، صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اجرت خدمات، خسارت تأخیر تأدیه و کلیه خسارات قانونی، مورد استدعاست.

نمونه دادخواست مطالبه وجه ناشی از واریز اشتباهی

اگر سهواً پولی به حساب دیگری واریز کرده اید و او از بازگرداندن آن امتناع می کند، دادخواست شما باید بر اثبات اشتباه در واریز متمرکز باشد:

خواهان: (مشخصات کامل شما)
خوانده: (مشخصات کامل دریافت کننده وجه)
وکیل: (در صورت وجود)

خواسته:
1. مطالبه مبلغ (عدد) ریال بابت وجه واریزی اشتباهی.
2. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ مطالبه تا زمان اجرای حکم.
3. مطالبه کلیه هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل.
4. بدواً صدور قرار تأمین خواسته.

دلایل و مستندات:
1. رونوشت مصدق فیش واریزی بانکی به شماره (شماره) و تاریخ (تاریخ).
2. رونوشت مصدق اظهارنامه قضایی (در صورت ارسال).
3. استعلام از بانک مربوطه (در صورت نیاز و با درخواست از دادگاه).

شرح مختصر:
احتراماً به استحضار می رساند، اینجانب خواهان در تاریخ (تاریخ واریز)، به صورت اشتباهی مبلغ (عدد) ریال را به حساب بانکی شماره (شماره حساب) متعلق به خوانده محترم واریز نمودم. این اشتباه ناشی از (شرح دلیل اشتباه، مثلاً تشابه اسمی، اشتباه در وارد کردن شماره حساب و غیره) بوده است. پس از اطلاع از این اشتباه، با خوانده تماس گرفته و درخواست استرداد وجه نمودم، اما ایشان تاکنون از بازگرداندن مبلغ خودداری کرده اند.
لذا، با استناد به فیش واریزی و اصل دارا شدن بلاجهت، صدور حکم به محکومیت خوانده به بازگرداندن مبلغ مذکور به انضمام خسارات قانونی و همچنین صدور قرار تأمین خواسته، مورد استدعاست.

نمونه دادخواست مطالبه وجه چک/سفته برگشتی

چک و سفته از اسناد قوی تجاری هستند که در صورت عدم پرداخت، مسیر قانونی مشخصی برای مطالبه دارند:

خواهان: (مشخصات کامل شما)
خوانده: (مشخصات کامل صادرکننده چک/سفته)
وکیل: (در صورت وجود)

خواسته:
1. مطالبه مبلغ (عدد) ریال بابت وجه چک/سفته برگشتی.
2. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ (تاریخ سررسید یا گواهی عدم پرداخت) تا زمان اجرای حکم.
3. مطالبه کلیه هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل.
4. بدواً صدور قرار تأمین خواسته.

دلایل و مستندات:
1. اصل و کپی چک/سفته شماره (شماره) به تاریخ (تاریخ).
2. گواهی عدم پرداخت صادره از بانک/واخواست نامه سفته (تاریخ).
3. رونوشت مصدق اظهارنامه قضایی (در صورت ارسال).

شرح مختصر:
احتراماً به استحضار می رساند، اینجانب خواهان دارنده یک فقره چک/سفته به شماره (شماره چک/سفته) به مبلغ (عدد) ریال می باشم که توسط خوانده محترم صادر گردیده است. با توجه به سررسید تاریخ پرداخت و مراجعه به بانک/دفتر اسناد رسمی، چک/سفته مذکور به دلیل (دلیل برگشت، مثلاً کسر موجودی) برگشت خورده/واخواست شده است که گواهی عدم پرداخت/واخواست نامه پیوست می باشد.
لذا، با تقدیم این دادخواست و مستنداً به اسناد تجاری فوق الذکر، صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ چک/سفته، خسارت تأخیر تأدیه و کلیه خسارات قانونی، و همچنین صدور قرار تأمین خواسته پیش از ابلاغ به خوانده، مورد استدعاست.

نتیجه گیری

در این سفر حقوقی، با هم تمامی پیچیدگی های فرآیند شکایت برای گرفتن طلب را گشودیم. از لحظه ای که حس می کنید حقوق مالی تان پایمال شده تا گام های نهایی اجرای حکم و وصول طلب، تلاش شد تا با زبانی ساده و روایتی همراهانه، شما را در این مسیر راهنمایی کنیم. آموختیم که شناخت ماهیت حقوقی دعوا، جمع آوری دقیق مستندات، و طی کردن هوشمندانه مراحل قانونی، کلید موفقیت در این راه است.

همیشه به یاد داشته باشید که زمان در دعاوی مالی اهمیت زیادی دارد و اقدام به موقع، می تواند از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کند. مدارک شما، حتی اگر در ابتدا کم اثر به نظر برسند، می توانند با چیدمان و استدلال صحیح، به شواهد محکمی تبدیل شوند.

در پایان، توصیه اکید می شود که در هر مرحله از این مسیر، به ویژه در تنظیم دادخواست و پیگیری پرونده های پیچیده تر، از مشاوره و همراهی یک وکیل متخصص در دعاوی مالی بهره مند شوید. یک وکیل باتجربه می تواند به شما کمک کند تا با بهترین استراتژی حقوقی، شانس موفقیت خود را افزایش دهید و در کوتاه ترین زمان ممکن، به حق خود دست یابید.

این راهنما تلاشی بود برای روشن کردن مسیر پیش روی شما. امیدواریم با اطلاعاتی که کسب کردید، با اعتماد به نفس و آگاهی بیشتری برای احقاق حق خود اقدام کنید و شاهد وصول مطالباتتان باشید. به خاطر داشته باشید که قانون، پشتوانه محکمی برای حقوق شماست، کافیست راه درست پیگیری آن را بشناسید.