طبیعی است که پیشنهاد مذکور توصیفی از ذهنیت جوانی است که در فضای فلسفه معاصر ایران به دنبال اندیشه و حکمت است و به هیچ وجه حکمی بر فرودستی اندیشه سینا نسبت به سایرین نیست. فلسفه ها مدارس از زمانی که به یاد دارم، ملاصدرا را هیجان انگیزترین شخصیت تاریخ فلسفه اسلامی و شاید قهرمان این داستان می دانند. هر کس پیرو اندیشه و فلسفه اسلامی باشد، نمی تواند از سایه سنگین صدرا بگریزد. به عنوان رزمنده ای که سنتز بزرگی در فلسفه مبتنی بر دین اسلام ایجاد کرد، نهادی است که قصد نزول از برج عاج فلسفه سرزمین ایران را ندارد. گرچه اقبال به ملاصدرا از سوی صاحبان نگرش عقلانی و احترام به دین قابل درک است، اما زمانی که این ماجرا باعث فراموشی یکی از بزرگترین متفکران فلسفی این سرزمین شود، نمی توان سکوت کرد. اگرچه ملاصدرا معاد جسمانی اثبات نشده ابن سینا را به ورطه برهان کشاند و این برهان قرن هاست که از گوشه و کنار راهروهای تدریس فلسفه در مدارس و مساجد به شاهکار فلسفه صدرا تبدیل شده است. و به سادگی! یا تمام این داستان های صدرالدین ایران پایان دنیا نیست و هنوز در راه است که ملاصدر را غیرقابل ظن جلوه دهد. چه می شود اگر عده ای او را فیلسوف کنند و عده ای متالدوست، عده ای او را عالم و برخی دیگر آخوند! برخی او را شاگرد ابن سینا و برخی دیگر او را شاگرد سهروردی می دانند. جواد طباطبایی آن را نقطه پایان حکمت می داند و احمد فردید به نقد آن پرداخته است. معلوم نیست این متفکر منزوی که ثروت خاندان خود را به دست فقهای زمان خود سپرد و به شهر قم بازنشسته شد و پایه عالی ترین حکمت را بنا نهاد، چگونه می خواهد خود را از جهات مختلف به ما نشان دهد. جنبه هایی که پرماجراترین مسیرهای فلسفه را در دل متفکران معاصری که آرزوی نزدیک شدن به کیمیا صدرا را دارند، زنده نگه می دارد.
6565