برای تعویض پلاک چه مدارکی لازم است

فرآیند تعویض پلاک خودرو یا موتورسیکلت یکی از مراحل حیاتی پس از هر معامله است که هدف آن ثبت رسمی مالکیت جدید و جلوگیری از مشکلات احتمالی حقوقی و مالی است. آماده سازی دقیق و به موقع مدارک برای تعویض پلاک، می تواند این فرآیند را به تجربه ای روان و بدون استرس تبدیل کند و از اتلاف وقت و انرژی در مراکز مربوطه جلوگیری نماید.

برای بسیاری از خریداران و فروشندگان وسایل نقلیه، به ویژه کسانی که برای اولین بار با این فرآیند روبه رو می شوند یا در شرایط خاصی قرار دارند، جمع آوری و ارائه مدارک می تواند چالش برانگیز باشد. این راهنمای جامع تلاش می کند تا با ارائه اطلاعاتی دقیق و به روز برای سال 1404، تمامی ابهامات پیرامون مدارک، مراحل و هزینه های تعویض پلاک انواع وسایل نقلیه را برطرف سازد و به شما کمک کند تا با آمادگی کامل این گام مهم را بردارید.

اهمیت و ضرورت تعویض پلاک در معاملات وسایل نقلیه

در هر معامله خودرو یا موتورسیکلت، تعویض پلاک بیش از یک اقدام اداری ساده است؛ این مرحله ستون فقرات تثبیت مالکیت قانونی و مسئولیت پذیری در قبال وسیله نقلیه به شمار می رود. با ثبت رسمی هویت مالک جدید در سیستم پلیس راهور، تمامی تخلفات رانندگی، جرائم و مسئولیت های حقوقی بعدی به نام فرد جدید منظور می گردد. این سازوکار از سوءاستفاده های احتمالی از پلاک های قدیمی، انباشت بدهی های مالیاتی و عوارضی، و همچنین مشکلات حقوقی ناشی از عدم تطابق مالکیت حقیقی و رسمی جلوگیری می کند.

نادیده گرفتن یا به تأخیر انداختن تعویض پلاک می تواند عواقب جدی برای هر دو طرف معامله به دنبال داشته باشد. برای مثال، جریمه های رانندگی، عوارض سالیانه شهرداری و مالیات های مربوط به خودرو ممکن است همچنان به نام فروشنده ثبت شود. این بدهی ها تا زمانی که پلاک فک و به نام خریدار جدید منتقل نشده، مسئولیت قانونی آن ها بر عهده فروشنده باقی خواهد ماند. تصور کنید یک جریمه سنگین به دلیل تخلفی که توسط مالک جدید انجام شده، برای شما پیامک شود؛ این وضعیت می تواند بسیار ناراحت کننده و زمان بر باشد. به همین دلیل، آشنایی کامل با مراحل و مدارک لازم برای تعویض پلاک، نه تنها از بروز چنین مشکلات و سردرگمی ها جلوگیری می کند، بلکه به سرعت و کارایی هر چه بیشتر فرآیند نقل و انتقال کمک شایانی می نماید و اطمینان خاطر را برای هر دو طرف به ارمغان می آورد.

مدارک پایه و عمومی لازم برای تعویض پلاک

پیش از مراجعه به مراکز تعویض پلاک، آماده سازی تمامی مدارک عمومی مورد نیاز از سوی خریدار و فروشنده، گامی حیاتی است. این مدارک، سنگ بنای اصلی فرآیند تعویض پلاک را تشکیل می دهند و هرگونه نقص در آن ها می تواند منجر به تأخیرهای ناخواسته و نیاز به مراجعات مکرر شود. در ادامه به تفکیک، لیست این مدارک اساسی و حیاتی ارائه شده است:

مدارک هویتی خریدار و فروشنده

• اصل کارت ملی و شناسنامه خریدار.
• اصل کارت ملی و شناسنامه فروشنده.
• در صورتی که یکی از طرفین معامله (خریدار یا فروشنده) به نمایندگی از یک شخص حقوقی (مانند شرکت یا سازمان) اقدام می کند، ارائه معرفی نامه رسمی با سربرگ شرکت، مهر و امضای معتبر به همراه اساسنامه و آخرین روزنامه رسمی شرکت الزامی است. نماینده حقوقی نیز باید مدارک شناسایی معتبر خود را ارائه دهد.

مدارک مربوط به وسیله نقلیه

• اصل سند مالکیت خودرو (برگ سبز): این سند رسمی توسط پلیس راهور صادر شده و نشان دهنده مالکیت قبلی خودرو است.
• اصل کارت خودرو: کارت شناسایی هوشمند وسیله نقلیه.
• برای خودروهای تولید داخل، اصل سند فروش کارخانه سازنده و برای خودروهای وارداتی، برگه گمرکی یا فاکتور فروش رسمی از مبادی مجاز لازم است.
• بیمه نامه شخص ثالث معتبر: این بیمه نامه باید تا روز مراجعه به مرکز تعویض پلاک، اعتبار کافی داشته باشد. خودروهایی که فاقد بیمه نامه شخص ثالث معتبر هستند، امکان تعویض پلاک نخواهند داشت.
• برگه عدم خلافی خودرو: کلیه جرائم رانندگی و بدهی های معوقه خودرو باید تا پیش از مراجعه به مرکز، به طور کامل تسویه شده باشند. می توانید استعلام خلافی را به صورت آنلاین از طریق اپلیکیشن پلیس من یا وب سایت راهور ۱۲۰، و یا به صورت حضوری از دفاتر پلیس +10 انجام دهید.
• کارت معاینه فنی معتبر: این مدرک برای خودروهای شخصی و دولتی که بیش از 4 سال از تاریخ تولید آن ها گذشته باشد و همچنین برای خودروهای عمومی با عمر بیش از 1 سال، الزامی است. اطمینان حاصل کنید که تاریخ اعتبار معاینه فنی خودرو منقضی نشده باشد تا از بروز مشکل در مراحل بازدید کارشناس جلوگیری شود.

مدارک مالی و پرداخت ها

• فیش پرداخت بهای پلاک جدید: این هزینه بر اساس تعرفه های مصوب سال 1404 تعیین می شود و معمولاً در خود مرکز تعویض پلاک دریافت و پرداخت می گردد.
• گواهی مفاصا حساب مالیات نقل و انتقال خودرو: پرداخت این مالیات از مسئولیت های قانونی فروشنده است و باید حتماً پیش از مراجعه به مرکز تعویض پلاک تسویه شود.
• رسید پرداخت عوارض سالیانه شهرداری و عوارض آزادراهی: این عوارض نیز باید به صورت آنلاین یا از طریق دفاتر خدمات الکترونیک تسویه شوند و فروشنده باید مدارک پرداخت آن ها را ارائه دهد.

داشتن چک لیستی دقیق از تمامی مدارک تعویض پلاک و اطمینان از تکمیل بودن آن ها، نه تنها روند کار را سریع تر می کند بلکه از بازگشت های مکرر و صرف زمان و انرژی اضافه جلوگیری خواهد کرد.

مدارک اختصاصی برای احراز محل سکونت خریدار

یکی از الزامات مهم در فرآیند تعویض پلاک، به ویژه برای خریداران، ارائه مدرکی معتبر برای اثبات محل سکونت است. پلیس راهور به دلیل تخصیص پلاک منطقه ای و اطمینان از صحت اطلاعات مالک، این مرحله را با جدیت پیگیری می کند. این کار از بروز مغایرت نشانی، ارسال اشتباه اوراق و مشکلات بعدی جلوگیری کرده و تضمین می کند که پلاک در آدرسی معتبر و واقعی ثبت شود. در ادامه، لیست کامل مدارک قابل قبول برای احراز محل سکونت خریدار آورده شده است:

انواع مدارک معتبر برای احراز محل سکونت

نوع مدرک	توضیحات و شرایط
سند مالکیت منزل یا جواز کسب معتبر	باید به نام خریدار وسیله نقلیه باشد و همراه با فیش معتبر آب، برق، گاز یا تلفن ثابت به تاریخ روز (نشان دهنده سکونت فعال) ارائه شود.
اجاره نامه رسمی با کد رهگیری	حتماً باید دارای کد رهگیری باشد و در سامانه املاک و اسکان کشور ثبت شده باشد. (به نام خریدار)
سند یا اجاره نامه به نام والدین، همسر یا فرزندان	در صورتی که خریدار با والدین، همسر یا فرزندان خود زندگی می کند و سند یا اجاره نامه ملک به نام آن ها است، ارائه مدارک هویتی فرد صاحب سند یا اجاره نامه (شناسنامه و کارت ملی) به همراه مدارک احراز رابطه نسبی یا سببی (مانند شناسنامه) الزامی است.
گواهی اشتغال به تحصیل فرزندان	این گواهی باید حاوی آدرس محل سکونت والدین باشد و تأییدیه رسمی از آموزش و پرورش یا مدیریت دانشگاه/موسسه آموزشی مربوطه را داشته باشد.
قبوض خدماتی	فیش های آب، برق، گاز یا تلفن ثابت باید به نام متقاضی و به تاریخ روز باشند. این قبوض به عنوان مدارک تکمیلی و کمکی برای تأیید آدرس استفاده می شوند.
تأییدیه معتبر با مهر شورای محل یا روستا	این گزینه برای ساکنین روستاها یا مناطقی که دسترسی به سند رسمی یا اجاره نامه کد رهگیری دار ندارند، مناسب است. تأییدیه باید مطابق با محل صدور شناسنامه خریدار باشد.
فروش نامه منزل مسکونی در زمین های اوقافی یا روستایی	این نوع فروش نامه ها نیز با تأیید شورای محل قابل قبول هستند.
نامه رسمی از ادارات عشایر و امور روستایی جهاد کشاورزی	این مدرک ویژه متقاضیان ساکن در مناطق عشایری و روستایی است.
معرفی نامه از محل خدمت کارکنان دولت و نیروهای مسلح	این معرفی نامه باید حاوی آدرس محل سکونت باشد و تأییدیه رسمی از واحد مربوطه (سازمان یا پادگان) را دارا باشد.
اساسنامه و روزنامه رسمی (برای اشخاص حقوقی)	برای شرکت ها و سازمان ها، آدرس محل فعالیت باید در اساسنامه و روزنامه رسمی (با حداکثر 2 سال از تاریخ ثبت) قید شده باشد. در صورت داشتن شعبه در شهر دیگر، تأییدیه اداره ثبت شرکت های همان شهر نیز لازم است.
تأیید سکونت در سامانه سخا	یکی از روش های مدرن و رایج احراز سکونت، تأیید آدرس پستی در سامانه سخا (سامانه هوشمند خدمات الکترونیکی نیروی انتظامی) است. این تأییدیه از طریق پستچی صورت می گیرد و معمولاً به عنوان پیش نیاز ثبت نوبت آنلاین برای تعویض پلاک عمل می کند.

نکات کاربردی احراز سکونت: چالش ها و راهکارها

یکی از رایج ترین دغدغه ها در این مرحله، نبود سند یا اجاره نامه به نام خود خریدار است. اگر سند به نام شما نیست، اما با پدر، مادر، همسر یا فرزندان خود زندگی می کنید، با ارائه مدارک هویتی و اثبات رابطه نسبی یا سببی، معمولاً مشکلی نخواهید داشت و می توانید آدرس منزل ایشان را برای تعویض پلاک ثبت کنید. در صورت عدم وجود اجاره نامه کد رهگیری دار، حتماً از سایر گزینه های موجود (مانند قبوض خدماتی یا تأییدیه شورای محلی) استفاده کنید.

تأخیر در تأیید آدرس در سامانه سخا نیز می تواند روند را طولانی کند؛ در این صورت، پیگیری فعال از اداره پست یا دفاتر پلیس +10 ضروری است تا هرچه سریع تر تأییدیه لازم را دریافت نمایید. همچنین، مهم است که آدرسی که برای احراز سکونت ارائه می دهید، به طور دقیق با کد پستی منزل شما مطابقت داشته باشد تا از هرگونه مغایرت جلوگیری شود.

مراحل گام به گام تعویض پلاک خودرو

فرآیند تعویض پلاک خودرو، یک مسیر مشخص و گام به گام است که نیاز به دقت و برنامه ریزی دارد. طی کردن این مراحل به ترتیب و با آمادگی کامل، به شما کمک می کند تا در زمان و انرژی خود صرفه جویی کرده و از سردرگمی ها و مراجعات مکرر به مراکز جلوگیری شود. در ادامه، این مراحل به تفصیل شرح داده شده اند:

مرحله 1: آماده سازی و تسویه حساب های اولیه

پیش از هر اقدامی، فروشنده و خریدار باید از آماده بودن تمامی مدارک لازم برای تعویض پلاک و تسویه حساب های ضروری اطمینان حاصل کنند. این بخش، پایه و اساس یک فرآیند روان را تشکیل می دهد:

1. جمع آوری کلیه مدارک: تمامی مدارک عمومی و اختصاصی (مدارک هویتی، اسناد مالکیت خودرو، بیمه نامه، معاینه فنی، و مدارک احراز سکونت) که در بخش های قبلی به تفصیل توضیح داده شد، باید به صورت کامل و منظم آماده شوند.
2. تسویه خلافی خودرو: با مراجعه به وب سایت های رسمی پلیس راهور (مانند راهور ۱۲۰) یا استفاده از اپلیکیشن های مجاز مانند پلیس من، از عدم وجود جریمه معوقه برای خودرو اطمینان حاصل کرده و در صورت وجود، آن ها را به طور کامل تسویه کنید.
3. پرداخت عوارض سالیانه شهرداری و عوارض آزادراهی: این عوارض نیز باید به صورت آنلاین یا از طریق دفاتر خدمات الکترونیک تسویه شوند. رسید پرداخت ها را نزد خود نگه دارید.
4. پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو: این مالیات، طبق قانون، بر عهده فروشنده است و باید قبل از مراجعه به مرکز تعویض پلاک پرداخت و مفاصا حساب آن دریافت شود.
5. اخذ یا تمدید معاینه فنی معتبر: برای خودروهای شخصی و دولتی که بیش از 4 سال از تولیدشان گذشته و همچنین برای خودروهای عمومی با عمر بیش از 1 سال، داشتن کارت معاینه فنی معتبر ضروری است. از تاریخ اعتبار آن اطمینان حاصل کنید.

مرحله 2: دریافت نوبت اینترنتی

پس از آماده سازی مدارک و تسویه حساب ها، گام بعدی دریافت نوبت آنلاین برای مراجعه حضوری به مرکز تعویض پلاک است. این مرحله برای مدیریت ازدحام و افزایش کارایی مراکز انجام می شود:

1. ورود به سامانه نوبت دهی: به وب سایت رسمی نوبت دهی مراکز تعویض پلاک به نشانی nobatdehi.epolice.ir مراجعه کنید.
2. ثبت نام و ورود اطلاعات: اطلاعات هویتی خریدار و فروشنده، و همچنین مشخصات کامل خودرو را با دقت وارد نمایید.
3. انتخاب مرکز، روز و ساعت مراجعه: پس از ثبت اطلاعات، لیست مراکز تعویض پلاک در شهر یا استان محل سکونت خریدار نمایش داده می شود. نزدیک ترین و مناسب ترین مرکز، روز و ساعت را بر اساس برنامه خود انتخاب و رزرو کنید.
4. تأیید نوبت: پس از تکمیل تمامی مراحل، نوبت شما رزرو شده و می توانید تأییدیه آن را دریافت و پرینت کنید. این تأییدیه حاوی جزئیات نوبت و یک کد رهگیری است.

نکات مهم در مورد نوبت دهی اینترنتی: نوبت ها به سرعت پر می شوند، لذا توصیه می شود به محض باز شدن ظرفیت های جدید در سامانه، برای رزرو اقدام کنید. همچنین، حتماً از قبل از تأیید آدرس محل سکونت خود در سامانه سخا اطمینان حاصل کنید، زیرا این موضوع می تواند پیش نیاز اصلی برای رزرو نوبت باشد.

مرحله 3: مراجعه حضوری به مرکز تعویض پلاک

در روز و ساعت تعیین شده، خریدار و فروشنده (یا وکلای قانونی آن ها) باید به همراه خودرو به مرکز تعویض پلاک مراجعه کنند. حضور خود وسیله نقلیه برای بازدید کارشناس، ضروری است:

1. حضور در مرکز و اخذ قبض: پس از ورود به پارکینگ مرکز، قبض مربوطه را دریافت کنید و خودرو را در محل مشخص شده پارک نمایید.
2. مراجعه به باجه پذیرش و تحویل مدارک: با تمامی مدارک تعویض پلاک آماده شده و تأییدیه نوبت، به باجه پذیرش مراجعه کرده و آن ها را تحویل دهید. کارشناسان مدارک را بررسی کرده و در صورت تکمیل بودن، فرم های مربوطه را جهت ادامه فرآیند به شما ارائه می دهند.
3. بازدید کارشناس از اصالت خودرو: افسر کارشناس متخصص، اصالت خودرو را با بررسی دقیق شماره شاسی، شماره موتور، وضعیت بدنه و سلامت کلی وسیله نقلیه، تأیید می کند. در این مرحله، تمیزی و خوانا بودن شماره های موتور و شاسی برای تسریع در کار بسیار حائز اهمیت است.
4. پرداخت نهایی هزینه ها: هزینه های مربوط به صدور پلاک و خدمات اداری در این مرحله دریافت می شود که معمولاً از طریق دستگاه های کارت خوان مستقر در مرکز قابل پرداخت است.
5. فک و نصب پلاک: پس از تأیید نهایی و پرداخت هزینه ها، پلاک های قدیمی از خودروی فروشنده جدا شده و پلاک های جدید به نام خریدار نصب می گردد.
6. دریافت برگ سبز و تأییدیه: در نهایت، برگ سبز جدید (سند مالکیت خودرو) و تأییدیه نقل و انتقال به نام خریدار صادر و تحویل می شود. این سند، نشان دهنده مالکیت رسمی شما بر خودرو است.

مرحله 4: پیگیری مدارک پستی

پس از اتمام مراحل حضوری در مرکز تعویض پلاک، کارت خودرو جدید و در برخی موارد، سند مالکیت جدید، از طریق شرکت پست به آدرس پستی خریدار که در مرحله احراز سکونت ثبت شده است، ارسال می شود. می توانید وضعیت صدور و ارسال مدارک پستی خود را با استفاده از کد رهگیری پستی از طریق وب سایت رسمی شرکت پست پیگیری کنید. معمولاً این فرآیند بین 7 تا 10 روز کاری به طول می انجامد.

شرایط و مدارک برای سناریوهای خاص تعویض پلاک

همانطور که می دانیم، فرآیند تعویض پلاک همیشه بر اساس یک روال ثابت انجام نمی شود و در برخی شرایط خاص، نیازمند مدارک و مراحل متفاوتی است. آشنایی با این تفاوت ها می تواند از بروز مشکلات و تأخیرهای ناخواسته در فرآیند جلوگیری کند و تجربه شما را از این گام مهم بهبود بخشد.

تعویض پلاک با وکالت نامه

در بسیاری از موارد، به دلایل مختلف از جمله عدم امکان حضور فیزیکی یکی از طرفین معامله (خریدار یا فروشنده) در مرکز تعویض پلاک، این فرآیند از طریق وکالت نامه انجام می شود. برای این منظور، وکالت نامه باید از نوع محضری باشد و به صراحت حق تعویض پلاک، نقل و انتقال و امضای تمامی اسناد مربوطه را به وکیل تفویض کرده باشد.

• مدارک لازم برای وکیل: علاوه بر اصل وکالت نامه محضری معتبر، وکیل باید اصل شناسنامه و کارت ملی خود را به همراه داشته باشد.
• مدت اعتبار وکالت نامه: توصیه می شود مدت اعتبار وکالت نامه محدود و با زمان کافی برای انجام تمامی مراحل تعویض پلاک تعیین شود. پیش از مراجعه، اعتبار وکالت نامه را می توانید از طریق سامانه ثبت من استعلام کنید تا از اصالت و فعال بودن آن اطمینان حاصل کنید.
• مسئولیت پرداخت هزینه ها: معمولاً هزینه های مربوط به تنظیم وکالت نامه و تمدید احتمالی آن (در صورت لزوم) بر عهده فروشنده است، مگر اینکه در قرارداد توافق دیگری شده باشد.

تعویض پلاک خودروهای صفر کیلومتر

برای خودروهایی که به تازگی از کارخانه یا نمایندگی تحویل گرفته شده اند، برخی از مدارک ممکن است هنوز صادر نشده باشند. این موضوع می تواند برای خریداران نگران کننده باشد، اما با آگاهی از روند، قابل مدیریت است:

• مدارک اولیه: در این حالت، فاکتور فروش کمپانی یا اسناد رسمی تحویل خودرو از سوی نمایندگی، مهم ترین مدارک در این مرحله هستند و جایگزین سند مالکیت می شوند.
• وضعیت کارت ماشین و برگ سبز: در برخی موارد، کارت خودرو و برگ سبز جدید ممکن است با تأخیر نسبت به زمان تحویل خودرو صادر شوند. در چنین شرایطی، معمولاً با ارائه فاکتور فروش و سایر مدارک هویتی، امکان انجام مراحل اولیه تعویض پلاک وجود دارد، اما همیشه بهتر است قبل از مراجعه حضوری، با مرکز تعویض پلاک مورد نظر خود هماهنگی لازم را انجام دهید.

شماره گذاری وسایل نقلیه وارداتی

خودروها و موتورسیکلت های وارداتی به دلیل پیچیدگی های مرتبط با واردات و ترخیص، نیازمند بررسی ها و مدارک دقیق تری هستند:

• حضور مالک یا نماینده: حضور مالک یا نماینده قانونی او به همراه وسیله نقلیه در مرکز شماره گذاری الزامی است.
• اصل مدارک شناسایی معتبر: مالک یا نماینده قانونی باید اصل کارت ملی و شناسنامه خود را ارائه دهد.
• اصل سند خودرو (برگه گمرکی و ترخیص): این مدارک نشان دهنده واردات قانونی وسیله نقلیه و تسویه تمامی عوارض گمرکی و مراحل ترخیص آن هستند و از اهمیت ویژه ای برخوردارند.
• بررسی اسناد توسط کارشناس حقوقی: تمامی اسناد و مدارک وسیله نقلیه وارداتی توسط کارشناس حقوقی مستقر در مرکز تعویض پلاک بررسی و تأیید می شود.
• بررسی وضعیت تبصره ۱۳: برای خودروهای وارداتی بنزین سوز با مصرف سوخت بالای 6 لیتر در 100 کیلومتر، عوارض اضافی بر اساس تبصره ۱۳ قانون بودجه ۱۳۸۶ دریافت می شود. این موضوع باید پیش از مراجعه تسویه شده باشد.
• بازدید و تأیید اصالت: افسران کارشناس عالی تصادفات و امور فنی، اصالت وسیله نقلیه را بازدید و تأیید می کنند.
• مفاصا حساب دیوان دولتی: این مدرک نیز برای تسویه حساب های مالیاتی و عوارضی دولت، قبل از شماره گذاری الزامی است.

تعویض پلاک مخدوش شده

مخدوش کردن یا ناخوانا کردن پلاک وسیله نقلیه، یک جرم محسوب می شود و عواقب قانونی جدی دارد. اگر پلاک خودرو به دلیل فرسودگی، تصادف یا هر علت دیگری آسیب دیده، ناخوانا شده، یا حتی مفقود شده است، باید سریعاً برای تعویض آن اقدام کرد تا از مشکلات قانونی پیشگیری شود:

• حضور مالک یا نماینده قانونی: به همراه خودرو برای طی کردن مراحل قانونی تعویض پلاک مخدوش الزامی است.
• مدارک لازم: علاوه بر مدارک عمومی، در صورت مفقودی یا سرقت پلاک، ارائه نامه آگاهی ضروری است. همچنین گواهی مفاصا حساب جرائم (در صورت وجود جریمه های معوقه) نیز باید ارائه شود.
• هزینه ساخت پلاک جدید: هزینه ساخت زوج پلاک جدید در مرکز تعویض پلاک دریافت و پرداخت می گردد.
• مهم: هرگونه عمد در مخدوش کردن پلاک، مشمول مجازات حبس از 6 ماه تا 1 سال و جریمه نقدی است. این موضوع نشان دهنده جدیت پلیس در حفظ سلامت پلاک ها و جلوگیری از سوءاستفاده است.

پلاک گذاری برای اشخاص حقوقی (شرکت ها)

اگر وسیله نقلیه به نام یک شرکت یا سازمان ثبت می شود، مدارک هویتی متفاوت خواهد بود و نماینده شرکت باید با آمادگی کامل مراجعه کند:

• مدارک جایگزین مدارک هویتی: به جای کارت ملی و شناسنامه، ارائه اساسنامه شرکت، آخرین روزنامه رسمی حاوی آگهی تأسیس و تغییرات، و معرفی نامه رسمی از شرکت (با مهر و امضای مجاز) برای نماینده ای که مراحل را پیگیری می کند، الزامی است. نماینده نیز باید مدارک شناسایی معتبر خود را ارائه دهد.
• احراز محل فعالیت: آدرس محل فعالیت شرکت که در اساسنامه و روزنامه رسمی قید شده است، برای احراز سکونت شخص حقوقی مورد استفاده قرار می گیرد.

تعویض پلاک در صورت گم شدن مدارک اصلی (کارت ماشین، برگ سبز)

گم شدن مدارک اصلی خودرو می تواند نگران کننده باشد، اما با طی کردن مراحل صحیح، می توانید برای دریافت المثنی و سپس تعویض پلاک اقدام کنید:

1. اعلام مفقودی: باید در اسرع وقت، مفقودی کارت ماشین یا برگ سبز را در نزدیک ترین کلانتری یا اداره آگاهی اعلام کرده و برگه اعلام مفقودی دریافت کنید. این کار از سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری می کند.
2. درخواست المثنی: با در دست داشتن برگه اعلام مفقودی و سایر مدارک هویتی، برای درخواست صدور کارت المثنی یا برگ سبز المثنی به دفاتر پلیس +10 یا مراکز تعویض پلاک مراجعه کنید. معمولاً پس از گذشت یک دوره زمانی (مثلاً 10 روز) و درج آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار (برای اطلاع رسانی عمومی)، مدارک المثنی صادر می شود.
3. مراجعه با رسید درخواست: تا زمان دریافت مدارک المثنی، می توانید با رسید درخواست صدور المثنی و سایر مدارک موجود، برای تعویض پلاک اقدام کنید. با این حال، حتماً از قبل با مرکز مربوطه تماس بگیرید و استعلام کنید که آیا این رسید را برای ادامه فرآیند قبول می کنند یا خیر.

هزینه های تعویض پلاک در سال 1404

فرآیند تعویض پلاک، علاوه بر جمع آوری مدارک، شامل پرداخت هزینه های مختلفی است که دانستن آن ها به برنامه ریزی مالی شما کمک می کند. این هزینه ها شامل مبالغ ثابت و متغیر است که باید پیش از انجام مراحل یا در حین آن پرداخت شوند. شناخت دقیق این هزینه ها، از هرگونه غافلگیری مالی جلوگیری خواهد کرد.

تفکیک هزینه ها (ارقام تقریبی و با تأکید بر تغییرات احتمالی)

توجه داشته باشید که ارقام زیر تقریبی هستند و ممکن است بر اساس مصوبات جدید در سال 1404 یا نوع و مدل وسیله نقلیه (خودرو یا موتورسیکلت) تغییر کنند. همواره توصیه می شود برای اطلاع از آخرین و دقیق ترین تعرفه ها، به وب سایت رسمی پلیس راهور مراجعه کرده یا در زمان مراجعه حضوری به مراکز تعویض پلاک، از مسئولین مربوطه استعلام نمایید.

نوع هزینه	توضیحات و مقدار تقریبی (سال 1404)
هزینه خدمات مرکز تعویض پلاک	این هزینه شامل خدمات اداری مرتبط با فک پلاک قدیمی، نصب پلاک جدید و صدور برگ سبز است. مبلغ تقریبی: حدود 400,000 تومان.
مالیات نقل و انتقال خودرو	این مالیات بر اساس ارزش خودرو محاسبه می شود و طبق قانون بر عهده فروشنده است. برای خودروهای داخلی: 1% ارزش خودرو؛ برای خودروهای خارجی: 2% ارزش خودرو.
عوارض سالیانه شهرداری	این عوارض نیز بر اساس ارزش خودرو محاسبه شده و باید توسط فروشنده تسویه شود. برای خودروهای داخلی: 0.1% ارزش خودرو؛ برای خودروهای خارجی: 0.15% ارزش خودرو.
خلافی ها و عوارض آزادراهی/طرح ترافیک	میزان بدهی معوقه خودرو بابت جرائم رانندگی، عوارض آزادراهی و یا ورود به طرح ترافیک است. تمامی این موارد باید توسط فروشنده تسویه و مفاصا حساب آن ارائه شود.
هزینه تاییدیه آدرس سکونت (سامانه سخا)	در صورت نیاز به پرداخت مجدد یا اخذ تأییدیه پستی خاص برای احراز محل سکونت. مبلغ تقریبی: حدود 80,000 تومان.
هزینه وکالت نامه	در صورتی که یکی از طرفین از وکیل استفاده کند و نیاز به تنظیم وکالت نامه در دفاتر اسناد رسمی باشد. مبلغ تقریبی: حدود 600,000 تومان.
هزینه معاینه فنی	در صورت نیاز به اخذ یا تمدید معاینه فنی برای خودروهای مشمول. مبلغ تقریبی: حدود 100,000 تومان.

نکات مهم در خصوص پرداخت هزینه ها

• زمان پرداخت: بسیار مهم است که تمامی عوارض (شهرداری، آزادراهی، طرح ترافیک) و مالیات نقل و انتقال را قبل از مراجعه حضوری به مرکز تعویض پلاک تسویه کرده باشید. عدم پرداخت این موارد می تواند به طور کامل روند کار شما را متوقف کند.
• نحوه پرداخت: بسیاری از این هزینه ها را می توان به صورت آنلاین از طریق وب سایت های پلیس راهور، اپلیکیشن های موبایلی معتبر یا دفاتر پلیس +10 پرداخت کرد. اما هزینه های خدمات مرکز تعویض پلاک و ساخت پلاک معمولاً در خود مرکز و از طریق دستگاه های کارت خوان قابل پرداخت هستند.
• مسئولیت پرداخت: به صورت عرفی و قانونی، مسئولیت پرداخت خلافی ها، عوارض و مالیات نقل و انتقال بر عهده فروشنده است، چرا که این بدهی ها به سابقه خودرو در زمان مالکیت او باز می گردد. در مقابل، خریدار معمولاً هزینه پلاک جدید و احراز سکونت را متقبل می شود. با این حال، طرفین می توانند در این مورد توافق دیگری داشته باشند که باید به وضوح در قولنامه یا مبایعه نامه قید شود تا از بروز هرگونه اختلاف در آینده جلوگیری به عمل آید.

نکات تکمیلی و سوالات رایج در فرآیند تعویض پلاک

در طول فرآیند تعویض پلاک، ممکن است سوالات و دغدغه هایی برای شما پیش بیاید که در بخش های قبلی به طور مستقیم به آن ها اشاره نشده است. در این بخش، به برخی از مهم ترین و رایج ترین این پرسش ها پاسخ داده می شود تا با دیدی جامع تر و آمادگی بیشتر این مسیر را طی کنید.

آیا برای تعویض پلاک گواهینامه رانندگی لازم است؟

خیر، برای انجام فرآیند تعویض پلاک خودرو یا موتورسیکلت، نیازی به ارائه گواهینامه رانندگی نیست. ملاک اصلی، ارائه مدارک هویتی معتبر (مانند کارت ملی و شناسنامه) و اسناد مالکیت وسیله نقلیه است.

آیا برای تعویض پلاک کارت ماشین و برگ سبز الزامی است؟

بله، اصل کارت ماشین و اصل برگ سبز (سند مالکیت خودرو) از جمله مدارک اصلی و ضروری برای انجام فرآیند تعویض پلاک هستند. بدون این مدارک، امکان ادامه روند وجود ندارد. در صورت مفقودی هر یک از آن ها، باید ابتدا مراحل مربوط به اعلام مفقودی و درخواست صدور المثنی را طی کنید.

مدارک احراز سکونت به نام پدر/مادر/همسر قابل قبول است؟

بله، در صورتی که خریدار با والدین، همسر یا فرزندان خود سکونت دارد و سند یا اجاره نامه (با کد رهگیری) ملک به نام آن ها است، می تواند با ارائه این مدارک، به همراه مدارک هویتی فرد صاحب سند و مدارک اثبات رابطه نسبی یا سببی (مانند شناسنامه)، محل سکونت خود را احراز کند.

آیا خودرو باید تمیز باشد (مخصوصاً شماره شاسی و موتور)؟

بله، بسیار مهم است که خودرو کاملاً تمیز باشد، به ویژه شماره های شاسی و موتور باید به وضوح قابل مشاهده و خوانا باشند. کارشناسان مرکز تعویض پلاک برای تأیید اصالت خودرو این قسمت ها را بررسی می کنند و هرگونه کثیفی، پوشیدگی یا ناخوانایی می تواند منجر به تأخیر در فرآیند یا حتی رد شدن بازدید شود.

اگر پلاک قبلی فک شده باشد، تا چه مدت در بایگانی می ماند و قابل استفاده مجدد است؟

پلاک های فک شده معمولاً تا یک سال در بایگانی مراکز تعویض پلاک نگهداری می شوند. در این مدت، مالک می تواند در صورت خرید خودروی جدید، درخواست نصب همان پلاک را بدهد. پس از این مدت، پلاک به اختیار دولت درآمده و ممکن است به شخص دیگری اختصاص یابد.

آیا می توان پلاک را به شخص دیگری (مانند فرزند یا خواهر) منتقل کرد؟

خیر، پلاک خودرو قابلیت خرید و فروش یا انتقال مستقیم به شخص دیگر را ندارد. پلاک به نام مالک اصلی صادر می شود و پس از فروش خودرو و فک پلاک، آن پلاک در سابقه مالک قبلی باقی می ماند تا در صورت خرید خودروی جدید توسط همان فرد، مجدداً به او اختصاص یابد. انتقال پلاک به اعضای درجه یک خانواده نیز به طور مستقیم امکان پذیر نیست و صرفاً با انتقال مالکیت خودرو به آن فرد و سپس درخواست پلاک توسط او، ممکن است پلاک موجود در سابقه وی به خودروی جدید اختصاص یابد.

وضعیت تخفیفات بیمه شخص ثالث پس از تعویض پلاک چگونه است؟

تخفیفات عدم خسارت بیمه شخص ثالث به پلاک خودرو تعلق نمی گیرد، بلکه به سابقه رانندگی مالک پلاک تعلق دارد. بنابراین، پس از تعویض پلاک، تخفیفات شما به خودروی جدیدتان (با پلاک جدید) منتقل خواهد شد. برای این کار، کافی است هنگام صدور بیمه نامه جدید، اطلاعات پلاک قبلی و سوابق تخفیف خود را به شرکت بیمه اعلام کنید تا تخفیفات شما لحاظ شود.

آیا شیشه دودی، آسیب دیدگی بدنه/شیشه، یا تغییرات فنی (مثل دوگانه سوز کردن) در تعویض پلاک مشکل ساز است؟

بله، هرگونه نقص فنی، آسیب دیدگی جدی (مانند ترک خوردگی عمده شیشه جلو) یا تغییرات غیرمجاز در خودرو (مانند شیشه دودی با درصد بالا و غیر استاندارد، یا دوگانه سوز کردن دستی بدون مجوز قانونی) می تواند در فرآیند معاینه فنی و بازدید کارشناس تعویض پلاک مشکل ساز شود. توصیه می شود قبل از مراجعه، این ایرادات را برطرف کرده و از وضعیت استاندارد و سلامت کامل خودرو اطمینان حاصل کنید.

آیا پرداخت خلافی و مالیات باید به روز باشد یا رسید کافی است؟

باید تمامی خلافی ها و مالیات های مربوط به خودرو به طور کامل تسویه و در سیستم راهور ثبت شده باشد. گرچه داشتن رسید پرداخت برای اطمینان خاطر خوب است، اما ملاک اصلی، تأیید سیستمی پرداخت است. بهتر است از چند روز قبل از مراجعه، از تسویه کامل اطمینان حاصل کنید تا در صورت وجود مشکل در ثبت سیستمی، فرصت پیگیری و رفع آن را داشته باشید.

چه مدت پس از تعویض پلاک، کارت خودرو و برگ سبز جدید به دستم می رسد؟

معمولاً کارت خودرو و برگ سبز جدید پس از چند روز کاری (معمولاً بین 7 تا 10 روز) از طریق پست به آدرس ثبت شده شما ارسال می شود. می توانید با استفاده از کد رهگیری پستی که در مرکز تعویض پلاک به شما داده می شود، وضعیت ارسال مدارک را به صورت آنلاین از طریق وب سایت شرکت پست پیگیری کنید.

جمع بندی نهایی و توصیه های مهم

تعویض پلاک، بیش از یک تشریفات اداری، گامی بنیادین در تأمین امنیت حقوقی معاملات وسایل نقلیه و تضمین مسئولیت پذیری مالکان است. این فرآیند، با همه پیچیدگی های ظاهری اش، با آمادگی و آگاهی کافی می تواند به سادگی و سرعت طی شود. نکته کلیدی در موفقیت این مرحله، جمع آوری دقیق و پیش بینی شده تمامی مدارک لازم برای تعویض پلاک است، از اسناد هویتی و مالکیتی گرفته تا تأییدیه های احراز سکونت و مفاصا حساب های مالی.

همواره به یاد داشته باشید که رعایت جزئیات، به خصوص در مورد اعتبار مدارک (مانند بیمه نامه و معاینه فنی) و تسویه به موقع بدهی ها (خلافی، عوارض و مالیات)، می تواند شما را از مواجهه با تأخیرها و مراجعات مکرر نجات دهد. شرایط خاصی نظیر تعویض پلاک خودروهای وارداتی، صفر کیلومتر، یا موارد مخدوش نیز نیازمند توجه ویژه و ارائه مدارک تکمیلی است که در این راهنما به تفصیل به آن ها پرداخته شد تا هیچ ابهامی برای شما باقی نماند.

با تکیه بر اطلاعات جامع ارائه شده در این مقاله، شما اکنون ابزاری ارزشمند در اختیار دارید تا فرآیند تعویض پلاک را با اطمینان خاطر و آمادگی کامل انجام دهید. پیگیری مداوم آخرین تغییرات قوانین و تعرفه ها از مراجع رسمی نیز همواره توصیه می شود تا اطمینان حاصل کنید که اطلاعات شما به روز است و هیچ مانعی در مسیر ثبت مالکیت جدید ایجاد نخواهد شد. با این رویکرد، نه تنها زمان و هزینه خود را مدیریت می کنید، بلکه تجربه یک معامله شفاف و بی دغدغه را رقم خواهید زد.

منابع مفید و سامانه های پرکاربرد

برای سهولت بیشتر در انجام امور مرتبط با تعویض پلاک، استفاده از سامانه ها و منابع زیر می تواند بسیار کمک کننده باشد:

• سامانه نوبت دهی تعویض پلاک: nobatdehi.epolice.ir (جهت رزرو نوبت آنلاین)
• سامانه استعلام خلافی خودرو: از طریق اپلیکیشن پلیس من یا وب سایت راهور ۱۲۰
• سامانه استعلام مالیات نقل و انتقال: از طریق درگاه ملی خدمات مالیات
• سامانه استعلام اصالت وکالت نامه: ثبت من
• سامانه سخا (احراز هویت محل سکونت): my.epolice.ir

امیدواریم این راهنمای کامل و جامع به شما در انجام موفقیت آمیز فرآیند تعویض پلاک کمک کند. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، همیشه می توانید به منابع رسمی مراجعه کرده یا با کارشناسان مربوطه مشورت نمایید.