مزایای استفاده از دستگاه دیاگ خودرو
مزیت اصلی عیبیابی به وسیله دستگاه دیاگ خودرو این است که میتواند به سرعت و با دقت مشکلات را شناسایی کند؛ به طوری که زمان تعمیر خودرو بهصورت چشمگیری کاهش پیدا میکند. این یعنی هزینه تعمیر و استفاده از نیروی ماهر به حداقل میرسد و خودروی شما زمان کمتری را در تعمیرگاه سپری خواهد کرد.
این مزیت به ویژه برای مشاغل مرتبط با حمل و نقل عمومی که به یک ناوگان خودرویی قابل اعتماد نیاز داشته و نمیتوانند خودروی خود را برای مدت طولانی در تعمیرگاه نگه دارند، بسیار مهم است. از طرفی میتوان تعمیرات جزئی خودرو را به سرعت و با کارآمدی بهتری انجام داد و به این ترتیب مشکلات کوچک به آسیبهای گسترده و هزینههای بالای تعمیر تبدیل نخواهند شد. تست عیبیابی با دستگاه دیاگ موتور آزما مقرونبهصرفهترین و کارآمدترین راه برای تشخیص مشکل در سیستم خودروست.
آیا دیاگ در همه خودروها قابل استفاده است؟
تمام خودروهایی بنزینی تولید شده از سال ۲۰۰۱ (۱۳۸۰) به ورودی OBD یا OBD2 مجهز هستند. سیستمهای OBD از دهه ۱۹۹۰ در تلاش برای رسیدن به استانداردهای آلودگی هوا ابداع و سیستمهای OBD2 از سال ۱۹۹۴ به منظور استانداردسازی کدها به بازار معرفی شدند. هر نوع سیستم OBD ارتباط مکانیکها و مالکین خودرو را به تمام ECUهای موجود در خودرو، آسانتر میکند. البته بسته به مدل، نوع و سال خودرو، ممکن است حتی به کابل نیز برای اتصال به سیستم OBD نیاز نداشته باشید.
خودرو چه زمانی به دیاگ زدن نیاز دارد؟
تصور عموم بر این است که روشن شدن چراغ چک خودرو به معنای آن است که خودرو به دیاگ زدن نیاز دارد. حتی گاهی بعضی از مالکین خودرو با روشن شدن این چراغ هم به دیاگ زدن راضی نمیشوند. نکته این است که برای اجرای تست دیاگ اقساطی یا مراجعه به تکنسین دلایل دیگری هم وجود دارد. به وجود آمدن هر مشکل در کارکرد پیشرانه، جعبه دنده، سیستم انتقال قدرت، سیستم اگزوز و غیره، به این معناست که باید خودرو را به متخصص نشان دهید.
هزینه دیاگ زدن خودرو
صرف اتصال دستگاه دیاگ، خواندن پارامترها و دریافت کدهای خاص هر بخش از خودرو و عملگرها هزینه خاصی ندارد. اما اینکه خطاهای ثبت شده چقدر مهم باشد و برای حل آنها چه اقداماتی انجام داد، میتواند تعیینکننده هزینه دیاگ زدن خودرو باشد. گاهی مشکل به سادگی رفع خطای ECU است که صرفا با کلیک روی برنامه انجام میشود. اما گاهی این مشکلات ناشی از خرابی قطعات است که طبیعتا انجام آن هزینه بیشتری خواهد داشت.
علت وصل نشدن دستگاه دیاگ به خودرو
موارد زیر از اصلیترین دلایل وصل نشدن دستگاه دیاگ به خودرو هستند:
- دلایل نرمافزاری: گاهی نرمافزار ECU دچار ایراد میشود یا اصطلاحاً بهم میریزد که در نتیجه آن دستگاه عیبیاب نمیتواند به کامپیوتر متصل شود و آن را بخواند.
- دلایل سختافزاری: تمام یونیتهای تعبیه شده در خودرو، به ویژه ECU، از طریق آیسی مخصوص به دستگاه دیاگ متصل میشود. هر خرابی در آیسی و سایر مدارهای متصل به آن، منجر به عدم اتصال به دستگاه خواهد شد.
- قطعی کابل عیبیاب خودرو: موقع اتصال کابل دیاگ به ورودی OBD2 حتماً از اتصال کامل و محکم مطمئن شوید. اگر کابل کامل به درگاه وصل نشود، دستگاه دیاگ نخواهد توانست کامپیوتر را بخواند.
- ایجاد اختلال در مدار دستگاه دیاگ ماشین: در بعضی شرایط، خود دستگاه دیاگ دچار ایراد میشود و درنتیجه نمیتواند به ECU متصل شود.
نکات انتخاب بهترین دستگاه دیاگ
با توجه به تنوع زیاد در مدلهای دستگاههای دیاگ خودرو، معرفی مدلی خاص بهعنوان بهترین نوع، کاری بسیار دشوار است. درمجموع مؤلفههایی وجود دارند که با درنظر گرفتن آنها میتوانید دستگاه مناسبی خرید.
- ثابت یا سیار بودن دستگاه دیاگ
- معتبر بودن برند دستگاه دیاگ
- ضمانتنامه و خدمات پس از فروش
- مقاومت در برابر ضربه
نکات پایانی درباره دیاگ زدن خودرو
در آخر باید اضافه کنیم که دیاگ زدن خودرو را جدی بگیرید. صرفاً این کار را پس از به وجود آمدن مشکل و یا روشن شدن چراغ چک انجام ندهید. سعی کنید دیاگ زدن خودرو را مانند سرویسهای دورهای انجام دهید چون ایجاد اختلال در یکی از اجزای موتور یا سایر بخشها، تنها با خواندن کدهای خطا توسط دستگاه دیاگ مشخص خواهد شد.
اجزای تشکیل دهنده دستگاه دیاگ
دستگاه دیاگ یا عیب یاب خودرو دستگاهی است که با وصل شدن به ECU یا کامپیوتر خودرو قادر به بررسی وضعیت خودرو و بدست آوردن اطلاعات کاری آن می باشد. هر دستگاه دیاگ خودرو از چهار قسمت اصلی زیر تشکیل شده است که در ادامه هر کدام را مختصرا توضیح خواهیم داد.
1- کامپیوتر
کامپیوتر دستگاه دیاگ وظیفه پردازش اطلاعات دریافت شده از ECU خودرو را داشته و با استفاده از آن اطلاعات و بهینه سازی آن ها دانشی را در رابطه با وضعیت کارکرد قطعات و نحوه عملکرد خودرو نشان می دهد. اصلی ترین بخش یک دستگاه دیاگ همان کامپیوتر می باشد که وظیفه پردازش اطلاعات را بر عهده دارد.
2- سخت افزار یا اینترفیس
منظور از سخت افزار یا اینترفیس همان مترجم میانی بین ECU و کامپیوتر معمولی دستگاه دیاگ می باشد. با استفاده از اینترفیس و کابل های رابط ما قادر خواهیم بود خودرو را عیب یابی کرده و مشکلات احتمالی عملکردی آن را شناسایی کنیم.
3- کابل های رابط و کانکتورها
وظیفه اتصال دستگاه دیاگ به کامپیوتر خودرو را بر عهده داشته قادرند اطلاعات را بین ECU و دستگاه دیاگ منتقل نمایند. این کابل ها و کانکتورها از یک طرف به دستگاه دیاگ و از طرف دیگر مستقیما به کامپیوتر خودرو متصل می شوند.
4- نرم افزار دیاگ خودرو
یکی دیگر از مهمترین قسمت های دیاگ می باشد که برای هر مدل خودرو متفاوت می باشد. هر خودرو از یک سری دستورالعمل های کارکردی متفاوت استفاده می کند. به همین علت نمی توان هر خودرویی با هر نرم افزاری دیاگ زد. برای هر خودرو باید از نرم افزار خاص خود آن خودرو استفاده نماییم تا دستگاه بتواند نحوه کارکرد فعلی خودرو را با استاندارهای نوع خودرویی که انتخاب شده است تطبیق دهد و آنگاه اقدام به عیب یابی نماید.
اتصال دستگاه دیاگ به خودرو
اتصال دستگاه دیاگ به خودرو از طریق کابل صورت گرفته و اطلاعات کامپیوتر خودرو در واقع به واسطهی همین کابل به دستگاه دیاگ یا به عبارت بهتر به اینترفیس دستگاه دیاگ منتقل میشود. این اینترفیس نیز با اتصال به لپتاپ، اطلاعات گرفته شده را به لپتاپ منتقل میکند و متخصص با خواندن اطلاعاتی که در لپتاپ به نمایش درآمدهاند میتواند دریابد که وضعیت خودرو از چه قرار است.
طرز کار دستگاه دیاگ چگونه است؟
دستگاههای دیاگ از طریق پورت یا درگاه اتصال (OBD) به ای س یو خودرو متصل میشوند؛ این پورت ممکن است با توجه به نوع خودرو داخل کاپوت یا زیر داشبورد باشد. پس از برقراری ارتباط، دستگاه دیاگ شروع به اسکن اطلاعات موجود در کامپیوتر کرده و پس از تجزیه و تحلیل کدهای خطا موجود در ECU، آنها را به اطلاع تعمیرکار میرساند.
در صورتی که این خطاها به دلیل خرابی فیزیکی قطعه مورد نظر باشد، دستگاه دیاگ نمیتواند این خطاها را پاک نماید و بنا به تشخیص تعمیرکار قطعه معیوب باید تعویض گردد، اما در اغلب مواردی که قطعه ایراد فیزیکی نداشته باشد دستگاه دیاگ میتواند به راحتی خطاهای موجود را پاک نماید.
مطمئنا اگر خودرویی که به دستگاه دیاگ متصل میشود از ECU پیشرفتهتری برخوردار باشد، دستگاه دیاگ میتواند اطلاعات بیشتری را به نمایش بگذارد و در مقابل هرچه تکنولوژی ساخت خودرو و کامپیوتر آن قدیمیتر باشد، مقدار اطلاعات یا دادهها محدودتر خواهند بود. به طور کلی در اغلب خودروها، دستگاههای دیاگ میتوانند اطلاعات سیستمهای برقی خودرو، سنسور کاتالیزور، سنسور ABS، سنسور اکسیژن، فشار روغن گیربکس و… را بررسی نمایند.
نحوه دیاگ زدن ماشین
در ادامه به طور مفصل نحوه دیاگ کردن خودرو را توضیح خواهیم داد. همانطور که اشاره شد پس از نصب دستگاه و انتخاب نوع خودرو، دستگاه شروع به کار خواهد کرد. لازم به ذکر است که قبل از شروع عملیات دیاگ زدن باید سوئیچ خودرو باز باشد. پس از اتمام عملیات عیب یابی، دستگاه یک سری کدهایی را نمایش خواهد داد که هر کدام از این کدها بیانگر حالت خاصی از عملکرد درست یا نادرست خودرو می باشد.
وظیفه ترجمه و تفسیر این کدها به عهده تعمیرکار یا نرم افزارهای دیاگ خودرو می باشد. لازم به ذکر است که در پاره از موارد ممکن است دیاگ خودرو همزمان چند کد متفاوت را مبنی بر اشکالات خودرو نمایش دهد. در این صورت نرم افزارها توانایی ترکیب این کدها را با یکدیگر نداشته و به همین علت حتما باید یک متخصص در این باره نظر بدهد.
انواع دستگاه دیاگ ماشین
در یک تقسیمبندی کلی دستگاههای دیاگ به دو دسته زیر تقسیم میشوند:
1- دیاگ مولتی برند یا After Marketing
در یک تعریف کلی به دیاگهایی که از آنها میتوان برای عیبیابی چندین برند مختلف استفاده کرد دیاگ مولتی برند گفته میشود؛ در واقع دیاگهای مولتی برند میتوانند یک یا چند برند خودرویی را پشتیبانی کنند. البته بعضی از دیاگهای افترمارکت نیز وجود دارند که به صورت تخصصی برای عیبیابی یک برند ساخته شدهاند، اما در کنار آن میتوانند از چند برند خودرویی دیگر نیز پشتیبانی کنند.
2- دیاگ شرکتی یا OEM
دیاگ OEM یا دیاگ شرکتی نیز یکی از انواع دستگاههای دیاگ است که به صورت تخصصی تنها برای دیاگ یک برند خودرویی خاص طراحی و ساخته شده است. این نوع دیاگها معمولا در اختیار نمایندگیها، کارخانههای خودروسازی یا نمایندگیهای مجاز خدمات برندها قرار داده شده و بهترین دستگاه عیب یابی برای خودروهای تولیدی آن کارخانه محسوب میشوند.