آیا در قرار کفالت یا وثیقه منتهی به بازداشت متهم، علاوه بر بازبینی هر ماهه قرار توسط مقام صادرکننده، متهم نیز حق اعتراض و درخواست فک و تخفیف قرار را دارد یا این حق صرفاً به قرار بازداشت موقت محدود می‌گردد؟
نظر هیئت عالی
نظریه اقلیت قضات محترم دادگستری شهرستان زرین‌شهر با تغییر واژه «نیست» در انتهای آن به واژه «است» موجه و مورد تایید است و اضافه می‌گردد که ایجاد حق اعتراض برای متهم در فرض سوال نیاز به تصریح قانون دارد که در اینجا وجود ندارد. بدیهی است که حق اعتراض متهم در موارد مفروض نظیر موارد مذکور در ماده 226، 242 و بند ب ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری به قوت خود باقی است.
نظر اکثریت
اصل تفسیر به نفع متهم و این‌که در ماده 241 قانون آیین دادرسی کیفری 92 ذکر گردیده و هرگاه علت بازداشت متهم مرتفع شود و موجب دیگری برای ادامه آن نباشد و این بازداشت که به صورت عام ذکر گردیده دلالت بر این دارد که علاوه بر بازبینی موضوع هر ماهه توسط مقام رسیدگی‌کننده متهم نیز نسبت به آن حق اعتراض دارد بنابراین باید این حق را هم برای متهم قائل بود که خود رأساً درخواست فک یا تخفیف قرار تأمین بنماید.
نظر اقلیت
مواد 237 تا 241 قانون آیین دادرسی کیفری 92 در مقام بیان قرار بازداشت موقت است و این قرینه‌ای است که حق متهم در درخواست بازبینی و فک یا تخفیف تأمین صرفاً محدود به قرار بازداشت موقت نیست.
قابل اعتراض بودن قرارهای نهایی صادر شده توسط دادگاه در تحقیقات مقدماتی جرایم در صلاحیت مستقیم
آیا با توجه به تبصره ماده 80 قانون آیین دادرسی کیفری قرار نهایی ( منع تعقیب، موقوفی تعقیب…) صادر شده توسط دادگاه در جرایم در صلاحیت مستقیم ( مثلا درجه 7 و 8 ) طبق ماده 270 قانون مذکور ظرف ده روز قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر می باشد یا طبق ماده 427 قانون مذکور ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر استان می باشد؟ هم چنین آیا توسط دادستان عمومی و انقلاب حوزه قضایی قابل اعتراض است یا خیر؟
نظر هیئت عالی
مرجع تجدید نظر نسبت به قرارهای نهایی دادگاه، اعم از مرحله تحقیقات مقدماتی یا بعد از آن، حسب مورد دادگاه تجدید نظر استان یا دیوان عالی کشور است.
نظر اکثریت
آراء صادر شده از دادگاه طبق ماده 427 قانون آیین دادرسی کیفری ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدید نظر در دادگاه تجدیدنظر می باشند و قرار منع و موقوفی تعقیب که دادگاه در مقام رسیدگی و تحقیقات مقدماتی طبق ماده 340 قانون مذکور صادر می نماید هم مشمول این ماده می شود و تبصره ماده 80 صرفا مرجع اعتراض را مشخص کرده است که این قرارها طبق ماده 427 و 433 توسط دادستان نیز قابل تجدیدنظر است.
نظر ابرازی
چون دادگاه در مقام تحقیقات مقدماتی می باشد و قرارهای مذکور طبق بند الف ماده 340 و مواد مرتبط صادر می شوند این قرار ها طبق تبصره ماده 80 و ماده 270 قانون مذکور ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر می باشند و از سوی دادستان قابل اعتراض نمی باشد اما چنانچه دادگاه از مرحله تحقیقات مقدماتی عبور نماید و با تعیین وقت طبق بند ب ماده 340 و مواد مرتبط رسیدگی نماید تصمیم دادگاه در این مرحله که در ماهیت قرار نبوده بلکه حکم می باشد ( جز قرار موقوفی تعیقب که در هر دو مرحله قابل صدور است ) طبق ماده 427 و 433 قانون مذکور ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر استان می باشد و دادستان نیز حق تجدیدنظر خواهی دارد.
نتیجتا قرارهای نهایی صادر شده توسط دادگاه در مقام تحقیقات مقدماتی طبق تبصره ماده 80 و متن ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر می باشند و دادستان حق اعتراض ندارد و در سایر موارد که دادگاه با تعیین وقت رسیدگی می نماید طبق ماده 427 و 433 قابل تجدیدنظر ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ در دادگاه تجدیدنظر است.