برج نور یا برج روشنایی ، یک سازه آهنی چند ضلعی و بسیار مرتفع است که برای روشنایی محوطه های بزرگ به کار می رود. ارتفاع برج نور بسته به نوع کاربری حداکثر تا ۳۰ متر هم می رسد و سازه آهنی آن یک استوانه چند وجهی بین (۶ تا ۱۶ ضلع) می باشد. برج نوری یا دکل روشنایی برای روشن نمودن مکان و محوطه های ناهموار و غیر قابل دسترس که شرایط آب و هوایی نا مطلوبی دارند هم به کار می رود. برج نور اصولا برای دریافت شدت نور مناسب برای فضاهای پر مساحت به کار می رود. در این مقاله از مقالات نورنگار قصد داریم بیشتر با برج نور و خصوصیات آن آشنا شویم. از اینکه با ما همراه هستید، متشکریم.
برج نوری یا دکل روشنایی مرتفع در چه مکان هایی بیشترین کاربرد را دارد؟
پالایشگاه ها، پارکینگ های سرباز و بزرگ، محوطه بیرونی فرودگاه ها، پارک های جنگلی، استادیم ها، پادگان ها و سایتهای صنعتی و نظامی از مهمترین محل هایی هستند که استفاده از دکل روشنایی یا برج نور در آنها رایج است.اهمیت برج نوری زمانی بیشتر می شود که پروژه های طولانی مدت و طاقت فرسا در حال اجرا هستند. بسیاری از مدیران پروژه می دانند که چنین پروژه هایی به کار چند شیفت شبانه روزی نیاز دارد و طبیعتا برای کار در شب به هوشیاری کامل و نور مناسب نیاز داریم. برج نور برای روشنایی محوطه های پروژه ای این چنینی بسیار کارآمد می باشد.
استفاده از برج نور برای مجموعه هایی که فعالیتشان در شب هم ادامه دارد…
نکته جالب دیگر که کاربرد استفاده از دکل روشنایی مرتفع یا برج نوری را به ما یادآور می شود، کوتاه بودن طول روز در فصل سرما می باشد. در نیمه دوم سال که ساعات روشنایی خورشید بسیار کم می شود بسیاری از کسب و کار ها و سازمان ها باید فعالیت خود را تا ساعات ۱۰ شب و حتی دیرتر ادامه دهند. برای چنین سازمانهایی (اگر محوطه بزرگ داشته باشند) استفاده از برج نور بهترین گزینه برای تامین روشنایی محیط می باشد.
برای طراحی برج نور و ساخت آن باید به چه نکاتی توجه داشته باشیم؟
برج روشنایی سیار مدل های مختلفی دارد. دکل روشنایی تلسکوپی یک براکت مخصوص در بالای خود دارد که قابلیت نگه داری تعدادی پروژکتور برج نور (حداکثر ۳۶ عدد) را دارد. اما نوع طراحی دکل روشنایی و برج نوری به نکات اقلیمی و علمی مختلفی بستگی دارد. برخی از این نکات عبارتند از:
– مقدار شار نوری که برای پروژه نورپردازی احتیاج داریم.
– میزان پایبندی به مقررات و استاندارد های نورپردازی
– ارتفاع استاندارد سازه ها در محل مورد نظر با توجه به شرایط زمین شناسی و جنس و مقاومت خاک
– سرعت وزش باد در منطقه پروژه
– وزن دکل روشنایی و امکان ایجاد یک فونداسیون مناسب (بستر استاندارد بتن آرمه که برای تحمل وزن برج نور در نظر گرفته می شود)
– سابقه زلزله و سیل و سایر حوادث فاجعه بار طبیعی در محل پروژه
– نوع پروژکتور های برج نور
رابطه برج نوری و احساس امنیت
دکل روشنایی یا برج نوری، اگر به طور دقیق برای محوطه مورد نظر محاسبه شده باشد، نورمناسبی داشته و باعث بالاتر رفتن ایمنی در محیط کار می شود. استفاده از برج نور همچنین در محوطه های باز که نیاز به نظارت شدید دارند (سایت های نظامی، فرودگاه ها، مجموعه های لوکس و گران قیمت و …) بسیار اهمیت دارد.افرادی که تاکنون فعالیت های امنیتی داشته اند به خوبی می دانند که نور مناسب برای نظارت شبانه چقدر اهمیت دارد. در حقیقت استفاده از برج نور می تواند به نوعی عامل بازدارنده از سرقت و جنایت تلقی شود. این موضوع یکی از مهمترین مسائل روانشناسی امنیت شهری در محوطه های عمومی بسیار بزرگ هم می باشد.
برج نور یک مزیت مهم نسبت به دیگر سیستم های روشنایی دارد.
برج نور بسیار مرتفع (بین ۱۵ تا ۳۰ متر) می باشد و همین نکته باعث شده که نور آن با زاویه کمی نسبت به خط قائم به اشیاء بتابد و سایه اجسام در زیر آن بسیار کوتاه تر باشد. کوتاه بودن سایه اجسام (مقایسه کنید با تیر های روشنایی ۶ متری یا ۹ متری) یکی از مسائل مهم در روانشناسی امنیت و زیبایی شناسی محیط می باشد.
برج نوری تلسکوپی چیست
در حالت کلی برج های نوری به دو دسته برج نوری تلسکوپی و برج نوری استادیومی تقسیم می گردند . برج های نوری تلسکوپی یکی از انواع برج های نوری می باشد که بیشتر دارای نورپردازی به صورت تنقطه یا تلسکوپی می باشند این برج اهای نوری را می توان در ارتفاع های مختلف و در انواع هد ثابت و هد متحرک تولید و عرضه نمود برج های نوری تلسکوپی همانند برج های نوری استادیومی قابلیت تولید در انواع برقی دستی و دستی _ برقی را دارا می باشند و در ارتفاع های مختلف تولید و عرضه می گردند . همچنین این برج های نوری می توانند جایگزین خوبی برای پایه چراغ های خیابانی در بزرگراه ها و اتوبان ها باشند .
پروژکتور برج نور و بررسی تکنولوژی های آن
یکی از نکات مهم در محاسبه برج نوری ، نوع پروژکتور های به کار رفته در آن می باشد. برای این منظور باید از پروژکتور هایی استفاده شود که بسیار با کیفیت باشند و طول عمر مناسبی داشته باشند. پروژکتور های یک دکل روشنایی باید توان پرتاب نور بالایی داشته باشند و ترجیحا، نور سفید سرد (یا سفید یخی) داشته باشند تا به خوبی همه چیز را روشن کرده و اشیا زیر آن معلوم باشند.
هر دکل روشنایی مرتفع می تواند ۳۶ عدد پروژکتور را در بالای سر خود نگه دارد. قبلا برای برج نور از تکنولوژی پروژکتور متال هالید و یا بخار سدیمی استفاده می شد. این سیستم ها مصرف برق بسیار بالایی داشتند و با احتساب اینکه در شبانه روز بخواهد ۸ ساعت روشن بمانند باید هر سال، لامپ گازی درون پروژکتور برج نور تعویض می شد. با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، LED به بازار آمد و مهندسان پروژکتور برج نور را بر پایه تکنولوژی LED طراحی کردند. استفاده از پروژکتور LED به عنوان پروژکتور برج نور مزیت های زیادی داشت.
مزیت های استفاده از پروژکتور ال ای دی به عنوان پروژکتور برج نور
مهمترین مزیت استفاده از پروژکتور LED در برج نور، مصرف بسیار کم برق و جبران هزینه های خرید پروژکتور می باشد. اگر پروژکتور برج نور از جنس LED باشد و به طور متوسط ۸ ساعت در هر شبانه روز روشن بماند، هزینه های پروژکتور LED پس از مدت ۲۴ ماه به طور کامل جبران می شود!
نکته دیگر اینکه طول عمر پروژکتور برج نور افزایش می یابد (بین ۵ تا ۸ سال). این میزان، به شرایط آب و هوایی، دمای هوا، کیفیت برق شبکه و پارامتر های محیطی دیگر بستگی دارد.
زمانی که طول عمر پروژکتور برج نور زیاد می شود، هزینه های تعمیرات و نگه داری کاهش می یابد. دلیل آن هم میزان ساعت کاری افراد متخصص است که اقدام به پایین آوردن براکت برج نور و تعمیرات و نگه داری پروژکتور های برج نوری می کنند. این هزینه به جای آنکه هرساله اتفاق بیافتد، میتواند با انتخاب پروژکتور LED پس از هر ۵ تا ۸ سال پرداخته شود.
دیگر مزیت های LED
اگر بخواهیم مزیت های دیگرِ پروژکتور LED نسبت به پروژکتور متال هالید را بررسی کنیم، این موارد مهم ترین هستند:
– روشنایی سریع (زیر یک ثانیه) در حالی که نوع متال هالید به زمانی بین (۵ تا ۱۰ دقیقه) برای روشن شدن کامل نیاز دارد.
– مصرف برق تا ۶ برابر کاهش می یابد.
– طول عمر به ۵ تا ۸ برابر افزایش می یابد.
– هزینه های تعمیرات و نگه داری به طور قابل توجهی کاهش می یابند.
– با حذف نور زرد رنگ از طیف نور، نزدیک ترین نور به نور خورشید حاصل می شود که بسیار مطلوب است.
– نور LED معمولا خیرگی کمتری نسبت به دیگر تکنولوژی ها دارد.
– شاخص نمود رنگ یا CRI بالا که موجب می شود رنگ اجسام به رنگ واقعی آنها نزدیک تر باشد.
پروژکتور برج نور از نوع LED هم تکنولوژی های مختلفی دارد.
برج نوری
برج روشنایی به سه دسته تقسیم می شود. انتخاب هر یک از این سه دسته متناسب با نیاز کاربران می باشد. در ادامه این سه دسته را نام برده و توضیح مختصری درباره هر یک خواهیم داد.
- برج نوری سبد ثابت (با نردبان و بی نردبان)
- برج نوری سبد متحرک (دستی با وینچ و هندل – موتور برقی گیربکسی)
- برج نوری سیار با قابلیت جابه جایی محل نصب به مکان مورد نیاز
برج نوری سبد ثابت و برج نوری سبد متحرک
این مدل قابلیت جابه جایی محل نصب را ندارد و کاربرد زیادی دارد. این برج روشنایی در دو نمونه سبد ثابت و متحرک می باشد. کاربرد برج روشنایی سبد ثابت در ارتفاعات پایین می باشد و در دو نوع با نردبان و بدون نردبان تولید می شود. برای عملیات های تعمیر و نگهداری می توان از نردبان کمک گرفت و یا با استفاده از جرثقیل به انجام عملیات ادامه داد. اصولا برج نوری سبد ثابت وسعت نور کمتری را پوشش می دهد و معمولا برای محوطه های شهری مانند پارکینگ رو باز و محوطه هتل ها و… استفاده می شود.
نمونه دیگر این برج روشنایی مدل سبد متحرک می باشد که به نسبت نمونه ثابت آن مدرن تر بوده و در دو نوع دستی و برقی موجود می باشد. در مدل متحرک سبد برج روشنایی و فریم پروژکتورها در محور عمودی به سمت بالا و پایین حرکت می کنند .در مدل دستی به وسیله وینچ و هندل دستی ،به وسیله نیروی انسانی تغییرات صورت میگرد ولی در مدل برقی به کمک الکتروموتور و گیربکس حرکت سبد صورت می گیرد. در اینجا عکس برج نوری سبد متحرک را مشاهده می کنید.
برج نوری سیار و قابل حمل
ویژگی منحصر به فردی که این برج روشنایی دارد قابلیت جا به جایی آن می باشد.این مدل دارای ژنراتور قابل حمل که برای تولید برق استفاده می شود می باشد. عموما ارتفاع آنها از 9 متر بیشتر نمی شود.از دیگر خصوصیات این برج ها توانایی تحمل شدت باد تا 70 کیلومتر بر ساعت است. کاربردهای این نوع برج در محل هایی که به صورت اضطراری به روشنایی نیاز داریم است. برای مثال بعد از حادثه هایی مانند سیل و زلزله که نیاز به روشنایی برای امداد رسانی دارند کاربرد دارد و هم چنین در پروژه های سینمایی و ساخت و سازهایی که به صورت موقتی می باشند و… استفاده می شود.
برج نوری تلسکوپی و برج نوری استادیومی
برج های روشنایی بر اساس سیستم پخش نور در دو گروه تلسکوپی و استادیومی دسته بندی می شوند. برج های نوری تلسکوپی دارای سبد گرد است پس انتشار روشنایی آن در تمام زوایای اطرافش می باشد. اما برج نوری استادیومی ظاهری کاملا متفاوت با برج نوری تلسکوپی دارد و انتشار نور این برج به صورت متمرکز می باشد.